Lezzet evrensel midir yoksa yerel kalmaya mahkum mu? Hangi lezzet’imiz sahaya çıkma şansını yakaladı? 2016’a kimin yolu açık olsun? Lezzet kaşifi Engin Akın yazıyor….
Ne zaman dışarda pide yesem, (ev pidesi farklı olur) lezzetle uğraşan biri olarak neden pizza gibi pide evrenselleşmedi diye sorgularım…. Lezzet milliyetçiği değil bu sadece kusursuz bir hamur işinin benzeri bir lezzet gibi herkes tarafından tadılması dileği. Benzer dedik ama pideyi yabancılara Turkish pizza olarak takdim edenlere de için için bozulurum. Ancak çok da haksız değiller zira pideyi ilk kez yeme tedirginliği yaşayan Batılılara böyle örnek gerekebilir…
Ama benim meselem pide deyince Çinlisinin, Ekvatorlusunun, Alaskalısının önüne ne kaonacağını anlaması, izahata gerek bırakmadan. Özetle evrenselleşmesi dileği.. Pizzanın başarısını önce Napolilere sonra da İtalyanlara atfetmek gerekir. İtalyan kendini beğenir, en çok da yemeğini beğenir. Ona ne sunarsanız sunun, İtalyan çeşitleri her zaman bir İtalyan için bir numaradır. Pizza’nın evrenselleşmesinde bu milli karakter özelliği çok önem taşır. Kısacası İtalyan yedirmesini bilir. Nitekim İtalyan göçmenleri Amerika’da kendilerini pizza ile var ettiler. Biftek, patates, ile hamburger’e talim eden Amerikalılara ince bir hamur tekerleği üzerinde peynir, domates sunarak onlara yepyeni ve lezzetli bir yiyecek sundular. Çabuk yapılması avantajı ve gitgide çeşitlenen lezzet serpmeleriyle pizza Amerikalılar ile kopmaz bir göbek bağı oluşturdu. Amerika’nın rock and roll, sneakers, caz, vs gibi yaşam renklerini takip eden dünya halkları da hem lezzetinden hem de Amerika’nın takipçileri olarak bu İtalyan orijinli pizza’yı benimsediler.
Kısa bir zaman önce yazar Rachel Walker bir yazısıyla pide’nin İngiltere’yi fethetmekte olduğu haberini verdi. Yazısında “Turkish pide” diye pideye bir kimlik de vermiş (Gittiğim birçok Ortadoğu ve Müslüman Kuzey Afrika ülkelerinde hiç pideye rastlamadım ama pita ekmeği buralarda ve komşu Yunanasitanda yenir ama hiçbiri Walker’ın tariff ettiği gibi vapur biçiminde beyzi ve üzerleri serpmeli olmaz.) ama “yeni bir pizza çeşiti” diye destek bilgi vermeyi de ihmal etmemiş. Japon lokanta zinciri Wagamam’nın kurucusu olmakla birlikte 2014 yılında Babaji Pide diye Londra’nın göbeğinde bir Türk restoranı açan Alan Yau, Evening Standard gazetesine “Bunun (pide) bir merkez (öz) lezzet olarak gelişip günün birinde bir dünya lezzet oyuncusu olduğunu görmek istiyorum” demiş.
Ayrıca Selin Kiazim’ın finansmanını sağladığı, günümüzde Ortadoğu lezzetlerini parlatan ünlü şef Ottolengi Oklava adında yine Londra da yeni bir Kıbrıs-Türk lokantası açmış. Burada uzun bir Türk şarapları listesi ve uzun bir liste halinde pide çeşitleri mönü de yer alıyormuş. Pide çeşitleri arasında İtalyan yağlı loru “ricotto”lu bir pide çeşiti de varmış mönüsünde. (Bir gün yosunlu pide ile karşılaşırsak şaşmayalım hatta sevinelim. Böylelikle pide de pizza gibi merkez lezzet olduğunu iyice kanıtlamış olacaktır.)
Walker, Turkish pide’nin pizza’dan farklı olarak taze kuzu kıyması ya da değişik otlarla yapıldığını ve bunun önemli bir tercih nedeni olabileceği eklemiş. Pidenin bana göre vurucu özelliği olan gevrekliğini ise ilk pideyi takdim ederken. “gevrek hamurlu yeni bir pizza çeşiti sahnede…”derken açıklamış. Ne yalan söyleyeyim, ne zaman Napoli pizza’sı yesem ki; sadece Napoli’de ve ünlü pizzacı Sorbillo’da yerim, orta yerinin humurunun cıvık olması pidenin gevrekliğini hatırlamama neden olur.
Özet, lezzet evrensel; iyi bir lezzet sahaya çıkma şansını yakalarsa ve olması gerektiği gibi yapılırsa yolu açıktır…2016 yılında pidenin de sizlerin de yolu açık olsun!
