Leonardo da Vinci’nin eserlerinde yapılan mikrobiyata araştırması sayesinde Rönesans ustasının çizimlerinde yeni bir dünya keşfedildi: Eserlerindeki küçük yaşam formları…
Ünlü eserlerinin yeni katmanları ve o eserlere dair sırlar keşfedilmeye devam ederken, bilim insanları bu kez Da Vinci’nin eserlerindeki başka bir dünyayı keşfetti. Çalışma ile yalnızca şaheserlerde bulunan benzersiz mikrobiyomların karakterizasyonu değil, aynı zamanda sanat eserlerinin farklı kurumlar, kişiler arasında dolaştıkça bu mikrobiyomların nasıl değişebileceği incelendi.
İtalya ve Avusturya’daki araştırmacılar, Torino Kraliyet Kütüphanesi’nden 5 adet ve Roma’da bulunan Corsinian Kütüphanesi’nden 2 adet Leonardo da Vinci çizimi aldılar. Eserlere dokunmadan, selüloz nitrattan yapılmış steril membranların üzerlerinden, yumuşak emme tüpleri yardımıyla mikropları bir nevi “süpürdüler”. Araştırmalar sonucunda, bulguların bir mikrobiyom kataloğu oluşturmaya yardımcı olabilecek kadar çeşit içerdiği ortaya çıktı.
Bakteriler
Geçmişte yapılan araştırmalar, mantarların bu çizimler gibi kağıt nesnelerin mikrobiyomlarına hâkim olma eğiliminde olduğunu göstermiştir; ancak bu araştırmada bakterilerin sayısı şaşırtıcı derecede fazlaydı.
Eserlerde, cilt mikrobiyomuyla bağlantılı birçok bakteri bulundu. Elbette bu her zaman, Da Vinci’nin bu şaheserleri çizerken ellerinde “bulunanları” gösterdiği anlamına gelmiyor. Sanatçının onları çizmesinden bu yana, çizimler beş yüzyıl içinde pek çok başka insan tarafından işlendiği için, kime ait oldukları belirlenemiyor. Bu DNA‘nın çoğu, muhtemelen 15. yüzyıldan bu yana çalışmaları restore eden insanlardan geldi.
Araştırmacılar, insan derisi mikropları arasında, Moraxella bakteri cinsinin, özellikle kirli çamaşırların kokusundan sorumlu olan Moraxella osloensis bakterisinin yüksek seviyelerde olduğunu buldular. Ek olarak, her ikisi de insan bağırsağında büyük kargaşaya sebep olan kötü şöhretli Salmonella ve E. coli bakterilerini tespit ettiler.
Bulunan bir diğer bakteri çeşidi de, sineklerin bağırsaklarına özgü bakteri türleriydi. Bu da, böceklerin, paha biçilmez sanat eserlerini biri onları kusursuz bir şekilde temiz çekmecelere veya camların ardına koyana kadar “küstahça” dışkıladıkları anlamına geliyor.
Mantarlar
Araştırılan yedi çizimin mikrobiyomlarında ökaryotların, bakterilerin, arkelerin ve virüslerin oranı
Bulunanlar arasında, tehlikeli bir küf mantarı olan Aspergillus ve penisilinin elde edildiği mantar olan Penicillium cinsinin türleri de vardı. Hem sanat eserleri hem de onları muhafaza eden konservatörler için en endişe verici olanı, kâğıdı çürütme özelliğinden ötürü “kağıt bozucu” olarak bilinen Alternaria mantarıydı. Bu mantar aynı zamanda solunması tehlikeli olabilen bir alerjendir.
Ekip ayrıca, yıllar içinde kağıtta oluşan sarı-kahverengi lekelerden sorumlu mantarlar da keşfetti.
Coğrafya mikrobiyomlar için de kader!
Da Vinci’nin incelenen çizimleri. Halihazırda Torino Kraliyet Kütüphanesi’nde bulunan çizimler: “Autoritratto” (L2), “Nudi per la battaglia di Anghiari” (L3), “Studi delle gambe anteriori di un cavallo ” (L4), “ Studi di insetti ” (L5) ve “ Studi di gambe virili ”recto,“ Figura presso il fuoco ”verso” (L6). Roma’daki Corsinian Kütüphanesi’nde saklanan çizimler: “Uomo della Bitta” (L7) ve “Studio di panneggio per una figura inginocchiata” (L8)
Evrim Ağacı’nda sonuçları yayınlanan araştırmaya göre; eserlere bir bütün olarak bakmak için uzaklaşan araştırmacılar mikroplar arasında ilginç benzerlikler buldu. Mikrobiyomlar, coğrafi konumlarına göre gruplanmıştı. Torino’da bulunan çizimler arasında ve Roma’da bulunan iki çizim arasında daha fazla benzerlik olduğu, bunun sebebinin ise coğrafi bir etki ve saklama koşullarıyla ilintili olduğu belirlendi.
Bilim insanları, bu yaklaşımla, başyapıtlardan örneklenen mikrobiyomların bir tür veri tabanını oluşturmaya başlayabilir, eserler arasındaki bakteri ve mantar topluluklarını karşılaştırabilir. Ayrıca, tuval ve kâğıt gibi farklı materyallerin, farklı mikrobiyal türlerin çoğalmasını nasıl teşvik ettiğini veya engellediğini keşfedebilirler.