…Agnès, Varda’yı Anlatıyor başka kimsenin yapamayacağı yetkinlikte bir analiz ve şaşılacak kadar da nesnel. Dürüstlüğü ve içtenliği meşhur olan Varda sinema macerasını bütün açıklığıyla anlatıyor…
Meslekte on yıl daha kalmaya dayanırsam, Agnès Varda’nın 100. yaşını kendi çekeceği bir filmle kutlamasına tanık olmak isterim.
Sinemanın 100. yılını kutlamak için yaptığı Les cent et une nuits de Simon Cinéma misali bir kurmaca mı yapar, 69. Berlin Film Festivali’nde izlediğimiz Varda par Agnès (Agnès, Varda’yı Anlatıyor)misali görsel bir otobiyografi mi, yoksa bambaşka bir yaratıcılık mı sergiler, kendi bilir…Tanık olup olmamak da önemli değil aslında, bir sinemasever olarak onun 100 yaşını kutlayacağı bir otobiyografik filmi izlemek isterim!
Hâlâ duymayan sinemaseverler olabilir, önden müjdemi vereyim: 17. Filmmor Kadın Filmleri Festivali, İstanbul Modern, Sinematek ve İstanbul Fransız Kültür Merkezi işbirliğiyle Agnès Hakkında Her Şey başlıklı retrospektif 7-24 Mart tarihleri arasında düzenlenecek. Varda’nın inanılmaz bir çeşitlilik ve zenginlik içeren filmografisinin 33 yapıtı İstanbul Modern ve Caddebostan Kültür Merkezi salonlarında izlenebilecek. Proje ortağı kurumların yıllardır hayali olan bu retrospektifin hazırlıkları sürerken Agnès, Varda’yı Anlatıyor’un 69. Berlin Film Festivali’nde gösterileceği ve Varda’nın Berlinale Camera Ödülü alacağı haberi müthiş bir heyecan yarattı.
Söz konusu ‘görsel otobiyografi’ Berlinale’nin doruk noktası oldu. Sabahleyin basın gösterimiyle başlayan, ardından düzenlenen basın toplantısı, öğleden sonra ödül töreni ve Varda söyleşisiyle devam eden program, filmin galasıyla sona erdi.
Esinlenme, yaratım, paylaşma
Agnès, Varda’yı Anlatıyor’a görsel otobiyografi diyorum çünkü özellikle son yıllarda yoğunlaşan masterclass, konferans ve söyleşilerinin kayıtlarından derlediği konuşmalarını, filmlerinden bölümler alıntılayarak ve sırf bu belgesel için bazı çekimler yaparak zenginleştirdiği mükemmel bir biyografi var elimizde. Her zamanki bilgeliği ve canayakınlığıyla ekranda konuşan Varda’yı dinlemeye doyamıyor ve keşke daha uzun olsaydı dedirtiyor!
Varda, çalışma yöntemini “Esinlenme, yaratım, paylaşma” aşamalarıyla açıkladıktan sonra kariyerinin neredeyse film film aktarıyor. Neden film yaptığını, hangi kaynaklardan beslendiğini, nasıl çalıştığını, sineyazı diye nitelediği biçemini oluşturan unsunları, hayatının hangi dönemine hangi filmlerin denk geldiğini, yarattıkları etkileri, kendince başarı ve başarısızlık olarak nitelediği etkilerini o eşsiz tatlı dilliliği ve mizah duygusuyla anlatıyor kameraya.
Agnès, Varda’yı Anlatıyor başka kimsenin yapamayacağı yetkinlikte bir analiz ve şaşılacak kadar da nesnel. Dürüstlüğü ve içtenliği meşhur olan Varda sinema macerasını bütün açıklığıyla anlatıyor. Feminist olduğunun altını çiziyor. Bu film, sinema okullarında ders olarak okutulacak kadar önemli bilgiler aktarıyor. Varda, seçtiği konuyu neden öyle çektiğini ve nasıl çektiğini öyle yalın biçimde anlatıyor ki sadece sinema öğrencileri değil amatör sinemacılar içinde el kitabı niteliği taşıyor.
Salt sinemaseverler ise 90 yaşını aşmış bir yönetmenin eşsiz filmografisini, çağının tanığı olmuş bir kadının dünyaya ve insanlara bakışını, gözlem gücünün kaynağı olan hümanizmayı, öğretmeni olan Blanchard’ın felsefesinin üzerindeki etkisini açıklamasını onun ağzından dinlemenin tadına varıyorlar.