2017 Sony Dünya Fotoğraf Ödülleri sahiplerini ararken ciddi bir fikir hırsızlığı iddiası ödüllerin önüne geçti. Portekizli fotoğraf sanatçısı Anka Zhuravleva yarışmada aday olan fotoğraflardan birinin kendi işinden kopya olduğunu öne sürdü.
Loş koridorda kırmızı küreye sarılmış kendinden geçmiş yeşil elbiseli bir kadın. Balonu andıran başka kırmızı kürelerle sarılmış. 2011 tarihli Distorted Gravity (Oransız Yerçekimi) insanın yer çekimi duygusunu kaybettiği aşk, uyku, rüya gibi halleri anlatan çok daha geniş çaplı bir serinin parçası. Eserin sahibi Anka Zhuravleva, şubat ayı sonlarında arkadaşlarının uyarısı ile Fransa’da yaşayan Romanyalı sanatçı Alex Andriesi’nin “Far From Gravity”sinden (Yer Çekiminden Uzakta) haberdar oldu. Adı da 2011 tarihli fotoğrafa benzeyen çalışmada yine yeşil elbise, loş bir koridor ve sarı kürelerin bulunduğu ancak kadının yerini bir kız çocuğunun aldığını fark etti.
Daha önce de çalışmaları pek çok kez kopyalanan ancak taklit etmenin öğrenmenin bir süreci olduğunu düşünen Zhuravleva’yı harekete geçirense kopya olduğunu düşündüğü çalışmanın 2017 Sony Dünya Fotoğraf Ödülleri’nde finalistler arasına kalması oldu. Bu tarz yarışmaların en önemli kriterinin yaratıcılık olduğunu söyleyen sanatçı 19 Mart’ta Facebook’ta Andriesi’yi kamu önünde fikir hırsızlığı ile suçladı. Dünya Fotoğraf Organizasyonu’na (WPO) da ulaşarak durumu bildirdi.
Organizasyon yarışmacının eseri sunarken özgünlüğüne dair kanıtlar da sağladığını söyleyerek iddiaları kabul etmedi ve Andriesi’nin finalist olarak kalacağını duyurdu. Öyle de oldu. Yarışmacı PetaPixel ve WPO’ya birer doküman ve video göndererek (kamuoyuyla paylaşılmaması koşuluyla) ilham kaynağının bunlar olduğunu açıkladı. Zhuravleva’ya da Facebook’tan cevap vererek durumu anlatan bir e-posta yolladı.
Ödül kazanamadı
Kopyalanma iddialarının sahibi Zhuravleva ise “Andriesi’nin yerinde olsam belgeleri anında herkesle paylaşırdım. Finalist olmasına rağmen çalışma yarışmanın promosyon görselleri arasından çıkarıldı. Bu da benim iddiamı kanıtlıyor” dedi. Sonuçta Andriesi’nin çalışması finalistler arasında kalsa da 2017 Sony Dünya Fotoğraf Ödülleri’nden eli boş döndü. Zhuravleva ise mücadelesine devam edecek.