2017 Man Booker Ödülü’nün sahibi George Saunders çağımızın distopya yazarlarından. George Orwell’ın açtığı bir kapı var ve alanı besleyip büyüten bir Kurt Vonnegut. Bu isimlere Saunders da eklenince adeta Voltron tamamlanmış oluyor. Ve bu çağda yaşayan bizler distopyaları çok seviyoruz, çünkü belki de bir nebze “gelecek korkumuz”un üstüne su serpilmiş oluyor ya da tam tersi: korkumuzla yüzleşiyoruz…
Saunders’ın farkı ütopik yola çıkışları belki de. Daha ziyade bir ütopya hayal ederken kendinizi distopyanın içinde buluyorsunuz. Örneğin Phil’in Dehşet Verici Kısa Saltanatı’nda Saunders, sınırlar, iktidar, sömürü üzerinden neredeyse “çiftlik” haline gelen bir ülkeyi anlatıyor ince ince kurduğu mizahla. Phil sözde iyi niyetli bir yönetici, sözde “herkesin yararına” olacak kadar iyi şeyler yapmaya çalışıyor! Ama tarih boyunca hiç olmadığı gibi Phil’in saltanatında da olmuyor… Phil beceremiyor, tıpkı Vonnegut’un Bay Rosewater’ı gibi Phil de eline yüzüne bulaştırıyor… Öte yandan ilginçtir ki Saunders’ın ilk başta çocuk kitabı olarak tasarladığı öyküsü, sonradan şekil değiştirip Phil’in Dehşet Verici Kısa Saltanatı adlı novellaya dönüşüyor. Çocuk kitabı kurgusundan yaratılan bir distopya…
“Zavallı” Tüketim Toplumu
“Hayat bize aşk ihtiyacı veriyor ama aradığımız aşkı bulmamız için bir yol vermiyor. Bize sevilme arzusu veriyor ama yanında, bizi sevilemez kılan kişisel özellikler ekliyor. Kusurlu ve aciz kulları, üstün özellikler gerektiren bir dünyaya yerleştiriyor…”[1]
Saunders’ın en çok sevdiği şeylerden biri de İkna Ulusu ve Pastoralya kitaplarında da sıkça yaptığı gibi tüketim toplumunu hicvetmek. Saunders, düzenin silik, dışlanmış ya da sıradan dediği karakterleri karşımıza çıkarıyor ve onlar üzerinden kolektif davranışlarımızı sorgulamaya başlıyoruz. İşin içine siber felaketler, “bay bay Amerikan rüyası” temalı İçSavaşDiyarı Feci Düşüşte’yi de katıp şunu diyebiliriz: Saunders’ın kitaplarının içine girdikçe her an her yerden Black Mirror sahneleri fırlayabilir!
Saunders’ın öykülerinden iki kısa film
Tüm bu cezbedici kurgusu ve karakterleriyle Saunders’ın öyküleri bazı yönetmenlerin iştahını kabartmış haliyle “Winky” ve “Offloading for Mrs. Schwartz” öykülerinin kısa film uyarlaması olmakla beraber henüz yapım aşamasında olan film ve dizi projelerinde Saunders’ın adı geçiyor.
Not: George Saunders’ın yukarıda geçen kitapları ve onlara ek olarak 2017 Man Booker Ödül’lü Arafta ile 2014 Folio Ödülü’ne sahip Aralığın Onu adlı kitapları da Delidolu Yayınları tarafından yayımlanmıştır.
[1] İçSavaşDiyarı Feci Düşüşte, Delidolu Yayınları.