69. Berlin Film Festivali’nde finale erken varacağız. Resmi açıklamaya göre Çin sinemasının usta yönetmenlerinden Zhang Yimou’nun postprodüksiyonu tamamlanamayan filmi Yi miao zhong (Bir Saniye) yarışmadan çekildi. Generation 14Plus bölümünde yarışan bir başka Çin yapımı olan, Hong Konglu Derek Kwok-cheung Tsang’ın imzasını taşıyan, Shao nian de ni (Daha Güzel Günler) adlı filmin gösterimlerinin de iptal edilmesi üzerine dedikodular bu filmlerin sansürden geçemediği üzerine yoğunlaştı.
Böylece Berlinale’de Altın Ayı için yarışan filmlerden geriye sadece üç tane kaldı! Nadav Lapid’in Synonymes (Eşanlamlılar), Wang Xiaoshuai’nin Di jiu tian chang (Elveda, Oğlum) ve Isabel Coixet’nin Elisa y Marcela (Elisa ve Marcela) adlı filmlerinin galalarıyla birlikte Altın Ayı adaylarının sunumu tamamlanmış olacak. Juliette Binoche başkanlığında eleştirmen Justin Chang, oyuncu Sandra Hüller, yönetmen Sebastián Lelio, küratör Rajendra Roy, yapımcı, yönetmen ve oyuncu Trudie Styler’dan oluşan Uluslararası Jüri’nin işi ya çok zor olacak ya çok kolay!
69. Berlinale’de şimdilik favori Makedonya’dan Teona Strugar Mitevska’nın üçüncü uzun metrajlı filmi Gospod postoi, imeto i’ e Petrunija (Tanrı Var, Adı Petrunya). Bandista’nın “Olur / Olmaz” şarkısını dinlerken aldığımız tadı ve enerjiyi veriyor bu film! “Gelsin baba gelsin koca gelsin / Polisiniz devletiniz gelsin / Bakanınız haklarımı versin / Aman istemem üzeri kalsın / Ev işlerini Marslılar yapsın / Cadıysam süpürge bana kalsın” diye başlar ya o şarkı, filmin kahramanı Petrunya’nın talepleri de buna yakın!
Yağmurdan Önce filminin yıldızı ve yönetmenin kızkardeşi Labina Mitevska’nın erkek egemenliğinden bezmiş bir televizyon muhabirini canlandırdığı filmin senaryosunu Saraybosna Film Festivali yarışma bölümü seçicisi Elma Tataragiç yazdı. Filmin başrol oyuncusu Zorica Nusheva da kompleksleri, öfkesi, özlemleri, hazırcevaplığı ve inadıyla Petrunya’yı bütün nüanslarıyla canlandırıyor. Eski Filmin ortak yapımcıları arasında Slovenya ve Hırvatistan da olunca Yugoslavya sinemasının ruhu bu işbirliğiyle canlandı.
Petrunya’nın direnişi
Gospod postoi, imeto i’ e Petrunija, Epifani Bayramında papazın suya attığı haçı erkeklerden önce çıkaran genç kadının papaz, polis ve köyün maçoları tarafından taciz edilmesini konu alan bir toplumsal hiciv. Üniversitede tarih okuyan ama iş bulamayan, 32 yaşında hâlâ ailesiyle yaşayan, şişman olduğu için annesi dahil çoğunluk tarafından hor görülen Petrunya, hakarete uğradığı bir iş görüşmesi dönüşünde haç çıkarma törenini izlerken kendini kaptırıp suya atlıyor, ancak haçı çıkarır çıkarmaz öfkeli erkek kalabalığının saldırısına uğruyor! Haçı elinden kapıyorlar, papaz bile müdahale ediyor sonradan halk değil sürü diye niteleyeceği maçolara… Petrunya haçını alıp evine kaçıyor. Bir genç kadın olayı videoya çekip YouTube’e yüklüyor. Yerel bir televizyon kanalı da haber yapıyor…
Film, Petrunya’nın sırf kadın olduğu için, hiçbir kusuru olmamasına, hiçbir kanunu çiğnememesine, kilisenin yazılı bir kuralı bulunmamasına rağmen polis merkezinde tutulması ve haçı geri vermek için baskı görmesini konu alıyor. Kapıda bekleyen muhabir de aynı erkek egemenliğinden mustarip olduğu için Petrunya’ya tam destek veriyor! Zeki ve eğitimli bir kadın olan Petrunya’nın kazanılmış hakkını korumak için direnişi kutsal erkek ittifakının çelişkilerini sergilerken Petrunya’nın da özgüvenini kazanmasını gösteriyor: “Tarih yazar figüran olmaz / Çevir dünyayı tersine dönsün”.
