Marvel Stüdyosu’nun yeni süper kahraman filmi Black Panther: Wakanda Forever 11 Kasım Cuma günü vizyona girecek. 2018 tarihli Black Panther filminin devamı olan yapımda Wakanda halkı, hayatlarının bir sonraki bölümünü kucaklamak için çabalayacak.
Vizyona girdiği dönemde, sergilediği güçlü kadın karakterlerle ön plana çıkan Black Panther‘in ikinci filmi Black Panther: Wakanda Forever, 11 Kasım‘da tüm dünyayla aynı anda Türkiye’de gösterime giriyor. 2018’de çıkan ilk filmde Kral T’Challa namı diğer Black Panther‘i canlandıran Chadwick Boseman‘in 2020’de kansere yenik düşmesiyle birlikte Wakanda Forever‘ın senaryosunda değişikliğe gidilmişti. Aktörün canlandırdığı karakter de yeni filmde hayatını kaybetmiş olarak gösterilecek.
Marvel‘ın son filminin tanıtım yazısı şu şekilde:
“Queen Ramonda (Angela Bassett), Shuri (Letitia Wright), M’Baku (Winston Duke), Okoye (Danai Gurira) ve Dora Milaje (Florence Kasumba), Kral T’Challa‘nın ölümünün ardından uluslarını, onlara müdahale etmek isteyen dünya güçlerinden korumak için savaşmaya hazırlardır. Wakanda halkı, hayatlarının bir sonraki bölümünü kucaklamak için çabalarken kahramanlar, War Dog Nakia (Lupita Nyong’o) ve Everett Ross‘un (Martin Freeman) yardımıyla bir araya gelecek ve Wakanda krallığı için yeni bir yol çizeceklerdir. Gizli bir denizaltı ulusunun kralı Namor olarak karşımıza çıkan Tenoch Huerta ile birlikte filmde Dominique Thorne, Michaela Coel, Mabel Cadena ve Alex Livanalli de yer alıyor.”
“Black Panther” ne kadar feministti?
İşlediği tema ve içinde barındırdığı karakterlerle diğer Marvel filmlerinden ayrışan Black Panther 2018’de vizyona girdiğinde çoğu eleştiri olumlu yöndeydi. 2019’da En iyi Film Oscar’ı da dahil toplam 9 dalda Oscar’a aday gösterilen Black Panther; En İyi Film Müziği, En İyi Kostüm Tasarımı ve En İyi Yapım Tasarımı ödüllerini kazanmıştı.
Benzer temalı diğer filmlerden, siyahilerin çektiği zulümden ziyade, zengin kültürel miraslarını eksenine alması da Black Panther‘i ayıran bir diğer özellikti. Ama filmin en büyük tartışma konusu feminist olup olmadığı üzerineydi.
Vizyona girmesinin ardından “feminizmin zaferi”, “şimdiye kadar ki en feminist süper kahraman filmi” gibi olumlamalar alan film için o dönem Los Angeles Magazine, “kadın yetkisinin tasviri” demişti. Hatta feminist Ms dergisi Black Panther’i “2018’in en iyi 18 feminist filmi” arasına bile yerleştirdi.
Peki Black Panther filmi, gerçekten de kadının gücünü ve yetkisini öne çıkaran feminist bir film miydi? Guardian‘dan Minna Salami‘nin buna cevabı hayır. Salami, filmde yer alan Nakia, Okoye, Shuri ve Ramonda güçlü pozisyonlara sahip, güzel ve zeki kadın karakterlere hakkını verse de, ona göre bu nitelikler filmi feminist yapmaya yetmiyor. Bunun en açık nedeniyse, filmin geçtiği yer olan hayali Afrika ülkesi Wakanda’nın erkek egemen düzene sahip olması. Bunun ülkedeki esas gücü erkeklerin tuttuğunu ve toplumun erkek soyu etrafında yönetildiği anlamına geldiğini belirten Salami, “En son baktığımda feminizmin hedefi patriyarkiyi bitirmekti, ama Wakandalı kadınlar bu düzeni desteklemekten mutlu gibiler.” diyor.
İkinci neden olarak Wakanda‘nın gelenekçi bir ülke olduğunu gösteren Salami, bunun “Afrika’daki kadınların özgürlüğü üzerindeki en büyük engellerden biri” olduğunu söylüyor. Salami’ye göre gelenek üzerinden boyunduruğun normalleştirilmesi film boyunca karşımıza çıkıyor. M’baku‘nun kral T’challa‘yı hayata döndürdüğü sahnede yukarıda ismi geçen dört kadın, erkekler “duygudan yoksun” ciddi meseleleri tartışabilsin diye yollanıyorlar. Örnek verilebilecek bir diğer sahnedeyse, kral adaylarının dövüşü esnasında Shuri, korsesinin -kadının boyunduruğunun bir sembolü- ne kadar dar olduğundan yakınıyor.
Feminizm karmaşayı reddeder mi?
Wakanda‘nın bir monarşi olması yani kadınların elinde tuttuğu tüm gücün kral tarafından bahşedildiği gerçeği de feminizme pek yardım etmiyor. Salami konuya dair, filmle ilgili bir makale yazan Nijeryalı-Amerikalı yazar Teju Cole‘un “Kalıtsal yolla geçen iktidar hakkı ideası, öjenik ile frenoloji arasında bir yerde duruyor.” sözünü örnek veriyor.
“Monarşi, özellikle kadınların yüzyıllarca Afrikalı hükümdarlar tarafından maruz kaldığı engelleri düşününce rahatsızlık verici. Örnek olarak 19. yüzyılın sonlarına doğru Mali imparatorluğunun lideri olan ve saray uşağıyla flört ettiler diye kendi kızlarını öldüren Samory Toure’yi düşünüyorum.”
Salami yazısında, Black Panther‘in neden feminist bir film olmadığıyla ilgili en güçlü neden olarak, kadın karakterlerin karmaşayı reddetmesini gösteriyor. Kelimenin tam anlamıyla kusursuz olan Wakanda kadınları, filmde tanrıça misali, güçlü, seksi ve korkusuz olarak resmediliyor. Kralları film boyunca geniş bir duygu yelpazesinden geçerken onlar her zaman terapi misali bilgece sözler söylemek için hazır ve nazır bekliyorlar.
“Mücadeleci”, “ayakta kalan” ve “aşırı yetkiye sahip” nitelendirmeleri, Afrikalı kadınlar için popüler kültürün baskın basmakalıplarını oluşturuyor. Ne var ki, Nakia, Okoye, Shuri ve Ramonda bunlardan ancak üçüncüsüne uyuyor, o da güç bela.
Wakanda Forever, 11 Kasım’da tüm dünyayla aynı anda Türkiye’de.