Yunanistan’ın ve Balkanların en önemli kültür etkinliklerinden Selanik Film Festivali 31 Ekim – 10 Kasım tarihleri arasında 60. yaşını kutlayacak.
Festival’in odağında 60. yılın bütün görkemine denk gelecek kadar parlak bir isim var: Pempe Flamingolar’ın, Saç Spreyi’nin, Polyester’in, Belalı Anne’nin yönetmeni, muzır ve muzip John Waters. Trash’in Papası lakaplı Waters, açılıştan itibaren Selanik Film Festivali’ne konuk olacak. Yönetmenin sürekli yenilediği, kendine özgü üslubuyla izleyiciyle etkileşime girdiği bir tür masterclass olan This Filthy World / Bu Çirkef Dünya 6 Kasım’da Selanik’in kalbindeki Olimpion Tiyatrosu’nu tıklım tıklım dolduracak. Waters festivalin Carte Blanche / Açık Çek bölümü için aralarında kendisinin Female Trouble’ının da bulunduğu 11 film seçti. 2011 – 18 yılları arasında çekilmiş filmleri tercih eden Waters’ın listesine eklediği tek klasik Joseph Losey’nin 1968 tarihli Tennessee Williams uyarlaması, başrollerini Liz Taylor ve Richard Burton’ın paylaştığı Boom! adlı filmi.
Anarşinin diğer sorumlusu Duşan Makaveyev!
Festivale 60. yaşında anarşist bir karakter kazandıran diğer odak noktası ise 20 Ocak’ta kaybettiğimiz, Yugoslav Siyah Dalga akımının en önemli temsilcisi olan Duşan Makaveyev’in retrospektifi. Uzlaşmaz yönetmenin yasaklanan ve skandal yaratan filmleri, Man is not a Bird (1965), P.T.T. Love Affair, or the Case of the Missing Switchboard Operator (1967), Innocence Unprotected (1968), W.R.: Mysteries of the Organism / Organizmanın Sırları (1971), Sweet Movie (1974), Montenegro or Pigs and Pearls (1981), The Coca Cola Kid (1984), Manifesto (1988) ve Gorilla Bathes at Noon / Goril Öğleyin Yıkanır (1993) büyük ekranda izlenebilecek. Yugoslavya’da politik tavrı nedeniyle baskı gören Makaveyev, Batı’da da senaryo yazmadan ve konvansiyonlara aldırmadan film yaptığı için çalışamaz hale gelmişti… Halen daha Yugoslav sineması deyince ilk akla gelen ustanın hayatını konu alan Goran Radovanoviç imzalı belgesel The Makavejev/Case Or Trial in a Movie Theater da gösterime sunulacak.
Duşan Makaveyev
Politik açıdan düzen karşıtı tavırları, sinemada geleneksel kalıpları kıran tarzları, kendilerine özgü sivri mizahları ile karşı-kültürün temsilcisi olan bu kült yönetmenler 60. Selanik Film Festivali’ne damgasını vuracak.
Program genişledi, mekanlar arttı
60. Festival Uluslararası Yarışma, Komşularla Tanışın, Yarışma Dışı, Sanal Gerçeklik, Açık Ufuklar, Özel Gösterimler, Film Forward, Geceyarısına Doğru, Yunan Film Festivali, Balkan Survey, Ustalara Saygı toplu gösterileri, John Waters’a Açık Çek, 80’lerde Büyümek, LUX Ödülü, Gençlik Ekranı başlıklarını taşıyan 15 bölümden oluşuyor.
Olympion ve Pavlos Zannas salonlarının bulunduğu Olympion Sineması ve her biri usta sinemacıların isimlerini (Tonia Marketaki, Frida Liappa, Stavros Tornes ve John Cassavetes) taşıyan dört salona dönüştürülmüş liman antrepolarında düzenlenen Selanik Film Festivali, bu yıl kentin farklı ilçelerinde üç mekana daha kavuştu: Christos Tsakiris Kültür Merkezi, Sykies Belediye Tiyatrosu ve Makedonikon Sineması.
Uluslararası Yarışma’nın bu yılki teması Overview Effect / Kuşbakışı Etkisi olarak belirlendi, filmleri izleyen birçok sanatçının bu tema üzerine ürettiği disiplinlerarası eserler festival boyunca sergilenecek. Makaveyev Retrospektifi’nın yanı sıra bu yıl yeni filmleriyle önemli ödüller kazanan aykırı Katalan yönetmen Albert Serra ve bu yıl The Souvenir adlı filmiyle Sundance Film Festivali’nde Jüri Büyük Ödülü kazanan Joanna Hogg toplu gösterileri düzenlenecek. Gregory Markopoulos ve Robert Beavers’in avangard kısa filmlerinden oluşan toplu gösteri ise Towards the Temenos / Kutsal Alana Doğru başlığı altında sunulacak.
Festivalin geneli dünya sinemasından yeni ve çarpıcı örneklere yer verirken yarışmalı Yunan Film Festivali’nde başarı grafiği git gide yükselen Yunan yapımları yer alıyor. Bu yılki seçkide 26 uzun 17 kısa metrajlı film bulunuyor. Yurt dışından gelen medya mensupları için festivalin bu kısmı özellikle önem taşıyor. Dünya festivallerinde Yunan sinemasını temsil eden, bir kısmı ortak yapım olan 17 filmin Yunanistan prömiyerleri toplu olarak Selanik’te izlenebilecek. Ayrıca Drama Film Festivali’nde ödül kazanan 16 Yunan yapımı kısa film de her yıl olduğu gibi Selanik’te gösterilecek.
Türkiye’den filmler ve sinemacılar
Aidiyet
Festival, gösterim ve etkinlik mekanlarını arttırıp yaygınlaştırmanın yanı sıra yeni bir yarışma da açtı. Kafkaslardan Kuzey Afrikaya uzanan bir coğrafyayı kapsayan Meet the Neighbours / Komşularla Tanışın başlıklı yarışmanın jürisinde Nebula adlı filmiyle geçen yıl Locarno Film Festivali’nin Günümüz Sinemacıları bölümünde yarışan yönetmen Tarık Aktaş da görev yapacak. Yarışan filmler arasında Burak Çevik’in dünya prömiyerini Berlin Film Festivali Forum bölümünde yapan, başarı hanesine birçok ödül katan Aidiyet’i de var.
Bölge sinemasının önde gelen filmlerini derleyen Balkan Survey bölümü yılın yurt içi ve yurt dışında en başarılı Türkiye yapımlarından Emin Alper’in Kızkardeşler ve Cenk Ertürk’ün Nuh Tepesi filmlerini Selanikli sinemaseverlerle buluşturacak.
Festivalin market bölümü Agora’da da Türkiyeli sinemacıları varlık gösteriyor: Yapım Aşamasındaki Filmler seçkisinde de Barış Hancıoğulları‘nın yönettiği, Nar Film adına Soner Alper’in yapımcılığını üstlendiği Yeniden Leyla adlı film yarışıyor. Ünlü yapımcı Zeynep Atakan Avrupa Kadın Birliği EWA’nın Agora’daki oturumlarına danışmanlık yapacak.
Sergiler, söyleşiler ve yoğun Agora programı da eklenince 60. yılında Selanik Film Festivali, yedinci sanatın bütün yönlerine ve tarzlarına ilgi göstererek festivale sahip çıkan Selanikliler, Atina’dan akın akın gelen Yunanlı sinemacılar, programın git gide zenginleşmesini sağlayan ve dünyanın da ilgisini canlı tutan bugüne kadarki festival yöneticileri için gurur dolu bir kutlama olacak, kuşkusuz.