Bu yıl 9’uncusu düzenlenen Bozcaada Uluslarası Ekolojik Belgesel Festivali’nde (BIFED) ödüller sahiplerini buldu. 101 ülkeden başvuran 1000’in üzerinde belgesel arasından 14’ünün finale kaldığı festivalde, Fethi Kayaalp Büyük Ödülü’nü yönetmenliğini Meksikalı yönetmen Sergi Pedro Ros’un yaptığı artık topraklarına su gitmeyen Yaqui Kabilesi’nin direnişine odaklanan “Yo’eme Labirenti” filmi aldı.
Bu yıl 101 ülkeden, 1000’i aşkın belgeselin başvurduğu Bozcaada Belediyesi organizasyonuyla, Kadıköy Belediyesi Sinematek/Sinema Evi işbirliğiyle gerçekleştirilen ekolojik temalı belgesel festivalinde 14 filmin yarıştığı Ana Yarışma kategorisinde Fethi Kayaalp adına verilen Uluslararası Yarışma Ödülü’nü “Yo’eme Labirenti” filmi kazandı. İkincilik Ödülü olan Madam Melpho ödülünü ise Brezilya yapımı “Edna” filmi kazanmayı başardı. Ayrıca bu sene Ana Yarışma Jürisi, geçen senelerden farklı olarak bir filme de Mansiyon ödülü vermek istedi. Jüri Özel Mansiyonu kazanan film ise Almanya ve Ekvador yapımı “Benim Bu Çalınmış Ülkem” filmi oldu.
Öğrenci filmlerine verilen Gaia Ödülü’nü ise Belçika, Portekiz, Macaristan, Brezilya ortak yapımı 0.2 Milligrams of Gold (0.2 Miligram Altın) kazandı. Ayrıca Gaia jürisi, önceki senelerden farklı olarak bu sene öğrenci filmlerinden birine de Mansiyon Ödülü vermek istedi. Mansiyon ödülü Türkiyeli genç yönetmen Mustafa Aydın’ın Afganistan’dan Türkiye’ye 60 günde yürüyerek göç edenlerin hikayesini anlattığı Haymatlos (Stateless) filmine verildi.
Festivalde sunulan ödüller.
Toplam 4 kategoride 53 filmi izlemek için dünyanın farklı bölgelerinden yönetmenler, iklim mücadelecileri, öğretmenler ve öğrenciler festivalde buluştu. Bozcaada’da festival boyunca film okuma ve yürüyüş atölyeleri gerçekleşti. Ayrıca emek ve ekoloji konularında panel ve söyleşiler oldu ve film gösterimlerinin ardından adaya katılan yerli ve yabancı yönetmenler seyircilerin sorularını yanıtladı.
Festivalde kapanış töreni 15 Ekim cumartesi günü gerçekleşti.
“Filmlerimiz birbiriyle konuşuyor”
BIFED ekibinden Nazlı Salcıoğlu’nun sunduğu törende konuşan Festival Yönetmeni Petra Holzer, “Senenin büyük bir kısmında ve son dört ay aralıksız çalışırken; son bir ay da tüm ekip son ayrıntıları hazırlarken sizleri görebiliyordum. Yorumlarınızla daha da güçlenen bir his bu; kameralarınızın arkasında, kurgu yaptığınız bilgisayarların arkasında sizleri görebildiğime inanıyorum. Galiba bu nedenle burada bir hayli mutlu insan oluyor. Seçtiğimiz filmler Andres’in de söylediği gibi ‘Birbiriyle konuşuyor’. Bizler de öyle, birbirimizle konuşuyoruz, gerçekten konuşuyoruz.” dedi.
Kapanışta festival yönetmeni Petra Holzer konuşma yaptı.
Yo’eme Labirenti toprak ve yaşam mücadelesi veren bir kabilenin hikayesi
Jüri, Meksikalı film yönetmeni Sergi Pedro Ros’un filmi Yo’eme Labirenti’ne Fethi Kayaalp birincilik ödülü verilmesi hakkında, “Film seyirciyi gerçeküstü, ruhani manzaralara götürüp, ilkel tribal ayinleri günümüz șiddeti ve yıkımları ile harmanlıyor. Tam ve mecazi anlamıyla, hayata ulașımları tüketilmiș. Yönetmen Yaqui halkı ile bir güven baḡı kurup onları empati ve saygı ile gösterip hikayeyi keșfederken kendi hayatını tehlikeye atmıștır. Ana hayat damarları olan yerel nehirlerinin suyunu kaybettikten sonra bile, film kabilenin aralıksız direncine odaklanıyor.” olarak açıkladı. Açıklamayı jüri adına Andres Veiel ve Daniel Lambo yaptı.
