2020'nin en iyi şarkıları ve albümleri

Üzerimize çöken kara bulutlarla yaşamayı öğrenmek zorunda kaldığımız yıl oldu 2020. Evrimsel ve evrensel bir nihilizm sindi içimize, üstümüze, evimize. İçki ve uyuşturucu ile beslediğimiz bu nihilizm, müzikte iki trende yol açtı. Birincisi üretkenlik. Kimsenin elinde zamandan bol bir şey olmadığından müzisyenler yatıp kalkıp şarkı yazdılar. İlaçların etkisi de bayağı barizdi tabii. Malum izolasyondayız, tabii en çok singer-songwriter albümleri çıktı yatak odalarından. İkinci trend ise “disko”. Nihilizm ve stres başka hangi müziğe yol verir! Nasılsa hepimiz ölü’cez öyleyse let’s dance baby!

Roisin Murphy, Duo Lipa, Kylie Minogue, Jesse Ware, hepsi dans ve disko albümleri yaptılar. Dans müziğinin en iyisi Jessie Ware’den geldi. Benim kişisel favorim Roisin Murphy’nin “Murphy’s Law”ı bu listelerde yer bulamasa da, Türkiye’de daha çok grubu Moloko ile tanınan Murphy, yılın en iyi dans albümlerinden birini yaptı. Aklınızda bulunsun. Bu arada bir sır da vereyim; evde deli gibi dans etmeme sebep olan parça Hayden James’in “Better Together”ıydı. Ne yazık ki bu parça da aslında 2019 tarihli ama çok tavsiye ederim, 2020’de daha iyi bir dans parçası çıktığına inanmıyorum.

Yıl sonu listeleri yaparken kendi ve arkadaşlarınızın zevkiyle uluslararası kitlelerin zevklerinin ortasını bulmak çok zor. Sanatatak için yaptığım bu Yılın En İyi Şarkıları ve En İyi Albümleri listeleri kesinlikle sırayla düzenlenmedi. Yer yer alakasız şarkıları yan yana koymak zorunda kaldığım bu eklektik listeler, sadece belki de gereğinden fazla müzik dinleyen bir insan olarak, sevdiğim ve sizinle tanıştırmaktan mutlu olacağım şarkılardan oluşuyorlar. Bu sanatçıların müzikleri benim bu korkunç yılı tek parça halinde bitirmeme yardımcı oldu. İnşallah sizin kavganıza da ekstra güç verirler.

Listem daha yüksek tempolu daha dans ağırlıklı ya da daha sert bir liste olsa yalan olurdu sanki. Çünkü sonuçta kimse odasına saklanıp kapıyı kapadığında kara bulutları dışarıda bırakamadı. Bıraksak da nerede dans edeceğiz. Böyle bir dans müziği bombardımanında dansa gidecek yer yok!

Bad Bunny’nin “Yo Perreo Sola”sı istisna tabii. Ondan kaçmak istemedim, isteseydim de imkansızdı. Bad Bunny’nin yaptığı Latin trap müziği Türkiye’de pek anlaşılmıyor galiba. Bu önemli değil çünkü Bad Bunny başka pek çok yönden de önemli bir sanatçı günümüz müziği için Bir kere aklınıza girdi mi asla çıkmayacak, dans ettirmeden bitmeyecek bulaşıcı müziğinin yanısıra kadınlara gaylere ve trans toplumuna verdiği inanılmaz destekle de eşsiz bir sanatçı.

Bad Bunny (solda), “Yo Perreo Sola”nın videosundaki hali (sağda)

Porto Riko gibi maço bir kültürden gelerek bir gay ikonu olan bu şeker tavşan yılın en çok dinlenilen şarkılarından “Yo Perreo Sola”nın videosunda da trans olarak rol aldı. “Yo Perreo Sola”da kendi başıma sallarım ben kıçımı, kimseye ihtiyacım yok” diyor. O kadar çok şey söylüyor ki anlayana. Her daim ezilen kitleleri savunan ve temsil eden şeker tavşanımız şarkıda kadınların kulüplerde dans ederken arkalarında sürekli tacizci bir tip bulmalarının gıcıklığını anlatıyor.

