Hükümetleri birbirini çekemese de Hindistan’lı Shilpa Gupta ve Pakistan’lı Rashid Rana 2015 Venedik Bienali’nde ortak sergi açıyorlar.
Siyasetçilerin ve diplomatların ülkeler arası yakınlaşma konusunda sınıfta kaldıkları noktada sanatçılar başarılı olmayı umuyor. Pakistan’dan Rashid Rana ve Hindistan’dan Shilpa Gupta 2015 Venedik Bienali’nde ortak bir sergiye imza atacaklar.
My East is Your West (Benim Doğum Senin Batındır) başlıklı sergi Hindistan’dan özel bir yardım örgütü tarafından finanse ediliyor. Aylardır aralıklarla birbirlerini top atışına tutan, sözlü atışmaları eksik olmayan iki ülke hükümetinin bu ortak çalışmayla bir ilgileri yok tabi ki.
Guijral Vakfı’nın kurucularından Feroze Guijral yapmaya çalıştıklarını şöyle özetliyor: “Başkalarının yapması gerekenler hakkında şikayeti bırakıp ortak bir geçmiş ve bölünmüş bir şimdi üzerinden barışçıl bir gelecek istediğimizi söyleyip elimizden gelenin en iyisini yapmalıyız diye düşündük.”
Her iki sanatçı da kendi ülkelerinde filizlenmekte olan çağdaş sanatın yıldızları konumunda. Mumbai’li Shilpa Gupta, Tate Modern, Serpentine Gallery ve Guggenheim’da sergi açtı. Lahore’de yaşayan ve çalışan Rashid Rana, günümüz Pakistan’lı sanatçıların en önemlilerinden biri olarak gösteriliyor.
“Bu sanat dünyasından gelen bir şey. Geçtiğimiz günlerde [Barack] Obama Delhi’de devasa bir silah sergisini geziyor, nükleer güçten bahsediyordu. O yüzden resmi olmayan bu barış rüyasına sahip olmak harika bir şey“ diyor Gupta.
Hindistan ve Pakistan 1947’de, İngiltere güney Asya’daki imparatorluğuna son vermek zorunda kaldığında bölündüler. Nükleer güce sahip bu iki ülke o günden bu yana birbirlerine karşı üç büyük savaşa girişti; askeri ve diplomatik alanda aralarında hep çekişme vardı. İki ülke 68 yıl önce ayrıldığında 14 milyon insan yerlerinden oldu; Müslümanlar Pakistan’a kaçtı, Hindular ve Sihler Hindistan’a yöneldi. Çete saldırılarında bir milyona yakın insan öldürüldü.
Hindistan Venedik Bienali’ne ilk kez 4 yıl önce katıldı; Pakistan ise en son 1956’da.
Venedik Bienali’nde Gupta ile sergi paylaşan Rashid Rana, serginin, iki ülke arasındaki karmaşık ilişkilerden öte bir bütün olarak güney Asya bölgesiyle ilgili olacağını söyledi: “Zaman ve mekanı kurcalamayı ilgi çekici buluyorum… Sanatçılar olarak bu sınırlara meydan okuyabiliriz.”
Bu girişimi şüpheyle karşılayanlar da oldu. Hindistan’ın eski dış işleri bakanlarından Kanwal Sibal kültürel inisiyatiflerin, devletler arası ilişkileri iyileştirmeye yardım edebilecek kamuoyunu oluşturmaya katkı sağlamaktan öteye fazla gidemediğini söyledi. Şöyle konuştu: “Bir nebze değeri olsa da politika üzerinde gerçek bir etki oluşturma konusunda marjinal kalıyor.”