Barcelona Çağdaş Sanat Müzesi (MACBA) direktörü Bartomeu Marí, görevinden istifa etti. Direktörün ani istifasının ardında müzenin La bestia y el soberano (“The Beast and the Sovereign”) yani Canavar ve Hükümdar başlıklı sergisinde yer alan Bolivyalı işçi lideri Domitila Chúngara ile eski İspanya kralı Juan Carlos I’in seks yaptığını gösteren heykel var.
Avusturyalı sanatçı Ines Doujak’ın, 39 yıl hanedanlığını sürdüren eski İspanya kralını Bolivyalı işçi hareketi lideri ve bir köpekle cinsel ilişki içindeyken gösterdiği heykelinde Nazi kasketleri dikkat çekici. Serginin açılmasına bir gün kala, heykelin sergiden alıkonmasını isteyen MACBA direktörü Mari’ye küratörler “bu bir sansürdür o zaman bütün sergiyi iptal ederiz” diyerek karşı çıktı.
Serginin yazarlarından Valentín Roma, El Pais gazetesine heykelin, iktidar ve sanat ilişkisini ele alan sanat geleneğine ait olduğunu ifade ederken “sanat yüzyıllardır iktidarın arketiplerini karikatürize eder ki Doujak tam da bunu yapıyor” dedi.
Açılışına bir gün kala heykelin çıkardığı kriz nedeniyle iptal edilen sergide Juan Downey, León Ferrari, Genesis Breyer P-Orridge, Mary Reid Kelley ve Wu Tsan yer alıyordu.
Serginin küratörleri müzeye yazdıkları açık mektupta sergide yer alacak eserlerle ilgili hiçbir şekilde bir şey saklamadıklarını, heykelin Mari’nin bilgisi dahilinde sergiye alındığını yazdı.
Oysa MACBA direktörü Bartomeu Marí, heykeli sergiden bir gün önceki güne kadar görmediğini iddia ediyor ve “ben her zaman çağdaş sanatı savundum ama bu kez bu işin temsil ettiği hükümdarlık anlayışına karşıyım ve sergide olmaması gerektiğini düşünüyorum” diyor.
İptal edilen serginin küratörleri Hans D. Christ ve Iris Dressler, aynı zamanda Stuttgart’taki sanat merkezi Württemberg Kunstverein’da yönetici. Sergiyi çok yakında oraya sansürsüz bir şekilde taşıyacaklarını ifade ediyorlar.
Bu İspanya’da yakın döremde yaşanan bir başka sansürü hatırlatıyor.
Geçtiğimiz yıl, Madrid’deki Reina Sofía müzesinin “Un saber más útil" (Really Useful Knowledge) sergisindeki Mujeres Públicas (Public Women) adlı kolektife ait kibrit kutusunda yazan “aydınlatan tek kilise yakan kilisedir” sözleri yüzünden yaptığı sansürü.
Evet sansür, çağdaş sanatın yakasını bırakmıyor. Ve buna bağlı gelişen olaylar medyanın sanatçıya ve içinde yer aldığı sergiye duyulan ilgi ve merakı arttırması sansürü kendiliğinden etkisiz kılmıyor mu?
Ve sansür yapanları da etkisiz eleman?