Asur İmparatorluğu’nun Dicle bölgesindeki eyalet merkezlerinden biri olan Tuşhan’daki Ziyaret Tepe kazı çalışmaları M.Ö. 8 yüzyıla ait kalıntılarıyla bir dönemi ortaya çıkardı. Tekfen Vakfı‘nın desteklediği kazı, “Ziyaret Tepe – Asur İmparatorluğu’nun Anadolu Sınırlarını Keşfederken” isimli kitabı ile raflarda yerini aldı.
Tıpkı bölgedeki birçok diğer kazı gibi, Ilısu Barajı’nın tamamlanmasıyla su altında kalacak olan ören yerinin kurtarılmasına yönelik olarak gerçekleştirilen kazının hemen ardından başlayan kitap çalışması, Asur medeniyetinin kültürel mirası hakkında daha çok bilgi vermek, bilinç kazandırmak, evrensel tarihimize ışık tutmak ve topraklarımızın kültürel zenginliğini gelecek kuşaklara aktarmak amacıyla, tarih severlerle buluşuyor. Kitap, Tuşhan şehrinin gündelik yaşantısını, tüm bileşenleri öyküsü ile yüzlerce fotoğraf ve uzman arkeologlar tarafından kaleme alınan metinlerle gözler önüne seriyor.
MacGinnis: Kitap Tuşhan’ı keşfe bir davet
“Ziyaret Tepe – Asur İmparatorluğu’nun Anadolu Sınırlarını Keşfederken” ismiyle çıkan kitabın yazarlarından, aynı zamanda Ziyaret Tepe kazısının direktör ve Cambridge Üniversitesi’nden Dr. John MacGinnis: “Bu kitap, sizi o zamana dek dünyanın gördüğü en büyük imparatorluk olan Asur İmparatorluğu’nun eyalet başkentlerinden birini keşfetmeye Tuşhan’a davet ediyor. Burada yaptığımız 18 yıllık çalışma sonucunda; bir yandan valinin sarayı, seçkinlerin konutları, erlerin kışlaları gibi yapıları ortaya çıkarırken, diğer yandan da imparatorluğun M.Ö. 9. yüzyılın başlarındaki genişlemesinden çöküşüne kadarki bütün tarihinin izini sürdük. Ortaya çıkan pek çok olağanüstü buluntu arasında daha önce bilmediğimiz ancak bundan 2500 yıl önce konuşulan bir dilin varlığına işaret eden, çivi yazısıyla yazılmış bir kil tablet de bulduk. Sarayda bulduğumuz tablette Tuşhan’a getirilen 60 kadının bildiğimiz herhangi bir dile ait olmayan isimleri yazılıydı.”
Dr. John MacGinnis, Dori Kiss Kalafat, Kemalettin Köroğlu
“Heyecanlı bir zaman yolculuğu”
Tekfen Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Dori Kiss Kalafat ise projeye en başta maddi destek sağlayarak dahil olarak dahil olduklarını ancak kendilerini kısa sürede olağanüstü heyecanlı bir zaman yolculuğunda bulduklarını söyledi. “Sıkıcı ders kitaplarından bildiğimiz binlerce yıllık tarih, gözümüzde gerçek insanların hikâyeleriyle canlandı. Bu hikayelerden bende en çok iz bırakan, saray memuru Mannu-ki-libbali’nin feryat dolu ve anlaşıldığı üzere hiçbir zaman saraydan çıkamayan mektubu oldu” dedi.
Kalafat’ın bahsettiği Mannu-ki-libbali’nin mektubu:
“Hele şunlara gelecek olursak: Asurlu ve Arami katipler, kohort komutanları, memurlar, bakırcılar, demirciler, araç gereç, teçhizat temizleyenler, marangozlar, yaycılar, okçular, dokumacılar, terziler, tamirciler, hangi birine gideyim?.. Biri bile yok ortalıkta. Nasıl emir vereceğim?.. Elimde listeler yok ki. Neye göre toplayacaklar onları? Bunun sonunda ölüm var. Kimse [kaçamayacak]. İşim bitti benim de!”
Ziyaret Tepe – Asur İmparatorluğu’nun Anadolu Sınırlarını Keşfederken‘i Timothy Cecil Matney, John MacGinnis, Dirk Wicke ve Kemalettin Köroğlu kaleme aldı. Kitabın tasarımını Clive Crook, çevirmenliğini Can Kantarcı, editörlüğünü Fatma Türe, koordinatörlüğünü de Dori Kiss Kalafat yaptı. Kitap Tekfen Kültür Sanat Ürünleri tarafından yayımlandı.
