Sanatatak3. Tasarım Bienali, Galata Rum Okulu’nda yer alan Maymun Yasası başlıklı maymun haklarını savunan Forensic Mimarlık’ın FIBAR araştırma ekibiyle birlikte gerçekleştirdiği proje, akla Bedri Baykam‘ın Maymunların Resim Yapma Hakkı kitabını ve manifestosunu getirdi.
Londra, Jakarta, Madrid, Sao Paulo ve Buenos Aires’ten araştırmacı ve mimarların yer aldığı proje, Maymun Yasası başlığını taşıyor. İnsanın diğer canlı türlerine uyguladığı çevresel şiddeti inceliyor. 2015’te Arjantin’de bir ceza istinaf mahkemesi tarafından kendisine insan hakları tanınmış ilk maymun Sandra‘ya da saygı duruşunda bulunuyor.
Sandra örneğinden yola çıkan ekip, tropik ormanlardaki yangınların, buralarda yaşayan orangutanlara karşı birer katliam olduğunu dünyaya kabul ettirmeye çalışıyor.
Orangutanların ağaç tepelerindeki geçici mimarilerine ait işaretleri belgeleyerek onları hayvanlara yapılan katliamın birer delili olarak kamuoyuna sunuyor.
Çevreci eleştiriden postkolonyalist eleştiriye
Bedri Baykam ise Maymunların Resim Yapma Hakkı isimli kitabı ve aynı adlı manifestosunda, Batı sanat kurumunu ayrımcılıkla suçlamıştı. Batı’nın, Batılı olmayan uygarlıklardan sistemli bir biçimde ödünç almasına karşın o kültürlerin sanatçılarına adeta maymun muamelesi yaparak onları aşağıladıklarını iddia etmişti. Baykam, “maymunların resim yapma hakkı”nı savunarak sanat dünyasına post kolonyalist bir eleştiri getiriyordu.
Bedri Baykam