HBO’nun yeni dizilerinden “Euphoria”nın gerçek yaratıcısı… İsrail ile Türkiye’yi birçok açıdan benzetiyor, iki ülkedeki politik durumdan da mutlu değil. Ayvalık Film Festivali’nin konukları arasında yer alan yazar, yönetmen ve yapımcı Dapha Levin’le konuştuk.
Türkiye’ye ilk gelişiniz mi? Geldiğinizde ne hissettiniz?
Daha önce İstanbul’a geldim ancak Ayvalık’ta ilk seferim. İlk kez Türkiye’ye geldiğimde İsrail ile benzerliği hissettim. İnsanlar, kültür, hepimiz Akdenizliyiz. Avrupa’daki resmiyet yok, her şey daha kolay.
Gelmeden önce beklediğiniz ve sonra karşılaştığınız aynı mıydı?
Ben daha oryantal bir yer umuyordum. Belki Alaaddin ve Sihirli Lambası’ndaki gibi, Şehrazat masallarındaki gibi… Bu kadar Avrupai Mesela İstanbul’da bir yere kahve içmeye gittim. 19’uncu yüzyıl Fransa’sında gibi hissettim kendimi. Her şey o kadar büyüleyici ki keşke politik durumlar daha farklı olsaydı. Aramızda kalsın ama hem burada hem bizde iktidarlar farklı olsa her şey çok daha güzel olurdu.
2012-2013’te İsrail TV’lerinde büyük başarı sağlayan “Euphoria” adlı diziniz Amerikan HBO tarafından yeniden çevrildi. Yeni versiyonu nasıl buldunuz?
Amerikan versiyonuna bayıldım. Eski bir alkolik ve uyuşturucu bağımlısı olan Sam Levinson kendi hayatından yola çıkarak, her şeyi öyle içselleştirmiş ki yeni ve farklı bir dizi yaratmış. Ama iki versiyonun da DNA’sı aynı, tavrı aynı: Genç, sorunlu ve çok mutsuz insanlar…
Bu temalardan bahsettiğinizde akla ünlü İngiliz gençlik draması Skins geliyor. O da MTV tarafından ABD’ye uyarlanmış ama hemen iptal edilmişti.
Bunu ilk defa duymuyorum. Ama yemin ederim bir bölümünü bile izlemedim. Kimseyi ikna edemiyorum ama konusunun ne olduğunu bile bilmiyorum. Dizimi HBO aldığı için çok şanslıyım.
Euphoria’da fuhuşu meslek olarak seçen “Kat” adlı bir genç kız var. Fakat ilerleyen bölümlerde tavrı değişiyor. Buradan “bir kadın gönüllü olarak bunu tercih edemez” alt metnini mi çıkarmalıyız?
Aslında bunu seçebilir tabii… Zor bir konu… ABD için bir şey diyemem ama İsrail’de insanlar bunu iradeleriyle seçmiyor. Bazen talk show’larda “Bizim vücudumuz, bize karışmayın” diyen kızları da görüyorum. Ben bir liberalim, bir tarafım “herkes vücuduyla istediğini yapabilir” diyor ama bir yandan da şartlar belli. Bu kızlar mafya ve pezevenklerin elinde, dayak yiyorlar. Sorun o hayatı yaşamaları değil, o hayatta karşılaşacakları.
Ayvalık Film Festivali tecrübeniz nasıl gidiyor? Favori filmleriniz hangileri?
Oray’ı izledim. Başrollerdeki çocuklar ve yönetmen gerçekten muhteşemler. İslam ve İslam’ın yükselişine dair çok güçlü bir öykü. Özellikle biz İsrailliler açısından çok daha net hissedilen bir film. Tüm dünya DAEŞ’in yükselişinden korkarken yapılan harika bir iş.
İsrail’deki yeni diziniz “Miguel” oldukça sıra dışı bir senaryoya sahip. Çocuk edinmeye çalışan bir geyin hikayesi…
İsrail’de LGBTİ+ bireyler bunun için büyük bir mücadele veriyor son zamanlarda. Özellikle benim de yaşadığım Tel Aviv’de gey ve lezbiyen çiftler, çocuk yetiştiren gey ve lezbiyen ebeveynler zaten var. Aslında kanun sokağın gerisinden geliyor. Eşcinsel evlilik ve eşcinsel çiftlerin evlat edinebilmesi kanunen mümkün değil. Dizideki karakter bunu yapabilmek için Guatemala’ya gidiyor. Ama bugün orada da kanunlar değiştiği için Miguel’deki yolla evlat edinmek bile mümkün değil.
Sanıyorum bu Türkiye’de size sorulmasını en çok bekleyeceğiniz konu. İsrail-Filistin problemi… Bu konuda Filistin tarafının bakış açısını sinemada yeterince görebiliyor muyuz?
Aslında Filistin tarafını destekleyen filmler İsrail’de var. Az da olsa tamamen İsraillilerin çektiği, İsrail’de çekilen, Filistin’i destekleyen filmler bunlar. Tabii ki ana dalga kadar güçlü değiller ama İsrail’in Filistinlilere ne kadar kötü davrandığını göz önüne seriyorlar. Hatta bazı İsrailliler liberalleri ve solcuları “sayenizde Filistin’in kendi tarafını anlattığı filmler çekmesine gerek kalmıyor” diye eleştiriyor. Sizi temin ederim ki İsrail’de Filistin meselesi filmciler tarafından çokça işleniyor. Ama dünya görmek ve duymak istemiyor.