Arda Karaböcek, Pera Film’İn ‘Sanatçı Hayata Karşı’ başlıklı programının açılış filmini ve diğer filmleri değerlendiriyor.
Pera Film’in altıncı “Hors Pistes İstanbul” programı, ‘Sanatçı Hayata Karşı’ 12 Mart’ta Gurwann Tran Van Gie’nin Dürüst Bir Deneyim filmi ile açıldı. Aynı zamanda hipnoterapist olan Van Gie, oyuncu, dansçı, müzisyen ve yazardan oluşan dört konuğuna sorular sorarak dürüstlük kavramının derinlerine inmeyi hedefliyor. Pera Film’in bahsettiği; ‘Her sanatçı farklı görsel diller ve hikayeler kullanarak tarihi, gerçekliği ve bilinçaltını araştırırken, ortak noktaları normlara karşı durmak, sanatçının dünyasında o ana dek kurulanı, sunulanı sorgulamak olarak beliriyor.’ tanıtımı da bu filmin konusuyla örtüşüyor. Fakat sayfa üzerinde şık duran bu uyum, uygulamada daha film başlamadan yerle bir oluyor. Film gösterimine gelen Van Gie, seyircilere birazdan ne izleyeceklerini anlatmaya başlıyor (bu bir seyirci için en korkulan anlardan biridir, yönetmen filmini uzun uzun anlatıyorsa, anlayın ki filmden memnun kalma ihtimaliniz yok, demek ki film kendini anlatmayı başaramıyor ya da çok konuşmayı seven bir dile sahip).
Film, 60 dakika boyunca izleyeceğimiz odanın ne kadar sessiz olduğu hakkındaki dialogla açılıyor. Seyircilerin tecrübe edemedikleri bu sessizlik üzerinden ilerleyen konuşmalar, aslında filmin neden başarılı olamayışı ile ilgili özet niteliğinde. Seyirci, konukların yaşadığı tecrübeye ortak olamıyor ve film seyiriciyi bu deneyime ortak etmek için sessizliği görselleştirmeye de çabalamıyor sadece uzun uzun odanın ne kadar sessiz olduğu hakkında konuşuyor. Filmin hiç kullanmadığı ‘jump cut’ tekniğini hataları kapatmak için kullanması, bazı konukların hipnoz haline geçmese de aynı cevapları verecek olması, sadece şık durduğu için netliğin bazen fluya düşmesi, seyircinin filmden kopmasına neden oluyor. Pera Film’in umduğu ‘normlara karşı duran film’ tanımı da görseli üzerine düşünülmüş (çok değil) bir röportaj olmaktan uzağa gidemeyen bir filmle karşılık buluyor. Kısaca, Van Gie, bu filmi yapmak yerine dört sinemacıya, ‘nasıl film çekilir?’ diye sorsaydı hepimiz için daha iyi sonuçlar ortaya çıkardı.
20 Mart’tan itibaren devam edecek ve 1 Nisan’da son bulacak gösterimler arasında bu başlangıcı unutturabilecek filmler de vardır eminim. Benim ilgimi çekenler şöyle;
Cecile Paris Seçme Videolar; İnternetten bile ulaşamayacağımız, Val-de-Marne Çağdaş Sanat Müzesi’nde ve Paris şehrindeki Modern Sanat Müzesi’nde yer alan videolardan oluşan bir seçme ayağımıza kadar gelmiş, hepsi olmasa da mutlaka arada ilgi çekici videolar olacaktır. Meraklısı http://www.reseaux-artistes.fr/dossiers/cecile-paris ‘i ziyaret ederek nasıl videolar izleyeceklerine dair ipuçları bulabilir.
Affaire’in Suflörü; Isabelle Prim’in 2014 yapımı filmi, en çok izlemek istediğim filmler arasında (Dürüst Bir Deneyim’i de izlemek istiyordum gerçi). ‘Mélies’nin ilk filmi, Grand Bazar de la Charité ve Cyrano de Bergerac’ın açılış gecesinin ortak noktası ne olabilir? Edmond Rostand’ın oyununu gerçekte kim yazmıştı? Bütün bunlar, 28 Aralık 1897 akşamı, oyunun galasında kabininde ölü bulunan İtalyan anarşisti suflör İldebrando Biribo’nun ölümüyle bir şekilde ilintili mi?’ Sorularını soran filmin fragmanını şurdan izleyebilirsiniz; https://vimeo.com/120837697
Lanet; Jonathan Caouette’nin 2003 yapımı belgeseli, zihinsel özürlü annesiyle yaşamını konu alıyor. Oldukça ilginç bir havaya sahip belgeseli beyaz perdede izleme imkanını bir daha yakalayabilir miyiz bilmiyorum. Bir çok festivalden ödülle dönen belgesel için Roger Ebert de “Lanet kayda değer, anlık, acil, öfkeli, şiirsel ve inatla umutlu bir film.” yorumunda bulunmuş (Life Itself’i izleyenlere selamlar).
Bu seçkiden sonra aklımda kalacak tek şey ‘‘normları zorlamak’ artık aslanın ağzında değil midesinde.’ olacak herhalde. Bakalım fikrimi değiştirecek bir filmle karşılaşacak mıyım? Heyecan dorukta.
Biletlere ulaşabileceğiniz adres; http://www.peramuzesi.org.tr/FilmProgram/Sanatci-Hayata-Karsi-Tuhaf-Filmler/120
