“Devlet propagandası” diye hakkı verilmeyen ve hor görülen Ukrayna’daki Sovyetler Birliği dönemine ait mozaikler aslında karmaşık bir tarihe şahitlik eden sanat eserleri…
Fotoğrafçı Yevgen Nikiforov üç yılını Ukrayna’nın bir ucundan diğer ucuna gezerek, Sovyet döneminden kalma mozaikleri kayıt altına almak için harcadı. Devasa boyutlarıyla neredeyse SSCB’nin tüm şehirlerinde iç ve dış mekanlarda komünist idealleri hatırlatan çalışmalar Sovyetlerin dağılmasının üzerinden 30 yıla yakın zaman geçmesine rağmen okulların, postanelerin, apartmanların üzerinde kalmaya devam etti.
Nikiforov’un özenli çalışmaları Ekim Devrimi‘nin 100’üncü yılında “Decommunized: Ukrainian Soviet Mosaics” (Komünizm Sonrası: Ukrayna’nın Sovyet Mozaikleri) adlı kitapta toplandı. Kırım, Luhansk ve Donetsk şehirlerinin de yer aldığı kitapta fotoğrafçının ziyaret ettiği 109 şehirden toplam 1000’in üzerinde mozaik arasında seçilen 200 civarında iş yer alıyor. Tamamı Sovyetler sanatçıları tarafından yapılan bu çalışmaların büyük çoğunluğu Sovyetlerin son 30 yılına ait.
Mozaikler sanayileşme, tarih, folk motiflerini işlemelerinin yanında stil ve teknikleriyle de dikkat çekiyor. Doğal taşlar renkli parlak tasarımlarla bir araya gelerek bazen sıradan fabrika işçilerini, bazen sporcuları, bazen de canavarlarla (sorunlarla) boğuşan doğaüstü güçlere sahip bilim insanlarını resmediyor.
