-SPOILERLI İÇERİK-
Westworld birinci sezonun onuncu ve son bölümünde, izleyiciye söz verdiği gibi neredeyse tüm sorulara cevap verdi. Her anlamda tatmin edici sezon finalinde, büyük süprizin William ve Siyah Şapkalı Adam’ın aynı kişi olduğunu öğrendiğimiz sahne olmaması çok önemliydi. Aksine kimsenin tahmin edemeyeceği, muhteşem bir final geldi. Bugüne kadar neredeyse her detayı önceden tahmin eden Reddit yazarları, tüm sezon severek okuduğum Joanna Robinson(@jowrotethis), tonlarca dizi hakkında yorum yapan podcast’çi arasından kimse Dr. Ford’un kendini feda edeceğini tahmin edemedi. Bunu dizinin başarısı olarak görmek mümkün. Ama gerçekten öyle mi? Bu soruya geçmeden önce ufak bir sezon değerlendirmesi yapmak istiyorum.
Ne izledik?
Westworld ile bir bulmaca izlediğimizi, en az Arnold’ın labirenti kadar karışık bir senaryo yapısı içinde ipuçlarıyla konuyu kendi kendimize bulmamız gerektiğini ancak ikinci bölümde anlayabildik. Bulmacanın çekiciliği bazen hikayeyi ikinci plana itti. Fakat Westworld sadece seyircisini şaşırtmaya odaklı ve içeriğinin boşluğunu bu tarz numaralarla gizlemeye çalışan bir dizi olmanın ötesine geçti.
Ford, Arnold öldükten sonra Westworld’ün 35’inci senesinde bir noktada robotların kendi kararlarını verebileceğini ve insan olabileceklerini keşfediyor. Tüm kozlarını oynayarak, Delos’u kenara iterek robotların özgürleştirilmesi gerektiğine karar veriyor. Robotların yıllarca çektiği işkencenin de bu durumu tetikleyeceğine inanıyor. Yaşadıkları tradejilerin hem ‘düşman’ları (insanlar) tanımalarına hem de gerçek bilince ulaşmalarına yardımcı olacağını düşünüyor. Robotların istediği noktaya ulaştığına emin olunca (ya da daha fazla zamanı kalmadığını anlayınca) büyük planını ortaya koyuyor. Arnold’ın yaptığı gibi bir katliam tasarlıyor. Red Wedding’i (Game of Thrones) andıran bu katliamda yeni senaryosunu Delos ortaklarına anlatıyor ve tüm üyelerin öldürülmesini umarken kendi de ölüyor.
WILLIAM
Bu kadar karışık bir senaryo için çok güçlü bir zemine ihtiyacı olur. Westworld‘ün zemini, yapay zekanın ne kadar insan olduğu üzerine inşaa edildi. Normalde bu tarz hikayelerde temel “aşk” olur. Nolan’ın daha önce yazdığı işlerde de buna rastlayabiliyoruz. Interstellar‘da aşkın fizik kurallarını bükebildiğini bile gördük. Fakat Westworld‘de Nolan bunun tam tersini yaptı. William-Dolores aşkının tüm kodları kıran, hem insanı hem robotu özgürleştiren temel olduğunu düşünürken, bu aşkın sadece William’ın nefret ve yok etme kodunu kırmayı başardığını gördük. William’ın hisleri o kadar ortadan yok oluyor ki izlediğimiz tüm robot karakterlerin ondan daha fazla hislerine bağlı olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Final sahnesinde ise William sonunda istediğine ulaşıyor ve kolundan vurulunca yüzünü bir gülümseme kaplıyor. William’ın hayatta kalması bence Dr. Ford’un bir planı ve Ford muhtemelen “gerçeği” arayan William’ın yeni dünya düzenini seveceğini düşünüyor.
Arnold ve iyi insanlar
Dizide gördüğümüz “iyi” diyebileceğimiz insanlar, Ford, Arnold ve Felix’ten ibaret oldu. Felix tamamen senaryoyu ilerletmek üzere tasarlanmış, aslen robot olmasa da Nolan’ların yazdığı senaryonun bir robotu. Belki karakterin bu kadar tek boyutlu olmasının nedeni budur. Çünkü Felix kadar iyi kalpli insanlar sadece dizilerde yaşarlar…
Arnold’ın intihar ettiğini, Ford’un onlarca insan öldürdükten ve robotların acı çekmesine izin verdikten sonra öldüğünü düşünürsek, dizinin adı No Country for Good Men olarak değiştirilse yeridir. Arnold’ın iyi bir insan olması da tüm robotlara yüklenen “ızdırap” anının büyük bir payı olduğunu öğrendik. Arnold’ın, robot da olsa yaşama değer veren, bunun uğruna hayatını verebilecek biri olduğunu gördük. Fakat Dr. Ford’un da dediği gibi Dolores’in, Arnold’ı öldürmesi daha çok bir intihardı. Gerçek bilincin testini Ford farklı tasarladı.
