Sanatatak “2023 Nasıl Geçti” serisi önce 2023 yılında iz bırakan imgelere yer veriyor. Foto muhabiri Tolga İldun’un seçtiği fotoğraflar ne kadar zor bir yıl geçirdiğimizin dokunaklı bir belleğini oluşturuyor.
1) Ormana Ağıt. 29 Temmuz’da Muğla’nın İkizköy ilçesinde bulunan Akbelen ormanında linyit sahasının genişletilmesi için, aralarında asırlık çam ağaçların da bulunduğu, 750 dönümlük orman alanındaki ağaçların kesilmesi üzerine İkizköy’de yaşayan köylüler ve doğa aktivistleri bir direniş başlattı. Sabahın erken saatlerinde direniş alanında bulunan ağaçları kesmek için gelen görevliler karşısında doğa sever Özge Fidan çaresizce bir ağaca sarılmış, ağlıyordu.
Fotoğraf: Efekan Akyüz / Middle East Images
2) Çanakkale’de 22 Ağustos’ta başlayan yangın rüzgarın etkisiyle hızla büyüdü. Ateş kısa sürede şehir merkezini kuşattı. 3 gün boyunca devam eden yangında 4 bin 80 hektarlık alanda etkili oldu. Ormanın derinliklerinde devam eden yangı söndürmek için itfaiye ekipleri ile Çanakkaleliler büyük bir mücadele gösterdi. Yangının ilk saatlerinden itibaren çalışmalara destek veren yerel halk, ağaç dalları ve toprakla yangını söndürmek için mücadele etti.
Fotoğraf: Uğur Yıldırım / Dia Images
3) Rafet Kurse, eski bir balıkçı, doğduğu yer olan Manisa’nın Salihli ilçesine bağlı Tekelioğlu köyünde, Marmara Gölü’nün kurumuş yatağının yanında duruyor. Gördes Barajı, eski gölü boğdu ve balıkçıları işsiz bıraktı. Rafet şimdi köyde zeytin çiftçisi olarak çalışıyor. Gölün kaybına üzülmekle birlikte eski yaşam tarzını özlüyor.
Öncelikle esasen bir balıkçı köyü olan yerin, şimdi zeytin ve diğer gelir kaynaklarına dayanmak zorunda kalması oldukça sürreal bir durumdu. Marmara Gölü’nün kurumuş yatağında tekneler ve şu an balıksız kalan balıkçı dükkanları olan bir köy vardı. Rafet gibi balıkçıdan çiftçiye dönüşen insanlarla tanışmak, manevi ve doğal faktörlerden kaynaklanan, örneğin iklim değişikliği ve nehirlerin barajlarla kapatılması gibi, peyzajlarımızın ne kadar dramatik bir şekilde değişebileceğini görmeme neden oldu. Marmara Gölü, Google Haritalar’da hâlâ var ve UNESCO levhaları yolun sonunda duruyor, ancak gölde bir damla su bile kalmamış durumda.
Fotoğraf: Bradley Secker / Panos Pictures
4) 6 Şubat tarihinde meydana gelen şiddetli depremlerden yaklaşık 10 gün sonra Hatay şehir merkezinde yıkılan binalarla dolu bir sokakta tek başına yürüyen bir adam. Türkiye ve Kuzey Suriye’yi vuran iki büyük depremin ardından 50.000’den fazla insan hayatını kaybetti ve binlerce kişi yaralandı.
Fotoğraf: Sedat Suna / Serbest Foto Muhabiri
5) Dışişleri Bakanlığı’nın verilerine göre 6 Şubat depremlerini izleyen aylarda 53 farklı ülke depremden etkilenen şehirlere arama-kurtarma ekipleri gönderdi. Depremden etkilenen 6 ilde arama kurtarma çalışmalarına toplam 6636 yabancı kurtarma görevlisi katıldı. Kolajda yer alan portreler Bangladeş, İran, Tayvan, Pakistan, Portekiz, Vietnam, Malezya, Hindistan ve Cezayir arama kurtarma gönüllülerinin 2023 Şubat-Mayıs ayları arasında Kahramanmaraş, Gaziantep, Adıyaman ve Hatay’daki çalışmaları sırasında çekildi.