Genele baktığımızda bu yıl beni en sevindiren kadın müzisyenler tarafından yapılan süper albümlerin sayısının zirvede olması oldu. Müziğin daha önce hemen hiçbir döneminde kadınlar bu kadar çok ve iyi albüm çıkarıp erkekleri sollamadılar.

İngiliz Little Simz, 24 yaşında olmasına rağmen Gorillaz, Lauryn Hill ve Kendrick Lamar’la çalıştı. Hepsi onu özellikle davet ettiler turnelerine

Rolling Stones, Cardi B. ve Megan Thee Stallion’ın “WAP”ını 2020’nin şarkısı seçmiş. Ne kadar anlamsız. Cardi B. ve özellikle de Megan sürekli olarak nasıl da kadınlıklarını gözümüze soktukları için yeterince ciddiye alınmamalarından şikayet ediyorlar. Megan bu yıl ayağından vuruldu sonra birden kadın hakları savunucusu oldu. E olay oysa o zaman Lucinda Williams’ın “Wakin’ Up”ını seçelim en güzel şarkı. Ya da, Fiona Apple’ın yıllarını alan muhteşem albümünün isim parçası “Fetch the Bolt Cutters”ı… Ya da sadece 26 yaşındaki, inanılmaz yetenekli İngiliz / Nijeryalı rapçi Little Simz’in “one life, might live”ini. Kim diyebilir ki bu kadınlar müzik için, cinsiyetimiz için, mutluluğumuz için, Cardi B. ve Megan Thee Stallion’dan bin kat daha fazla çalışmadı. Hem iki dakikada bir klitorislerini gözümüze sokmadılar hem de daha iyi ve anlamlı müzik yaptılar.

Listemde gayet avangart ya da deneysel şarkı ve albümlerin yanısıra yüz milyonlarca hatta milyarlarca kez dinlenmiş hitler de var. Orta yol bulmaya çalıştım ama komik birliktelikler oldu. Beni en çok eğlendiren Nick Cave’in “God Particle” ve Miley Cyrus hakkındaki rüyasını anlattığı “Higgs Boson Blues” ile Miley Cyrus’in Stevie Nicks’in “Dreams”ini model aldığı “Midnight Sky”ının remiksi “Edge of Midnight”ının aynı listede olması. Cave, rüyasında Cyrus’u havuzda cansız hayal ediyor. Hani yıllar önce Kylie Minoque’u derede ettigi gibi biraz. Bu arada Cyrus da listemdeki bu remiksi kraliçem Stevie Nicks ile beraber söyledi. Nicks müzik tarihinde Rock and Roll Hall of Fame’e iki kere girmiş tek kadın. Yani Rock and Roll Hall of Fame kimin umurunda tabii ama bu Nicks’in gerçek yeteneğinin, üreticiliğinin ve hiç çaba bile sarf etmeden her daim güncel kalmasının ispatıdır. Günümüzün iki pop yıldızı Cyrus ve Harry Styles, Nicks’in en büyük hayranları.

Bu fotoğrafta Nicks’in benden sonraki en büyük hayranı Harry Styles Rock and Roll Hall of Fame girişi seremonisinde efsanenin önünde eğiliyor. Geçen yıl gibi bu yıl da benim kraliçem Stevie Nicks’in yenilenen saltanatı sürdü. Miley Cyrus, Nicks’in “Edge of Seventeen”ini merkez alan bir şarkı yaptı. Ardından bu şarkının remiksini beraber söylediler. Sonuç şahane bir dans parçası oldu

Bütün bu güncelliği yetmezmiş gibi Nicks bu sene bir de efsane grubu Fleetwood Mac’in “Dreams” şarkısını kullanan o tüm dünyanın izlediği ünlü TicToc videosu sayesinde bir daha gündeme geldi yıl sonuna doğru. Ben de “Dreams”e, Nicks’e ve Fleetwood Mac’e hakettikleri yeri verip, onları 30 senelik şarkılarıyla listeme koydum.

Nick Cave, karantinayı Londra’daki Alexandra Palace’da geçirerek eski albümlerinden parçaları bu güzel akustikle yeniden kaydetti.