Sergi Pedro Ros, Yo’eme Labirenti. (2019)
Jüri üyeleri ikincilik ödülü Madam Melpo’yu alan belgeseli jüri ekibinden Joanna Arong Vazquez ve Daniel Lambo açıkladı. Uluslararası Yarışma kategorisinde ikincilik ödülünü kazanan Eryk Rocha’nın “Edna” belgeselini jüri, “Sert șiirsel görüntüler ile Edna’nın özel hayatı ve topluluḡu hakkındaki düșüncelerini harmanlayarak bizi Edna’nın zorluklar içinde büyüdüḡü dünyasına götürüyor. Hayatı, onurlu bir hayat sürebilmek için ebedi, devamlı ve bitmeyen bir zorluk gibi. Edna’nın unutulması güç olan hatıralarına ve kendi kelimelerine odaklanan film, Brezilya’da Amazon’da yașayan ve yavaș yavaș, kușaktan kușaḡa kendi topraklarından ve kimliklerinden uzaklaștırılan halkın trajik kaderini ortaya çıkarıyor.” açıklamasıyla duyurdu.
Eryk Rocha, Edna.
Bir yer bilimci, maden işçisi ve gök bilimciyle 0.2 Miligram Altın
Eliane Raheb, Eser Yağcı ve Sibel Yardımcı’dan oluşan jüri ekibinin ortak açıklamasıyla öğrenci ödülü Gaia’nın sahibi 0.2 Miligram Altın oldu. Jüriler, “Belgesel kapitalizm, sömürgecilik, Avrupa merkezcilik ve insan merkezcilik arasında kurduğu bağlantıları, farklı tarihler, coğrafyalar ve ölçekler boyunca düşünmeye teşvik etmekte.” diyerek belgeseli tanımladı.
“Sinematik dili, kurgusu ve ses kullanımı itibariyle de dikkate değerdir: Sular altında kalması beklenen bir köyün insansız fotoğraflarına eşlik eden rüzgâr, çocuk ve çan sesleri oradaki yaşamı hatırlatmakta; yönetmenin nüfuz edemediğini düşündüğü Amazon ormanlarının uzak açı fotoğraflarıyla içinde yürürken kameraya aldığı Ardennes ormanlarının hışırtısı iki farklı orman dünyasına açılmaktadır. ” diyerek ödülün kazananı yönetmen Diego Quinderé de Carvalho’yu tebrik ettiler.
Jüri Özel Ödülü Ekvadorlu yerli mücadelecilere gitti
Festival jürileri Jüri Özel Mansiyon Ödülü’nü açıklayarak, kazanan yönetmen Marc Wiese’i duyurdu ve bu ödülü “Benim Bu Çalınmış Ülkem”e vermelerinin nedenini açıkladı. “Ekvador’un doḡal kaynaklarının yaḡmalanması ve buna karșı olan yerlilerin zorlukları ile ilgilenen Marc Wiese, hayatını tehlikeye atan çekimler etkileyici sinematografi ve șiirsel anların da gösterimi ile dünyaya umut dolu ve zorlayıcı bir mesaj veriyor. Türkiye’nin de içinde bulunduḡu birçok ülkenin, uluslararası kurumlar ve yerel yetkililer tarafından bu tarz yıkımlara sürüklendiḡini görebiliriz. Daha fazla cesur insanın, daḡlarını, nehirlerini ve topluluklarını korumaya çalıștıkları cesur filmlerine ihtiyacımız var. Jüri bu umut, mücadele ve adalet duygularını așılayan ve festivalin ‘Savunucuları Savun’ ve ‘Yeșil Adalet’ sloganlarıyla uyușan bu filme özellikle deḡinmek istedi.” açıklamasını yaparak Ana Yarışma Mansiyon Ödülü’nün Ekvadorlu yerli mücadelecilere gittiğini belirtti.
Festivalden bir ilk niteliğinde Haymatlos’a ödül
Jüri, “Mültecilerin, özellikle de Afgan mültecilerin yolculuk ve hayatta kalma mücadele aktarmaktaki çabası ve niyetiyle Mustafa Aydın’ın yapımcılığını ve yönetmenliğini üstlendiği Haymatlos filmi jüri tarafından övgüye değer bulunmuştur.” diyerek belgeseli ve yönetmen Mustafa Aydın’ı tebrik ettiler.
Festival tarihinde ilk kez bir öğrenci filmi, Haymatlos ile Mansiyon ödülü aldı.
Kapanış töreninin ardından Ana Yarışma’nın kazanan filmi “Yo’eme Labirenti” salondaki izleyicilerle tekrar buluştu. Ana Yarışma ve Gaia kategorisinin kazanan filmleri festivalin son gününde 16 Ekim Pazar günü Bozcaada’da izleyicilerle tekrar buluşacak. Sanatçı Pınar Tınç’ın doğada karşılaştığı çeşitli materyallerle tasarladığı “Mavi Zamanı” ismini verdiği heykel kazanan yönetmenlere verildi. Festivalin bu seneki tasarımını Zeycan Alkış’ın yaptığı çanta ve Fulya Yazan’ın Bozcaada’daki Deli Asma isimli atölyesinde hazırladığı rozetler de festival misafirlerine ve izleyicilerine dağıtıldı.