Türkiye’de müzik yazarlarını okuyan, takip eden bir insansanız, Murat Beşer ismini mutlaka bir yerlerde duymuşsunuzdur. Kendisi en hasından “alaylı” müzik yazarlarımızdandır. Zaten pek mektebi olmayan bir konu bu müzik yazarlığı. Biraz fazlaca müzik sevmekten muzdarip olan herkesi bulur bir noktada. Son dönemde bloglardan Youtube ve Instagram’a uzanan bir yelpazede, herkes müzik hakkında bir şeyler söylüyor ama Murat Beşer bir önceki jenerasyondan bayrağı devralıp bugüne gelenlerden…
Murat Beşer’in anlatacak hikayesi boldur
Ayrıca müzik endüstrisinin geleneklerine bağlı, sıkı prensipleri olan ve bunların arkasında sağlam argümanlarla da duran bir müzik yazarı kendisi. Dolayısıyla (yaşı itibariyle olmasa da) bilgisi görgüsü itibariyle tam bir eski toprak!
Yoldan Çıkmış Simalar, Murat Beşer’in ilk kitabı. Bir an ben bile inanamadım bu gerçeğe, geri dönüp baktım bir. Cidden de kariyerinde 90’ların Stüdyo İmge dergisi, Cumhuriyet ve Milliyet gazetelerinde yazarlık gibi önemli başlıklar var ama daha önce kitap yazmamış. Hikayesi boldur Murat’ın ve bunları anlatmayı da sever. Dolayısıyla kitap yazmanın kendisi için kaçınılmaz bir son olduğunu söylemek herhalde yanlış olmaz.
Gizli Bahçe’nin Nilgün Ercan’ı da Yoldan Çıkmış Simalar’dan
Kitabın girişinde bu maceraya nasıl atıldığını yazıyor zaten ama, ben bir de bu kitabın ilk filizlerinin soL Haber Portalı’ndaki yazılarında yeşermeye başladığını hatırlatayım. O dönem Murat bu yazıların ilk hallerini sosyal mecralarda yayımladıkça kısım kısım okuyup “bunları bir yerde topluca derlese ya” diye düşündüğümü hatırlıyorum. Aklın yolu bir tabii.
Büyük isimler, ünlü yıldızlar beklemeyin
Kitap, 1970 sonlarından günümüze kadar gelen bir tarih aralığında, müzik aşığı bir takım insanların hikayemsi biyografilerinden oluşuyor. Her bölümde ayrı bir karakterin portresi çiziliyor, kimisi yaşayan, kimisi artık aramızda olmayan ve hayatlarını müziğe adamış insanlar bunlar. Öyle büyük büyük isimler, ünlü yıldızlar beklemeyin ama; biri müzik dükkanlarında çalışıyor, diğeri durmadan zarar eden bir plak dükkanı sahibi, bir diğeri sokakta albümlerini satıyor, bir başkası sadece biriktiriyor…
Apaçi Ayhan
Çoğu pek tanınmayan, bilinmeyen, sıradan insanlar… Ama adanmışlıkları büyük. Bir albüm uğruna, bir müzik uğruna, bir aşk uğruna “yoldan çıkmış” bu simalar. Bu uğurda neleri feda ettiklerini, yazıları okurken anlıyorsunuz, görüyorsunuz.
Apaçi Ayhan’dan Gizli Bahçe’nin Nilgün Ercan’ına
Kendilerini görmüş tanımış olsanız bile adlarını sanlarını bilen genelde çok değildir. Ama hepsi gerçek ve hepsi de Murat Beşer’in hayatında bir şekilde yeri olmuş insanlar: yıllarını Akmar Pasajı’nda geçirmiş Apaçi Ayhan’dan Narmanlı Han’da bir yeraltı müzik camiası yaratmış olan Deniz Pınar’a, Ankara’nın efsane plak dükkanı Shades’in sahibi Süleyman’dan Gizli Bahçe’nin saklı kahramanı Nilgün Ercan’a… Her birinin pek de bilinmeyen – ve Murat Beşer tarafından özenle toparlanmış – hikayelerini okuyabiliyorsunuz burada. Kitap bir anlamda bu topraklarda az bilinen bir yeraltı müzik dünyasının da güzel bir fotoğrafını çekiyor. Tabii ki eksikleri olabilir, tabii ki başka isimler de eklenebilir rahatlıkla ama olduğu haliyle de güzel bir fotoğraf bu.
Eğer müzikle normalden biraz fazla içli dışlıysanız ve 90’lardan bu yana İstanbul’da (veya Ankara’da) yaşıyorsanız, bu insanlardan bazıları ile haşır neşir olmuş olma ihtimaliniz yüksek. Dolayısıyla bu tanıdık simaları bir de Murat Beşer’in ağzından dinlemek hoş oluyor.
Kitap bir fantastik romana dönüşecek
Ama bence kitabın bir farklı yönü daha var. Kimi karakterleri, hatta hiçbirini bile tanımıyor olabilirsiniz. Mesela 15-16 yaşlarında, Fikret Kızılok’u Youtube’dan, Can’ın Ege Bamyası’nı Spotify’dan keşfetmiş taze bir müzik aşığı olabilirsiniz ve bu insanlar size uzak bir galakside uzun bir zaman önce yaşamış kahramanlar gibi gelebilirler. Veya bu insanlarla aynı yıllarda bambaşka yerlerde olup da hiçbirini tanımamış olabilirsiniz. Bu durumda Yoldan Çıkmış Simalar adeta fantastik bir romana dönüşüyor. Gerçek mi değil mi bilemediğiniz bu insanların, soyut bir aşkın peşinde yıllarını verdikleri hayat hikayelerini, yaşamlarına giren çıkan diğer insanları, birbirleri ile karşılaşmalarını, müzikle yaşadıkları tatlı heyecanları ve bu yüzden çektikleri acıları bir masal okurmuş gibi okuyabiliyorsunuz. Murat Beşer, kendi gençliğinde, kendi dünyasında tanıdığı bu insanlardan, onların hayatlarından çok güzel bir kesit almış, öyle ki bir anda bu karakterler kafanızda başka bir hayat kazanabiliyorlar.
Yeni müzik keşifleri yapmak mümkün
Yoldan Çıkmış Simalar, rahatlıkla her müziksevere hediye edebileceğiniz türden güzel bir kitap – ama sözlü tarih tarzı anlatılara ve alt kültür gruplarına meraklıysanız yine aynı derecede ilginizi çekebilir. Ayrıca okurken arada ismi geçen müzisyenlerden, albümlerden ve çoğu zaman kısacık geçilen yorumların izini takip ederek kendinizce yeni bazı müzik keşifleri yapmanız da her zaman mümkün.
Kapak ve kitap içinde karikatürist Aptulika’nın çizgileri ile renklenen bu kitap, İletişim Yayınları’ndan çıktı ve ilk iki baskısı şimdiden tükenmiş durumda. Üçüncü baskısı ise yakında çıkacakmış.