Olay yeri Türkiye

73. Berlin Film Festivali’ndeki tek Türkiye yapımı Forum’daki Burak Çevik imzalı Unutma Biçimleri, ancak Ayşe Polat’ın Encounters’da yarışan Im Toten Binkel (Kör Noktada) ve Engin Kundağ’ın Alman Sineması Perspektifi’ne seçilen Ararat (Ağrı Dağı) filmleri Türkiye’de geçiyor.

Berlin Film Festivali’nin bütün bölümlerinde yönetimlerin değişmesiyle birlikte sinema anlayışları ve yönelimleri de değişti. Türkiye sinemasının ‘tipik’ denebilecek filmlerinin artık eskisi kadar rağbet görmediği herkesin malumu. Generation bölümünde ikişer üçer yapımımız yer almıyor, çoktandır… Türkiye kökenli yönetmenler Alman sineması içinde önemli bir yer tuttuğu ve çoğu da ‘memleket öyküleri’ anlattığı ve ‘memleket meseleleri’yle ilgili olduğu için onların filmlerine hep yer var. Bir de Forum’un yeni gözdesi Burak Çevik’in açık çeki var: Bugüne dek yaptığı iki uzun metrajlı film de Forum’da gösterildi. Tuzdan Kaide ve Aidiyet’in ardından 70 dakikalık Unutma Biçimleri / Forms of Forgetting de dünya prömiyerini Berlin’de yapacak.

14 yıl aradan sonra karşılaşan bir çiftin neden ayrıldıklarını hatırlayamamaları üzerine kurulu bu filminde insan belleğinin zamanla, anıları ve mekanları karıştırmasını irdeliyor. Tanıtım metninde çiftle yapılan söyleşiler bazı anıların çekilen görüntüler sayesinde hatırlandığını, bazı görüntülerinse anılar sayesinde çekilebildiği cümlesi merak uyandırıcı. Başrolleri Erdem Şenocak ve Nesrin Uçarlar paylaşıyor.

Unutma Biçimleri / Forms of Forgetting

Doğu’nun gizemleri

Ailesi Malatyalı olan, Hamburg’da yaşayan Ayşe Polat, başrolde Pınar Erincin’in bir eskrimciyi canlandırdığı En Garde adlı filmiyle 2004 yılında Locarno Film Festivali’de Gümüş Leopar kazanarak üne kavuştu. Hrant Dink Vakfı desteğiyle gerçekleştirdiği Ötekiler adlı belgeselde tarihi bir Ermeni yerleşimi olan Van civarında yaşayan, Ermeni kökenli oldukları halde bunu açıklamaktan çekinen kişileri konu alan Polat, “Im Toten Winkel” (Kör Noktada) adlı filminde Türkiye’nin doğusunda belgesel çeken bir Alman ekibinin yaşadıklarını anlatıyor. Avangart, deneysel, en azından anti-konvansiyonel filmlerin seçildiği Encounters bölümünde yarışan Im Toten Binkel farklı bakış açılarından aktarılan üç bölümden oluşuyor. Oğlu çeyrek asır önce kaybolan bir kadınla röportaj yapan yönetmen Simone ve ekibi gergin bir politik ortamda küçük bir kız çocuğunun da parçası olduğu, gitgide tuhaf olaylara tanıklık ederken kuşaktan kuşağa aktarılan paranoya ve travmanın hissedilmeye başlandığı karmaşık bir ağ örülüyor. Filmde Katja Bürkle, Ahmet Varlı, Çağla Yurga, Aybi Era ve Maximilian Hemmersdorfer rol alıyor.

Im toten Winkel / Kör Noktada

Kısa filmleriyle tanınan genç yönetmen Engin Kundağ’ın Alman Sineması Perspektifi’nde yarışan filmi “Ararat” (Ağrı Dağı) Merve Aksoy’un canlandırdığı Zeynep adlı karakteri Berlin’den Ağrı Dağı’nın eteklerine takip ediyor. Erkek arkadaşına zarar vermek amacıyla bile isteye bir trafik kazasına yol açmakla suçlanan Zeynep çareyi ebeveynlerinin evine sığınmakta buluyor. Cinsel tabulara aldırmayan Zeynep’in davranışları hem ailesini hem toplumu alt üst ediyor. Sönmüş bir volkan olan Ağrı Dağı’nı güçlü bir simge olarak kullanıyor Kundağ.

Ararat

Mikrokozmos Almanya

2021 yapımı İstanbul Bahçesi filmiyle tanıdığımız deneyimli yönetmen İlker Çatak, tamamen Almanya’da geçen “Das Lehrerzimmer” (Öğretmenler Odası) ile Alman Sineması Perspektifi’ne seçildi. Bir öğrencisi hırsızlık yapmakla suçlanınca doğruyu yapmak isterken veliler, öğrenciler ve okul yönetimi arasında kalan idealist bir yönetmenin durumuna odaklanıyor. Okulu bir mikrokozmos olarak sembolize ediyor.

Das Lehrerzimmer / Öğretmenler Odası

Birçok Avrupa yapımında, özellikle Alman yapımlarında Türkiye kökenli oyunculara rastlarız. Ancak Almanya’ya kısa bir süre önce yerleşen Derya Durmaz’ı, Ermeni kökenli yönetmen Milena Aboyan’ın “Elaha” adlı filminde görmek heyecan verici. Almanya’da genç bir Kürt kadının çağdışı bekaret meselesiyle uğraşmasını konu alıyor, Elaha. Zeki Ökten’in Çinliler Geliyor, Reis Çelik’in Mülteci, Selda Çiçek’in İncir Çekirdeği, Tayfun Pirselimoğlu’nun Saç, Zeynep Dadak’ın Mavi Dalga ve başka birçok filmin yanı sıra dizilerde ve tiyatro oyunlarında rol alan Derya Durmaz, kısa filmlerle yönetmen koltuğuna oturdu.