Her şey öldürme kelimesinin anlamını kavrayamamaktan geçiyor. Gazetelere, yabancı ve Türk basınına yansıyan haber: “Fabrikadaki robot yaşlı kadını öldürdü!”
Harika bir haber. Çünkü bir ölüm var ve en önemlisi ortada cinayet işleyen bir robot var. O yüzden günde on binlerce kişinin iş kazasına uğradığı dünyamızda tüm ülkelerin ve dillerin basınında kendine yer buldu haber.
Gazetelere ve internet sitelerine yansıyan başlıkların tamamına yakıldı “robot kadını öldürdü” şeklinde çıktı. Bu haberi okuyan çoğu kişinin aklına bir kadına şu ya da bu sebeple garez besleyen bir robotun planlı bir cinayeti geldi. Buna adım gibi eminim. Ancak olay o değil, basit bir iş kazası.
Ütü bana saldırdı diyor musunuz?
Aslında temelden başlayalım:
Bu robot, aslında bizim filmler ve romanlarda rastladığımız robot değil: O, tekrarlı işleri birbiri ardına, kendine transfer edilen bilinç kapsamında yapan, farklı durumlar oluştuğunda bunu haber dahi veremeyen basit bir alet. Otomobil üretim bandında iş yapıyor. Eş zamanlı olarak bir ya da iki işten fazlasını yerine getirmiyor. En önemlisi inisiyatif almıyor.
Eğer ütü yaparken elinizi yaktığınızda “ütü bana saldırdı” demiyorsanız robot bu kadını öldürdü de dememeniz lazım. Çünkü bu kadını öldüren o robot değil muhtemelen kendi dikkatsizliği ya da bunun kurulumunda atılmış yanlış adımlar ve eksik güvenlik…
Cogito Ergo Sum kıvamında bir suni zeka
Bir robotun bir kadını gerçek anlamda öldürmesi için önce kendisinin farkına varması lazım. Sonra çıkar kavramını öğrenmeli ki yapacağı bir harekete sebep olabilecek bir altlık oluştursun. Bu çıkarı gözetirken önündeki iyi ve kötü engellerin de bilincinde olmalı. Tüm bunları yaptıktan sonra bir cinayet planlayıp eyleme sokacak kadar yeterli pili olmalı.
Şimdilik varlığının farkında olan, mesela “cogito ergo sum” kıvamına getirebileceğimiz bir suni zeka üretilemedi. Suni zekaya yaptırabildiğimiz en yüksek teknolojili şey, Endüstri 4.0 kapsamında cihazların birbirlerine bilgi aktarmasını ve buna göre üretimi artırabilecek bilgileri bulutlara koymalarını sağlamak. Ki bu nokta da suni zeka “ben bu vidayı az sıkınca bir sonraki aşamada dökülüyor o zaman iki diş fazla sıkayım” kararı alamıyor.
Birini sevmek ya da nefret etmek, bu yüzden öldürmek de robot için bu anlamda mümkün değil.
Bir robotun kaza dışında birini öldürmesi için en az birkaç kuşak daha sabredecek veya Terminator’ün yeni serilerini bekleyeceğiz…