Fotoğraf: Mehmet Kaçmaz / Getty Images
6) 4 Nisan 2023’te çekilen bir fotoğrafta, kuzeydoğudaki Artvin ili Çoruh nehrinin akışını korurken Yusufeli köyünü yavaş yavaş sular altında bırakan yapay gölün yükselen sularındaki sütunlar ve binalar görülüyor. Türkiye’nin Doğu Karadeniz Bölgesi’nde yer alan Yusufeli Barajı ve Hidroelektrik Santrali Projesi su tutmaya başlamış olup, elektrik üretimine 2023 yılı Mayıs ayında başlanması planlanmaktadır. Toplam su depolama hacmi yaklaşık 2,2 milyar metreküp olan çift eğrilikli beton Kemer Barajı 275 metre yüksekliğiyle Türkiye’nin en yüksek barajıdır.
Fotoğraf: Yasin Akgül / AFP
7) İstanbul’da, Türk-Ermeni gazeteci Hrant Dink’in ölümünün 16. yıl dönümü dolayısıyla Agos gazetesi önünde düzenlenen anma törenine birçok vatandaş katıldı. Hrant Dink, 2007 yılında İstanbul’daki ofisi önünde, cinayetin gerçekleştiği tarihte henüz 17 yaşında olan ve suikasti gerçekleştirdiği gerekçesiyle 23 yıl hapis cezasına çarptırılan aşırı milliyetçi sempatizan Ogün Samast tarafından hedef alınarak kaybedilmişti. Ogün Samast, Kasım ayı içinde koşullu salıverilme kapsamında Bolu F Tipi Cezaevi’nden tahliye edildi.
Fotoğraf: Kerem Uzel / Laif
8) 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin en çok zarar verdiği şehirlerden Hatay’ın İskenderun ilçesinde fırtına çıktı. Fırtınanın ardından, depremde sahil şeridinde zeminde yaşanan çökme ve sıvılaşmanın etkisiyle taşan deniz, cadde ve sokakları sular altında bıraktı. Bu esnada bir televizyon muhabiri, sular altında kalan caddede canlı yayın yaparken görüntülendi.
Fotoğraf: Hakan Akgün / Anadolu Ajansı
9) 6 Şubat depreminin 10. Gününde Kahramanmaraş’da devam eden kurtarma çalışmalarına depremin ilk gününden beri büyük destek veren Soma’dan gelen maden işçileri gecenin bir yarısında mola sırasında soğuk güz akşamında ısınmaya çalışıyor.
Fotoğraf: Engin Güneysu
10) İskenderun’daki Mor Pavlos Süryani Kilisesi’nin ön cephesi depremlerin etkisiyle çöktü. Kilisenin yetkilisi Aziz Denli, yıkıntıdan kutsal eşyaların bir kısmını çıkarmayı başardıklarını
belirtti.
Fotoğraf: Serkant Hekimci
11) Gazi Paşa’dan bize kalan en büyük mirastır Cumhuriyet. O ki yeni yüzyılına büyük felaketle girdi. Dağlar bile yerinden oynadı. 6 Şubat 2023 sabahı Güneydoğu Anadolu Fay Hattı’ndaki iki büyük deprem ile on şehrimiz yıkıntılar içinde kaldı. Acı, ölüm, korku. Yüz bine yakın, belki de daha fazla insanımızı kaybettik. Bir savaş sonrasının hüznü içimizde.Yüz yıl önce bugün, Mustafa Kemal Paşa’nın dediği gibi “Türlü düşmanlarla kanlı boğuşmalar, yıllarca süren savaşlarla”, “uçurumun ucunda” bir fay hattında “yıkık” bir ülkeydik. O yıkıntı, geri dönüp yine buldu bizi. Hatay’da geçen acı dolu günlerden sonra objektifi biraz daha farklı yönlere çevirmek gerekliydi. Hatay, Nurdağı, Kahramanmaraş, Göksun, Elbistan, Malatya ve Adıyaman üzerinden yaklaşık 550 kilometrelik fay hattı rotasını izleyerek depremin doğaya ve günlük yaşama verdiği hasarları da belgeledim. Onca fotoğraf içerisinden seçtiğim bu karede ise, deprem sonrası Kahramanmaraş’ın Kuyumcular Köyü’e ailesinin yanına gelen Yunus Burtaçkıray, depremlerin etkisiyle neredeyse yola kadar eğilen bir elektrik direğinin önünde az sonra çadırlarında ısınmak için sobadaki ateşi besleyecek ahşap sandalye ile poz vermekte.
Fotoğraf: Tolga İldun / Serbest Foto Muhabiri
12) Galatasaray, 2022 – 2023 Sezonunu şampiyonlukla tamamlanmasının ardından Nef Stadyumu’nda düzenlenen törenle kupayı aldı.
Fotoğraf: Tolga Adanalı