Geçtiğimiz ay South by Southwest Film Festivali’nde prömiyerini yapan “Thief Collector” filmi Jerry ve Rita Alter’ın hikayesini anlatıyor. Bu çift Willem De Kooning’in “Woman-Ochre” adlı tablosunu çalmış olarak bilinen belki de günümüz sanat dünyasının Bonnie ve Clyde’ı olarak anılabilecek bir ikili.
Gündelik hayatlarını okul öğretmenleri olarak geçiren bu ikili hakkındaki belgesel, çiftin bir maket bıçağı ile 1985 yılında University of Arizona’nın sanat müzesine girip nasıl Woman-Ochre’ı çaldıklarını değil, aynı zamanda kafalarında kendileri hakkında oluşturduğu masalı anlatıyor.
Film Jerry Alter’ın yazmış olduğu gerçeküstü hikayelerin canlandırmalarıyla süslü ve bu masallar bize ikilinin hayal dünyasına bir kapı açıyor, insan psikolojisini ve kendimizi kandırıp neler olduğumuza inandırabildiğimizi anlatıyor.
Otto, “Jerry’nin hikayeleri çok kötü yazılmış ve abartılı, bu yüzden canlandırmalarla çok ciddi bir şey yapmaktansa buna eğilmek istedim” diyor. Jerry’nin yeğenine gerçek yaşam deneyimlerine dayandığını söylediği bu yazılar, aslında Alter’ların gerçekten de Kooning’i çaldığına dair en ikna edici kanıtlardan bazılarını gösteriyor. Ama kitap bir itirafsa, gerçeğin nerede bitip kurgunun nerede başladığını söylemek imkansıza yakın.
Yönetmen Allison Otto, Jerry’nin De Kooning’in tablosunu çalarken bu tabloyu büyük ihtimalle geliştireceğine ve iyileştireceğine inanıyor diye düşünüyor.
Alter’lar tabloyu evlerine götürdüklerinde ve ucuz altın bir çerçeve içinde yatak odasının kapısının arkasına asarlar. Böylece tablo ister istemez gizlenir.
Mütevazı, çöldeki evleri, Jerry’nin gururla sergilediği düzinelerce karalama resim, heykel ve yerel sanat eserleriyle doluydu. Fakat çalınmış de Kooning sadece onlar içindi. Özel şaheserleri oldu ve onlar ölene kadar orada kaldı.
Yıllarca bulunamayan bu tablo, çift öldükten sonra evi içindekilerle birlikte 2000 dolara satın alan New Mexico’lu antikacılar tarafından bulundu.
İşte film tam da bu şok anıyla başlıyor. Yönetmen Otto, resmin bulunduktan sonra Los Angeles’ta bulunan Getty Center’da restore edilişini, ince ince tekrar boyalar ile dokunuluşunu bir mikroskop altında inceliyor ve farklı perspektiflerden Woman-Ochre’ı seyircilerin gözü önüne seriyor.
Aynı zamanda bu ikilinin şehir klüplerine bağışlamış olduğu Frederic Remington’ın bronz kopyası olduğunu iddia ettikleri işinin gerçek olduğunun ortala çıktığı bilgisini de verelim.
Yönetmene göre sanatçılar ve sanatseverler, herkes kendi idealizminde farklı hayaller kuruyor. Otto, bunlara inanarak yaratılan alternatif evrenleri ve bunların yansımalarını eleştiriyor.
Film şimdilik sadece seçili festivallerde oynuyor ancak geniş bir kitlenin ilgisini çekmiş olan bu belgeselin yakın zamanda herkesin ulaşımı için platformlarda çıkması bekleniyor. Tabloya gelecek olursak Getty Müzesi, bu Haziran ayında Willem de Kooning‘in “Woman-Ochre” eserinin yoğun restorasyon sürecinin sonuçlarını açıklayacak.