Milano Tasarım Haftası’nın Ardından

Mekânları, sergileri, etkinlikleri, yıldızları, sürprizleri ile elli üçüncü Milano Tasarım Haftası’nı izledik. 

Galerilere dönüşen eski fabrikalar ile sokağa dökülen galeriler, barok sarayların freskli salonlarındaki söyleşiler ve gölgeli avlularındaki “pop-up” kafeteryalar, ünlü tasarımcıların yerleştirmelerini ağırlayan üniversite çimenleri ya da gece yarısı konserlerini ağırlayan taş döşeli meydanlar, tramvaylardan, neoklasik pencerelerden, sokak lambalarından, su kanallarından, hatta katedralin çatısından taşan onlarca fikir ile ürünü: Tasarım meraklıları ve erbaplarının dört gözle beklediği, gelişi ile şehrin mağrur köşe başlarını sahnelerinin ve nesnelerinin neşeli karmaşası ile dolduran Milano Tasarım Haftası, bu yıl 8-13 Nisan tarihleri arasında gerçekleşti.

Massimilano Fuksas’ın 230 bin metrekareye yayılan Rho’daki ünlü “Salonlar”ı i Saloni, bir hafta süre ile 150 ülkeden toplam 350 binden fazla ziyaretçiyi ağırladı. Tasarlama eylemi ve ürününe dair fuarın bugün dev bir organizasyona evrilişi ile, “büyük oyuncular”ın şaşaalı salon geçitleri kadar haftanın rüzgârına şehrin bizzat kendisi dahil olarak açık bir sahneye dönüşüyor ve yeni deneyler için bir düşünce tankı işlevi görüyor.

Son yıllarda satış merkezli konservatif yaklaşımları ya da artan kitsch talebine yönelik üretimleri ile zaman zaman eleştirilerin hedefi olsalar da, büyük markaların birer gösteri alanına dönüşen standları ilgiye şayan. B&B Italia, Molteni, Kartell gibi isimlerin bu yıl ilk kez görücüye çıkan koleksiyonlarının yanı sıra, Charles & Ray Eames[1], Charlotte Perriand[2], Arne Jacobsen[3] gibi kültleşmiş isimlerin tasarımlarının yeni dokunuşlarla spotlar önüne çıkışları da görkemli etkinliklerle tanıtıldı. Bugünün ikonlarından Patricia Urquiola[4], Daniel Libeskind[5], Nendo[6], Philippe Starck[7], Zaha Hadid[8], Sarah Lucas[9]  gibi isimlerin markalara ya da mekânlara konuk olarak geliştirdiği tasarımları da dikkat çekiyor.

Fuarın dinamik “laboratuvar” vasfını pekiştiren, otuz beş yaş altındaki yedi yüz katılımcısı ile bu yıl on yedinci kez düzenlenen “küçük kardeş” SaloneSatellite, alışılmadık standları ve ziyaretçileri de üretime dahil eden atölyeleri ile Rho’nun yine en kalabalık bölümlerinden biriydi. Haftanın sonunda verilen Genç Tasarımcı Ödülü’nün sahibi, geleneksel flüoresan lambalara LEDli bir saygı duruşu niteliğindeki Volta Lamp ile katılımcılardan Manuel Amaral Netto, Cesare Bizzotto and Tobias Nitsche oldu. Salonesatellite’nin genelinde okunabilen ekolojik ve sosyal endişelere, “zanaat ve yenilik” temasında çözümler öneren tasarımlar; aynı zamanda yanı başındaki FTK Mutfak İçin Teknoloji bölümü ile de kayda değer bir sinerji yaratıyor.

Küreselleşen dünyadaki yeni arayışlar; dikkatleri farklı sesler için şehrin geneline yayılan samimi bir kürsü sunan “Salondışı”/Fuorisalone[10] etkinliklerine çeviriyor. Bugün kendi takvimine sahip ve başlı başına bir organizasyona evrilmiş etkinliğin içinde, son derece iyi örgütlenerek kendi kimliklerini oluşturan bölgesel yapılanmalar mevcut: geniş hangar ve fabrikaların dönüşümü ile popüler Tortona Around Design[11], Akademi’nin bohemliği ile dar sokaklardaki ünlü markaların şık “showroom”larının birlikteliği Brera Design District[12], küçük sanayi atölyelerinin sanatçılarca yerleşimi ile dikkat çekici bir merkeze dönüşen Ventura Lambrate[13] gibi oluşumlara her yıl yenileri eklenmekte. Triennale Tasarım Müzesi[14] ya da bir haftalığına “Temporary Museum for New Design/Yeni Tasarım İçin Müze”ye çevrilen Tortona’daki Superstudio[15] gibi önde gelen tasarım stüdyolarının mekânlarını otonom birer üsse dönüştürmelerinin yanı sıra, şehirdeki Rossana Orlandi[16], Nilufar[17] gibi galeriler de sanat-tasarım birlikteliklerine kucak açan kurgular üretiyor.

Açık ve gittikçe büyüyen cömert bir platform oluşu ile son yılların esas yıldızına dönüşen Fuorisalone etkinliklerinin çok boyutlu dinamizminin yanında, bu yılki tasarım haftasına 2015 yılında Milano’da düzenlenecek olan Expo’nun yarattığı etki yadsınamaz. Expo’nun “Gezegeni Beslemek, Yaşam İçin Enerji” temasına atıfta bulunarak “Şehir İçin Yeni Fikirleri Beslemek” başlığı ile düzenlenen etkinliklere, İtalyan tasarımının altın çağının bittiği tartışmalarına rağmen genç tasarımcıların işlerinin sayısı ve niteliği ile genel bir uzlaşı ve iyimserlik havasının hâkim olduğu söylenebilir.

Nisan ayının sonunda “Gri Şehir” eski sakinliğine kavuşur iken; etkileri sürmekte olan krize rağmen şehrin Expo öncesindeki önemli sınavlarından birisini başarı ile verdiği açık.

Fotoğraflar (yukarıdan aşağıya):

-Hermès’in Palazzo Serbelloni’deki sergisinden. (fotoğraf: François Lacour)

-Mimar Daniel Libeskind’in Marina Abromovic performansı için Moroso ile tasarladığı eleman, Universita degli Studi di Milano’dan (Milano Üniversitesi). (fotoğraf: Mondadori)

– Fuarın 35 yaş altı tasarımcılara ayrılan algı açıcı bölümü SaloneSatellite’den bir görünüm. (fotoğraf: Andrea Mariani)

– Eski endüstriyel bölge Lambrate’nin Ventura Lambrate oluşumundan. (fotoğraf: Ilco Kemmere)

– Mekânlarını yeni oluşumlar ve genç tasarımcılara açarak bir haftalığına “Temporary Museum for New Design”a dönüşen Superstudio & Superstudio Più, Tortona Around Design. (fotoğraf: Superstudio Group)