Bu sene Nick Cave yeni müzik yapmadı ama kendi başına sadece piyanosuyla, “Nick Cave Alone in Alexandra Palace”ı kaydetti. Ustanın klasikleri Londra’nin muhteşem akustikli bu salonunda daha da büyüleyici geliyor kulağa. Albümde “Are You the One That I’m Waiting For”un sonundaki gülüşüne ölürüm bu arada. Daha önce Cave’in gülüşünü duyduğumuzu sanmıyorum. En iyi şarkılar listeme “Waiting for You”yu koydum, çünkü sevgilisine “Seni bekliyorum” derken çatlayan sesi antolojiler dolusu şiirden daha fazla duyguyu ifade ediyor bana.

Efsanelerden bahsederken Bob Dylan bu yıl yepyeni bir albümle geldi. “Love and Theft”ten beri yaptığı en iyi albüm. Kalbimi kırıyor bunu söylemek ama “Rough and Rowdy Ways” biraz hesap kitap tutma albümü. Sanki Dylan, “Son yakın, hikayemi baştan sona bir temize çekeyim zaman varken,” demiş ve bütün diğer ölümlüler gibi hesap kitap tutmaya girişmiş. Ne iyi etmiş. Albümü yiyip bitirdim. Siz de bitirin. Listeme “Key West”i seçtim. Çünkü bu ilkbaharda karantinadan kaçıp, otomobille Key West’e gidip, okyanusun ortasında yapayalnız duran 7 Mile Bridge’den geçerken bu şarkiyi dinleyip, Dylan gibi hayatımı sorgulamanın romantik hayaliyle yaşıyorum.

“Bu yıl en cok dinlediğim albüm Brooklyn’den çıkan Kolombiyalı müzisyenler Combo Chimbita’nın “Ahomale”si oldu”

Amerika bu yıl Taylor Swift’in arka arkaya çıkardığı albümleri “Folklore” ve “Evermore”u çok sevdi. Ben de sevdim ama en iyiler listeme koymaya elim gitmedi. Bir gün gelecek Swift’in albümleri listelerimin başında olacak ama sanki ikimiz de hazır değiliz daha. Bu albümler özellikle de “Folklore” Amerika’nın karantina mood’unu belirledi.

19 yaşında ve tuzluk kadar olan Mikayla Simpson ya da bilinen adıyla Koffee listemde yok ama şimdiden ortalığı yıkıp geçiyor

Gençlerden bahsederken üç önemli isimden bahsetmeden geçemeyeceğim. Bu isimlerden biri Jamaikalı 19 yaşındaki reggae yıldızı Koffee. Listeme koyamadım çünkü daha albümü çıkmadı ama J Hus ile yaptığı “Repeat” şahane bir geleceğin habercisi. Keşfettiğim için çok mutluyum.

070 Shake’in adını daha çok duyacağız. New Jersey’li rap kliği 070’in üyesi olan Shake yalnızca 23 yaşında ama hiç rastlamadığım türden müzikal içgüdülere sahip

070 Shake ve Little Simz ise En İyi Albümler ve En İyi Şarkılar listelerimdeler. Biri New Jersey’den, öteki de Londra’dan. İkisi de genç kadın rapçiler ve ikisi de türün son yıllarda duyduğum en iyi örneklerini veriyor.

New York’lu uyuşturucu satıcısı Freddie Gibbs yıllardır bu albümü çıkarmaya çalışıyordu ama NY dışında hiç tanınmıyordu. Sonunda The Alchemist’in yardımıyla çıkardığı ilk albümü yılın en iyi rap albümü. Üzerine çok ateş açıldı. Şahsen ölmeden güzel ve önemli bir iş çıkarttığı için çok mutluyum

Bu arada 2020’nin en iyi rap albümleri kesinlikle Freddie Gibbs’le The Alchemist’in “Alfredo”su (Ne kadar güzel bir albüm ismi bir rapçi için. Freddie, Fredo, Alfredo, Godfather…..) ile Atlantalı rapçi Killer Mike ile ve Brooklyn’in sevgilisi El-P’nin grubu Run the Jewels’in “RTJ4”u. Yıllardır arka arkaya underground rap single’ları çıkaran Gibbs teknik bakımından en iyi MC’lerden biri. En sonunda muradına erdi ve dahi The Alchemist’in yardımıyla albümünü çıkardı. Daha çok duyacaksınız sesini. Run the Jewels’in albümü agresif, güçlü ve de ünlülerle dolu. Sound olarak Public Enemy alanındalar ama teknik olarak çok daha üstünler. RTJ4 eğlenceli ve enteresan bir albüm, aynı zamanda ünlülerle dolu.

