Esen Kunt: Disiplinlerarası üretimde bulunan bir sanatçı olarak belgeselciliğiniz ve kurgu anlayışınızın geçmiş ve gelecekle olan ilişkisini nasıl tanımlarsınız?
Ai Weiwei: Geçmişten geleceğe geçiş süreçleri zorlu olur sanatım da biraz toplumların geçmişten geleceğe geçiş süreçlerini anlamaya çalışmak belki de. Çünkü sanatçı için sanatı aslında toplumla iletişim kurmak için en asli unsurlardan biri. Belgeselle olan ilişkime gelince, gençliğimde New York’ta yaşayan komünist toplumdan gelen ve İngilizceyi zor konuşan biri olarak hayatta kalabilmek için dokümente etmeye yani belgelemeye, arşivlemeye önem verdim. Çünkü fotoğrafları anlayabilmek, hayatı yansıtmasından dolayı, hayatı da daha iyi anlamak demek. Sığınmacılar ve mültecilerle ilgili yaptığımız çalışmada daha önce meydana gelen depremde kaybolan 5 bin kişiyle ilgili bir çalışma yapmıştım. Kaybolan 5 bin kişiyi bulmaya çalışarak da çok önemli bir sosyal meseleye vurgu yaptığımızı söyleyebilirim. Ama bu çalışmalar da sonra Çin’de adım adım internetten silindi, girip bakarsanız adımın Çin’de internette hiçbir şekilde yeralmadığını adeta tamamen kazındığını görürsünüz.
Sonrasında ise Mültecilerle ilgili yaptığım çalışmada pasaportum elimden alındığı için ülke dışına çıkamamam nedeniyle ekibimizden iki kişiyi Irak’taki kamplara araştırma yapmaları için kampa yolladım. Yüzlerce sığınmacıyla görüşmeler yaptık, kayıtlar aldık, arşivler oluşturduk. Bunların sonucunca yüzlerce çekim yapıldı nasıl bir belgesel yapacağımı bilmiyordum ama zamanla şekillendi. Sığınmacılar ellerinde hiçbir şey olmadan geçmişlerini arkalarında bırakarak belirsiz bir geleceğe doğru adım atıyorlar. Avrupa da sığınmacılar için gerçek anlamıyla bir çaba olduğunu görmüyorum. Bu düşünceler sonucunda bu belgesel yapmaya çalıştık. Konuyu çok fazla bilmediğim için çok fazla çekim yaptık, arşiv topladık. Mülteci meselesi Türkiye için de zor bir mesele. Türkiye de bu anlamda zor bir dönemden geçiyor.
Sergide porselen çalışmaları ağırlıkta
Çağdaş sanatın önemli temsilcilerinden Ai Weiwei’nin porselen çalışmalarına odaklanan serginin anlatısı, sanatçının hem hayat hikâyesinin, hem de el sanatları geleneğine ve sanat tarihine yaklaşımının izlerini taşıyor.