Financial Times’da Rachel Spence imzasıyla yayımlanan 27 Eylül 2019 tarihli yazı şu başlığı taşıyor: İstanbul Bienali – “Muhaliflerin çevre savaşçılarına karşı zaferi” Türkiye’deki politik ortama dikkat çeken yazı bienali kırılgan dengelerin korunmaya çalışıldığı bir sanat organizasyonu olarak niteliyor.
Şehrin farklı noktalarına yayılan bienalde aşırı sayıda sanatçının bienalin bu yılki başlığı “Yedinci Kıta”ya ve iklim değişimini çözmeye mesai harcadığı, ancak Türkiye’nin siyasi durumuna da doğrudan karşı koymaya cüret eden nadir çalışmalar çıktığı Financial Times’ın tespitleri arasında. Türkiye’deki çağdaş sanat sahnesi bienal özelinde değerlendirilirken; bu yıl başında serbest kalan ressam Zehra Doğan ve hâlâ hapiste olan hem sanatçı hem öğretmen Fatoş Irwen, Contemporary İstanbul Sanat Fuarı ve yeni bir sürekli çağdaş sanat mekânı olan Arter’in açılışlarından da bahsediliyor.
Yazarın bienalin tutumuyla ilgili yorumlarıysa şu şekilde:
Yönetimi İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı (İKSV) tarafından üstlenilen bienal suç ortaklığı ile direnme arasında titiz bir çizgi üzerinde yürüyor. İKSV’nin ana sponsoru endüstriyel dev Koç Holding, ama vakıf, finansmanının yüzde 6’sını Kültür Bakanlığı’ndan sağlıyor ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın hükümetiyle dostça ilişkiler kuruyor. Bienalde mesela Türkiye’deki Kürt nüfusun durumu hakkındaki işlerin gösterilip gösterilemeyeceği sorulan İKSV Genel Müdürü Görgün Taner, bunun “bir sorun” olacağını kabul etti, ama organizatörlerin bu durumu engellemeyeceklerini söyledi.
Bienalin karbon izi?
Yazı çevre duyarlılığı aşılamak için bienalin bu yılki temasını belirleyen Nicolas Bourriaud’ya yöneltilen “100 binlerce bienal ziyaretçisi ve katılımcısının yakıt emisyonları ve karbon izleri” sorusuna ve onun “Çare suçluluk duygusu değil. Sorun kitle turizminde. İstanbul Bienali’nin ziyaretçileri durumu değiştirecek değil” diyerek verdiği kaçamak yanıta da yer veriyor.