Efsane Lucinda Williams hep kovboy şapkaları taktığından mıdır acaba Türkiye’nin alternatif müzik sevenleri tarafından pek açık kollarla karşılanmadı yıllardır

Lucinda Willams, Cave ve Dylan gibi efsanelerin yanısıra bütün olarak en çok dinlediğim, 2020 çıkışlı albümler The Avalanches, Perfume Genius, Drive – By – Truckers, Chris Stapleton, Run the Jewels, Tame Impala, Little Foxes ve Run the Jewels’in yeni albümleri oldu.

Tame Impala olarak bilinen Avustralyalı Kevin Parker

Tame Impala olarak bilinen Avustralyalı Kevin Parker günümüzün en iyi prodüktörü. İstediği şarkıyı yazabilecek inanılmaz bir yeteneğe, kulağa ve zevke sahip. Son albümü “The Slow Rush” tüm yılın en iyi listelerinde var. Başka sanatçılara yaptığı sayısız şarkı da bu listelerde. VICE onu Son 10 Yılın Sanatçısı seçti. Çok doğru bir seçim. Nerede şahane müzisyen varsa hepsiyle çalıştı ve hepsini saygısını kazandı. Seneye tüm ödülleri de toplayacak.

En büyük fetişi fetiş olan Perfume Genius, son yılların en heyecan verici sanatçılarından. Karantinada sırasında Jimmy Kimmel’a konuk olması gerekince, çöle giderek, yeni gay aşkı baladı “Jason” için joshua ağaçlarının arasında kalp acıtan bir canlı video yaptı

Perfume Genius adıyla müzik yapan Mike Hadreas’ı yıllar önce bir talk show’da keşfettim. Yeni albümü “Set My Heart on Fire Immediately”den “Jason”ı da ilk kez bir talk show’da duydum bir iki ay önce. O zamandan beri durduramıyorum kendimi. İlk andan itibaren ruhunuzu ele geçiren sanatçılardan. Albümdeki en iyi şarkılardan biri bile olmayan “Jason” her duyduğumda kalbimi acıtır hala. Bu beşinci albümü ve müzikal olarak en başarılısı. Eğer sadece bir albümü yılın en iyi albümü seçmek zorunda kalsaydım herhalde bu albümle Lucinda Williams’ın “Good Souls Better Angels”ı arasında kalırdım.
Chris Stapleton’ın “Starting Over”ı şahane bir albüm. Türkiye’de country dinlenmez doğal olarak ama bu sadece sıradan bir country albümü değil. Kusursuz bir müzisyen şarkıcı albümü. Kaçırmayın derim. Ben haftalar geçirdim bu albümü arka arkaya dinleyerek.

Her şarkıları yüzlerce sample’dan oluşan iki prodüktör olan The Avalanches albümlerinde sayısız iyi müzisyeni konuk etmeleriyle de biliniyor. Yeni albümleri “ We Will Always Love You”dan “Running Red Lights” geçen yıl kendisini öldüren müzisyen David Berman’a ithaf edilmiş

Sample’lama olayının uzmanı The Avalanches’ın yüzlerce sample’dan oluşan ve ünlü isimlerle dolu albümü o kadar uzun ve de o kadar farklı şarkılardan oluşuyor ki dinlemekten sıkılmak diye bir durum söz konusu değil. Gayet heyecan verici de. The Avalanches kesip biçme işlerinin ustası hâlâ. Listemi açan “Running Red Lights” mesela anında baska bir dünyaya götürüp, mood’unu değiştiriyor insanın. Normalde sesi hep aynı çıkan Weezer’ın Rivers Cuomo’sunun sesi bile şarkıyla bir olmuş gayet kimyasal olarak. Ama parçanın her dinlediğimde benim küçük karantina dünyamı güzelleştiren ve bulunduğun ortamı beş dakikalığına masal evine dönüştüren kısmı Pink Siifu’nun bu şarkının sonunda söylediği sözler asıl: “Bu gece hayatımın ışığı pembe bir Corvette’le gidiyor. Caddenin bir metre uzerinde pembe bir Corvette uyuyorum. Uzaya doğru uç, yıldızların yaptığı müziği dinle / Hiç pişmanlık olmadan.” Yani daha güzel başka n’apabiliriz ki bu sene…