Gün geçmiyor ki yurdun bir köşesinde heykelle ilgili bir kriz yaşanmasın. Bu sefer ilk kez kanlı oldu. Lice’de Mahsum Korkmaz’ın heykelini yıkmak üzere harekete geçen askerlerle çıkan çatışma sonucunda ölenler ve yaralananlar oldu.
İşte son 10 yıldan Türkiye’nin 10 heykelle ateşli imtihanı.
1- Yıl 2014…
Diyarbakır Lice’deki Mahsum Korkmaz heykeli, Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nı harekete geçirdi. Savcılık, "terör örgütü propagandası yapıldığı" iddiasıyla soruşturma başlattı. Soruşturma kapsamında Lice Sulh Ceza Mahkemesi’nden heykele "suç eşyası" olduğu gerekçesiyle el konulması kararı talep edildi. Talep üzerine Lice Sulh Ceza Mahkemesi, heykele el konulması kararı verdi. Mahkemenin el koyma kararının ardından güvenlik güçleri heykeli kaldırmak için bölgeye operasyon düzenledi. Çıkan çatışmada Mehdi Coşkun öldü. Üç yaralı var.
2- Yıl 2013…
Gazi Üniversitesi öğrencileri ve akademisyenleri Heinrich Krippel’e ait olduğu düşünülen "gençliği ve geleceği temsil eden" heykellerin Resim-İş Eğitimi Bölümü’nden kaldırılmasının şokunu yaşadı. 2,70 boyundaki kadın ve erkek figürlü bronz heykeller bulundukları yerden kaldırıldı. Heykellerin okul yönetimi tarafından hiçbir bilgi verilmeden müze deposuna kaldırılması "müstehcenlik" iddialarını da beraberinde getirdi. Heykellerin müstehcen bulunduğu için kaldırıldığını söyleyen akademisyenler ve öğrenciler duruma hala tepkili.
3- Yıl 2011…
Başbakan’ın ‘ucube’ yakıştırmasından sonra, Kars’taki ‘İnsanlık Anıtı’ için alınan yıkım kararı uygulamaya kondu. Heykeltıraş Mehmet Aksoy süreci, kaygıyla izlediklerini söyleyerek İran uyarısında bulundu. Tahrir meydanındaki özgürlük arayışlarını hatırlatan Aksoy, sökülen heykeli mutlaka bir gün yerine dikeceğinii iddia etti. Kars’taki ‘İnsanlık Anıtı’nın kesilmesine en tepeden başlandı ve 19 ton ağırlığındaki ilk parça vinçle indirilerek numaralandırıldı
4- Yıl 2010…
Heykeltıraş Ümit Öztürk’ün 1992 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin düzenlediği "Açık Alanlara Üç Boyutlu Çağdaş Sanat Yapıtları Yerleştirme Etkinliği"nde gerçekleştirilen yarışmada Atatürk Havalimanı için seçilen ve 1993’te yerine yerleştirilen "İstanbul" adlı heykeli yıkıldı. Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Öğretim Üyesi Ümit Öztürk, 15 metre yüksekliğinde, beton ve bronz malzeme kullanarak yaptığı heykelinin İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nce kendisine haber verilmeksizin yıkıldığını söyledi. Heykelin yıkıldığının fark edilmesiyle belediyenin tayin ettiği bir inşaat şirketi, heykelin bir kopyasını sanatçının rızası olmadan tekrar yerine inşa etti.
5- Yıl 2010…
İşleri Google Earth’ten görülebilen Avustralyalı land art sanatçısı Andrew Rogers’ın, Kapadokya’da oluşturduğu ”Zaman ve Mekan” adlı Heykel Parkındaki onlarca heykelden ikisi yapılış amacındaki gibi doğaya teslim olarak yok oldu.. Rogers’ın, Nevşehir’in merkeze bağlı Göreme beldesi sınırlarındaki Karadağ bölgesinde, yapımına 2007 yılında başlayıp 2010 yılında tamamlamıştı.
6- Yıl 2009…
Kars Belediye Başkanı Nevzat Bozkuş, göreve gelir gelmez kadın heykellerini kaldırdı. Kaldırma gerekçesi şöyleydi: "Kadın heykellerinin konulmasını uygun bulmadığım için tasarrufumu kullanarak kaldırttım. Depoya konulan kadın heykellerini başka bir mekána koymayı da düşünmüyoruz."
7-Yıl 2009…
Kemer Belediye Başkanı Mustafa Gül, "Aşk Yağmuru" heykelini de müstehcen bulup kaldırdı.
8-Yıl 2006…
Torbalı’daki heykelin yüzü, Belediye Başkanı İsmail Eruygur’a benzetildiğinden depoya kaldırıldı.
9- Yıl 2005…
Ayşe Erkmen’in İstanbul Yaya Sergileri kapsamında Tünel Meydanı’nda bulunan heykeli tahrip edildi. Beyoğlu’nun görsel kültürünün bir parçası olan Ayşe Erkmen’in eseri, heykelin çevresini sararak gizleyen ferforje demirden yapılan Kemal Önsoy’a ait çalışma, yakma sonucu tamamen eridi; heykel de büyük zarar gördü.
10– Yıl 2000…
Kenan Evren 1982 yılında ziyaret ettiği Samsun’daki heykeli çıplaklık gerekçesiyle kaldırttı, heykel yerine ancak 2000 yılında dönebildi.
