Kuzey’in bir çekiciliği var kabul etmek lazım.
Kendine özgü bir varoluşu, bir melankolisi var. Coğrafyası, karı, kışı da en önemli eşlikçilerinden tabii…
Son dönemde İskandinav sanatçı, yazar, sinemacıların kültür-sanat-edebiyat dünyasında eskisine göre daha görünür ve ön planda olduklarını da görüyoruz. Kısacası “Kuzeyatak”ta diyebiliriz.
Edebiyat kısmına geçecek olursak iki ana hat üzerinde ilerliyor kuzey edebiyatı:
İlki suç, gerilim, cinayet romanları ki bunları hemencecik çoksatar listelerinde görüyoruz Jo Nesbo’nun, Steig Larsson’un kitapları vs.
Diğeri ise daha içedönük diyebileceğimiz tarzda.
E hazır kış gelmişken, bu içedönüşten hareketle biz de bir kuzeyli yazarlar seçkisi yapmadan duramadık.
Kuzeyseverlerin tanışması gereken yazarlar:
1- Jon Fosse
Türkçeye çevrilmiş tek kitabı Monokl Yayınları’ndan çıkan Sabahtan Akşama. Şiirsel, melodik bir anlatım tarzı var. Okuduktan sonra ara ara dönüp tekrar hazmetmek gerekiyor aslında Fosse’u.
“…Johannes, ellerini kaldırıp gözlerini ovuşturdu, hepsinin ötesinde gökyüzünde, her bir duvarda, her bir taşta, her şeyde bir pırıltı vardı, tüm tekneler parlıyordu ve artık anlamıyordu Johannes, bugün hiçbir şey eskisi gibi değildi, bir başkalık vardı, ama ne olabilir bu, diye düşünen Johannes anlayamıyordu.”
2- Per Petterson
Genellikle aile bağları, yıkım, kaçış, doğanın en lirik hallerini anlatıyor Petterson. Romanlarının ortak özelliği zaman akışının hatırlamalar üzerine kurulu olması. Kendi halinde ama etkileyici. Umut etme ve hayal kırıklığı, kendine bakış insanlık hallerinin tüm kontrastları aynı zamanda.
Türkçede Metis Yayınları’ndan çıkan üç romanı var: At Çalmaya Gidiyoruz, Lanet Olsun Zaman Nehrine ve Reddediyorum.
3- Roy Jacobsen
YKY’den çıkan Görülmeyenler tam bir kuzey klasiği aslında. Yine o muhteşem doğa, buralardan çok uzaklarda bir balıkçı kasabası ve orada yaşayan bir ailenin hayatından bir kesit. Ve gene dinginlik ve içe bakış halleri…
4- Josefine Klougart
Bazı eleştirmenler onu Danimarka’nın Virginia Woolf’u olarak görüyor. İkimizden Biri Uyuyor(Alabanda Yayınları) uzun bir mektup kıvamında. Bir yerlere ait olma ya da olamama, sıkışmışlık hissi, bitmek tükenmek bilmeyen kış üzerine kurulu olabildiğince net ve çarpıcı bir anlatım.
5- Karl Ove Knausgaard
Son zamanların en çok konuşulan Nordiklerinden Karl Ove. Monokl Yayınları’ndan çıkmaya devam eden 6 ciltlik Kavgam serisinin yazarı. Tüm şaşkınlık verici ayrıntılarıyla kendi hayatını anlattığı bir seri…
London Review of Books’un ifadesiyle: “Knausgaard’ı okumak Google Earth’e ilk kez bakmak gibi; uzaydan kıtayı, ülkeyi, sonra büyüdüğünüz kasabayı ve caddeyi yakınlaştırıp tıklıyorsunuz. Hepsi orada, sadece tıklamaya devam edin.”
6- Erlend Loe
Doppler (YKY) hayatını değiştirmeye çalışan evli ve çocuklu bir adamın hikâyesi. Aynı zamanda koskocaman bir kaçış’ın. Başarılı bir işi ve hayatı olan Andreas Doppler bir gün ormanda bisikletiyle dolaşırken düşer. Bu düşüş ona hayatında daha önce hiç hissetmediği bir huzur yaşatır ve onun için yeni bir hayat başlar…
Hem seçkiye eşlik edecek hem de kış aylarında iyi gidecek müzik listemiz…
http://www.deezer.com/tr/playlist/3824513962