Temür Köran’ın yeni kişisel sergisi Muğlak, Evin Sanat Galerisi’nde açıldı. Bu, sanatçının yirminci solosu. Sanatçı bu solosunda dünyada ve ülkemizde yaşanan küresel olayların etkilerinin kişide yarattığı duygusal boşluk hissinden yola çıkıyor.
Muğlak, anlaşılması zor, anlaşılmaz, çapraşık, karışık işler anlamına geliyor.
Köran yirminci kişisel sergisi için artık belirsizlikten mi yana? Neden bu sözcüğü seçmiş olabilir? Bu belirsizlikte, çapraşık, anlaşılması zor olan nedir?
Bu sorularla başlıyor Muğlak. Bu sorulara hiç de anlaşılması güç olmayan tam tersine hissetmesi çok yoğun bir seri resim eşlik ediyor.
Köran’a burada anlaşılması zor olanın “Dünya” mı olduğunu soruyorum.
İnsanlar mı? Yaşananlar mı? Resimler kesinlikle değil onu biliyorum.
Temür Köran’a göre burada muğlak olan insan. Bu belirsizlik insan’a dair:
“Muğlak sözcüğünü seçmem, dünyanın gidişatı hakkında geleceği görmemizdeki belirsizlik, endişe, kararsızlıktır. Burada sanatçının çetin bir görevi var. Onun sezgisel güzcüne ihtiyaç duyarız. Ruhsal karanlık bilinmeyenin verdiği güvensizlik, sanatçının yol gösterici eserlerinde görülebilir.”
Temür Köran
Köran’a göre ressam bir bilge ve insan odaklı olmak zorunda. Ancak o zaman dünyayı yorumlayabilir. O zaman kararsızlığa inanç eşlik edebilir!
Sergide, sanatçının cesur ton kullanımı sanatçının bilgeliğiyle eş doğrultuda öne çıkıyor. Biçim ve renk arasında bir seçim yapmıyor. İkisini de “duygularımızı bulmak” için kullandığını ifade ediyor:
“Bazen konuya göre renk, renge göre de konu söz konusu olabiliyor. Y a da konu yoktur, salt renk vardır. Her iki halde de belirleyici olan ruh halinizdir. Modunuza bağlı. Muğlak sergisinde daha çok soğuk renkler ve gri alanlar kullandım. Gizem, belirsizlik ve kararsızlığı göstermek için. Tabii ki rengi sevmemden dolayı, renkli işlerde var. Yani resimle iştigal haldeyken bir ruh yakalıyorsunuz, öz biçim uyumu tüm enstrümanlar buna göre şekilleniyor. Her sanatçının deneyim ve inceleme zamanları olmuştur. Sanat eseri pek çok durumda duygularımızın kaynağıdır. Geçmişin ilkelerini tekniklerini, metotlarını uygulamak sadece bir form benzerliği taşır. Sanatçının duygusu ve ruhsal gücü aynı zamanda onun ifade biçimiyle ürettiği içsel hakikattir. “
Bu hakikat son sergide onu bilgeden önce bir tanık da yapmış:
“Sanatçının tanıklık yapması gerektiğine inananlardanım. Sanatçı yaşadığı zamana kayıtsız kalamaz. Ben diğer sanat disiplinlerinin de bu ruhsal devrimin kendini hissettirdiği en duyarlı alanlar oluşturduğunu düşünüyorum.”
Köran’ın vurucu renk kullanımının öne çıktığı tuvallerinde ki desen ve yaratıcılık, ritim duygusunu harekete geçirirken, çok katmanlı bir görsellik uyandıran resimlerinin konusu göç, savaş ve salgın.
Yani son yıllarımıza damgasını vuran bu üç açı gerçeği anlatıyor sanatçı. Bu resimler tam da bu yüzden birer belge değil mi peki?
Köran şöyle yanıtlıyor:
“Belge demekten ziyade sezgisel diyebiliriz. Hem bulunduğu dönemi hem de geleceği sezendir sanatçı. Geleceğin ruhuna ait olanlar yalnızca sezgiyle tasavvur edilebilir, burada sanatçının yeteneği ve vizyonu devreye girer. Geçmiş sanatları bilmek, anlamak şarttır. Bu referanslar bende artık bellek üzerinden yürüyor. Sanatçının resim yapma eylemi ve motivasyonu doğadan çok başka bir resimden de olabilir.”
Temür Köran’ın, arka planda soyutlanmış mekanlara sahip resimlerindeki figürleri: sanatçının deyişiyle “güzelin arkasında görünen ürperticiliği” sanat tarihinden referanslar da iceriyor peki bu referanslar da mu muğlak?
Mimar Sinan Üniversitesi Resim bölümü Devrim Erbil atölyesinden mezun olduğu 1986 yılından itibaren çok şeylerin değiştiğini. Okulda Batı sanatını anlama şansını bulduğunu ancak bunun sonucunda Doğu sanatını merak ettiğini anlatıyor:
“Bir süre Halk Sanatı, Minyatür, Davetname ve Mehmet Siyahkalem’e bakmıştım. Doğu-Batı sentezlemeleri, değişik uğraşlar içine girdim. Yüzey –renk espası ve üç boyutlu formları birlikte kullanmaya başladım. Çizgi, ton, renk, hareket, ritim, armoni tüm bunlar resmin plastik dilini oluşturan unsurlar. Hiyerarşik düzenle bunları tek bir kompozisyon içinde görebiliyorduk ama zamanla bunlar sadeleşerek üslubu daha net rafine bir hala geldi.”
Resminin referanslarını Doğu ve Batı’dan istediğiniz gibi bulacağınız Temür Köran’ın yeni sergisi Muğlak 28 Mayıs 2022 tarihine kadar Evin sanat Galerisi’nde ziyaret edilebilir.