“Yaprak döker bir yanımız” – 80’li Yıllarda Türkiye: Sazlı Cazlı Sözlük kitabı, A’dan Z’ye 1980’li yılların Türkiyesi’nin ritmiyle şarkılar, türküler mırıldanıyor. Müzikten yola çıkarak, siyasi ve kültürel boyutlarıyla bu ilginç dönemin labirentlerinde geziniyor, anılar ve anekdotlar derliyor.
80’lerde geçen Stranger Things‘in bu kadar popüler olması tesadüf mü? Ya da 80’lerin dizlerinin ve filmlerinin birer birer yeniden çevrimlerinin yapılması? Her hafta sonu birden çok yerde 80’ler partileri yapılırken, 80’ler modada altın çağını yaşarken nedense yaşanırken kıymeti pek de bilinmeyen bir dönem iadeiitibarına kavuşuyor. Yapı Kredi Yayınları da Derya Bengi’nin hazırladığı dönem kitaplarına 80’ler Türkiyesi’ni anlatan “Yaprak döker bir yanımız” ile devam ediyor. Kitap, o günlerin bakışına, mizacına, lisanına, sesine sadık kalmaya, renklerini yansıtmaya, serüvenine ortak olmaya çalışıyor. Türkiye’nin her bakımdan belki de en süratli, fırtınalı yıllarını gözler önüne seriyor. 1980’li yıllar, o dönemin gazete, dergi, kitap, plak, kaset, televizyon yayınlarının rehberliğinde dile geliyor.
Dönemin müzikleri üzerinden sosyal hayatı ele alıyor
Derya Bengi, 80’li yılların çelişkilerle dolu alacalı bulacalı dünyasına girebilmek için, Ahmet Kaya’nın sesinden yankılanan Hasan Hüseyin dizelerine bir kez daha kulak vermeyi öneriyor: “Yaprak döker bir yanımız / Bir yanımız bahar bahçe.”
Kitabın “Sazlı Cazlı Sözlük” olmasının nedeni, dönemin müzikleri üzerinden sosyal hayatı ele alması. Acısız Arabesk’ten Züğürt Ağa’ya, Ahmet Kaya’dan Müjde Ar’a, Madonna’dan Michael Jackson’a, Mazhar Fuat Özkan’dan Sezen Aksu’ya pek çok sanatçı ve eser kitabın ana malzemesini oluşturuyor. Öte yandan sosyal, siyasal, kültürel gelişmeleri de bu kitapta, hem de en renkli yönleriyle okumak mümkün: Bob Dylan, Joan Baez ve Miles Davis konserleri, video ve walkman çılgınlığı, nostalji salgını, breakdance, heavy metal, “E.T.”, “The Wall” ve “Dünyayı Kurtaran Adam” filmleri, “Firuze”, “Maskeli Balo” ve “Mavi Mavi” şarkıları, “Hisseli Harikalar Kumpanyası”, “Evita” ve “Şahları da Vururlar” gibi sahne eserleri, Kenan Evren, Turgut Özal, demokrasiye geçiş döneminin sancıları…