Kızılötesi taramalar, “Çığlık” (Scream) tablosundaki gizemli notun sahibinin ressam Edvard Munch’un kendisi olduğunu kanıtladı.
İlk kez 1893’te, o dönem Kristiania adıyla bilinen Edvard Munch‘un memleketi Oslo’da sergilenen eser, kaygının evrensel bir ifadesi haline geldi. Korku filmi serisinden dizilere hatta emojilere kadar popüler kültüre nüfuz eden tablonun dört versiyonundan birinde küçük ve zor seçilebilen bir cümle keşfedilmiş ve bunun üzerine birçok varsayım üretilmişti: “Sadece bir deli tarafından çizilebilir.” Norveç Ulusal Müzesi‘nin yaptığı testler, yazıyı yazanın Munch’un ta kendisi olduğunu ortaya çıkardı.
Sanat eleştirmenleri uzun süredir yazıyı öfkeli birilerinin mi, yoksa hayatı boyunca psikiyatrik sorunlar yaşayan Munch’un kendisinin mi yazdığını sorguluyordu. Müze, Munch’un kendi günlükleri ve mektuplarındaki el yazısıyla, resimdeki yazıyı yeni bir teknoloji kullanarak karşılaştırdı ve yazının ressamın kendisine ait olduğu sonucuna vardı.
“Munch’a ait olduğuna şüphe yok”
Müzenin küratörü Mai Britt Guleng, “Yazının Munch’un kendisine ait olduğuna şüphe yok. Hem el yazısının kedisi hem de Munch’un resmi Norveç’te gösterdiği 1895’te yaşananlar hep aynı sonuca işaret ediyor” dedi.
Eser ilk görüldüğünde yoğun eleştiriler almış ve Munch’un akıl sağlığı konusunda tartışmalara yol açmıştı. Günlüklerine göre Munch bu tartışmalardan çok üzülmüştü, hatta notu da bu tepkilerin ardından yazdığına inanılıyor.
Hayatı boyunca anksiyete yaşadı
Munch’un annesi ve ablası, ressam 14 yaşına girmeden, öldü. Babası da 12 yıl sonra hayatını kaybederken, bir diğer kardeşi akıl hastanesine yatırıldı. Munch da 1908’de yaşadığı bir sinir krizinin ardından hastaneye yatırıldı.
Munch, günlüğünde “Kendimi bildim bileli derin bir anksiyete yaşadım ve bunu sanatımda ifade etmeye çalıştım. Bu anksiyete ve hastalık olmadan dümensiz bir gemi gibi olurdum” diye yazmıştı.
Restore edilen notlu Çığlık versiyonu, Munch’un diğer bazı eserleriyle birlikte 2022’den itibaren Norveç Ulusal Müzesi’nde sergilenecek.