Maeve ve Dolores
Maeve’in tüm sezon boyunca kademeli bir şekilde bilinçlendiğini gördük, bu bilinçlemeyi ilk olarak kızının ölümünde yaşadığını biliyoruz. Fakat Maeve’in uyanmaya başlaması ve bilinçlenmesine Dr. Ford’un yardımcı olduğunu öğreniyoruz. Hatta Maeve’in Westworld’den kaçma fikri bile kendi fikri değil. Bu senaryo, tüm izlediğimiz olaylar gibi Dr. Ford’un kaleminden çıkmış bir hikaye. Maeve, Ford’un yazdığı senaryoyu oynarken ilk defa kendi kararını veriyor ve dış dünyaya giden trenden iniyor. Onun gibi bir aydınlanma yaşayan diğer karakter de Dolores. Dr. Ford, Arnold’ın aksine Dolores’e yeni bir yazılım yüklemiyor, onun kendi kararıyla kendisini öldürmesini bekliyor. Dolores kendisiyle konuşarak artık aklındaki sesin kendi sesi olduğunu görüyor ve bilincini kazanmayı başarıyor.
Ford neden 35 sene bekledi?
Finale dair en büyük soru “Kimse nasıl Ford’un planını tahmin edemedi?” oldu. Ford’un 35 sene beklemesinin tek yanıtı ise ” Düşmanınızı tanımanızı istedim”di. Bu pek de tatmin edici bir cevap değil. Tüm kontrolü elinde bulunduran, adeta tanrı gibi ortada dolaşan karakterin, hiçbir noktada robotlara ya da insanlara saygı duyduğuna dair ipucu görmüyoruz. Ford, belki yaratımlarının dünyayı ele geçirmesi gerektiğini ve bunun tek yolunun kendi ölümü olduğunu düşünüyordu. Fakat bu çıkarımı izleyiciye bırakmak senaryonun tembelliğine işaret ediyor. Bu hamle dizinin sezon finalinden bir sahneye benziyor, Teddy ve Dolores’inkine.
Tüm konuklar sahneyi alkışlıyor. Ford’un dizinin her anına hakim olduğunu gösteren bu sahne benim aklımda bazı sorular oluşturdu. Bu kadar insan orada oturup Teddy ve Dolores’in gelmesini mi bekledi? Sadece 2 dakikalık sahne izleyip, konuyu bilmeden alkış tufanı mı koptu? Kısaca ne oldu? Bu sahne şeklen güzel olsa da içerik olarak zayıftı. Final gibi…
Bir başka eleştirim de Maeve’in sahneleri ile ilgili. Her tarafı senaryo boşluklarıyla dolu bu sahneler bir hayal kırıklığı oluşturdu. En azından genel bir ikaz olması ve tüm kapıların kapatılması normal prosedür olmalıydı. Ayrıca o cinayetleri kimse mi görmüyor? Dizinin bunun gibi “akışa” bırakmamız gereken sahneleri çokça var. Özellikle Maeve’in sahneleri şüpheci izleyicileri en çok zorlayan sahnelerdi.
İKİNCİ SEZON
Maeve’in kaçış sahnesinde Eastworld‘ü gördük. Bu sahne anlatım olarak da kullanılmış olabilir. Westworld’de ne gördüysek tersine şahit olmayı bekleyebiliriz. İkinci sezon, dünyayı ele geçiren robotlarla açılabilir. Bütçe açısından bu büyük bir sıkıntı olabileceği için dizinin Westworld ya da benzeri bir dünyada kalması daha muhtemel tabii ki ama aynı dünyayı bir sezon daha izlemek ne kadar ilgi çekici olur bilemiyorum. Ayrıca bu sezon, ikinci sezon olmayabilir kaygısı ile biraz hızlı işlendi. Çoğu önemli biligiyi konuşmalar üzerinden aldık, karakterlerle yeteri kadar bağ kuramadık, takip edeceğimiz bir kahramanımız olmadı. Tüm bu sorunlar umarım önümüzdeki sezon çözülecek. Bence şu an daha Nolan’lar bile tam olarak ne ortaya çıkacağını bilmiyor. Fakat bu sezona çalıştıkları kadar çalışırlar ve biraz daha hisleri sözleri geçirmek yerine göstererek seyirciyi de bu acılara ortak ederlerse daha iyi bir ürün çıkaracağından eminim.
Westworld ikinci sezon ile en önemli sorumuz ise Dr. Ford kimin robotunu yapıyordu? Hatırlarsanız Therasa’nın öldürüldüğü sahnede bir robot yapım aşamasındaydı. Dizinin yazarlarından Lisa Joy Nolan bu robotun tamamen dramatik efekt olarak oraya konduğunu söylemiş. Belki de gerçekten öyle ama tabii ki teori üretmek üzerine kurulu bir dizi için bu cevap tatmin edici değil. Geçen bölümde de tahmin ettiğim gibi bu robotun Dr. Ford’un bilincini taşıyan bir robot olmasını bekliyorum. Böylece initharı da biraz daha anlamlanabilir. Tabii ki robot Anthony Hopkins olmayacaktır. Hopkins’in bir sezondan fazla oynamayacağını zaten az çok tahmin ediyorduk. Bakalım ikinci sezon onun yerine kim gelecek ve aynı etkiyi izleyicilerde bırakabilecek mi?