Cumhuriyet'in ilk yılı

Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, Cumhuriyet’in 100. yılını bir sergi ve kitapla kutlamaya başlıyor. 29 Ekim 1923 – 29 Ekim 1924 tarihleri arasında Türkiye’de yaşanan, pek çoğu ilk defa anlatılan gündelik hayata dair ilginç olaylar, spor ve dans müsabakaları, kültür sanat hayatından haberler, karikatürler ve belgesel filmlerle desteklenen sergi, ziyaretçilerine o dönemin atmosferini yaşatmayı hedefliyor. “Cumhuriyet’in İlk Yılı” sergisi, 16 Haziran – 3 Eylül tarihleri arasında Yapı Kredi Galeri’de ziyaret edilebilecek.

Cumhuriyetin ilk yılının belli başlı siyasi ve ekonomik gelişmelerinin yanı sıra bütün bu ayrıntıları da okura yansıtmayı amaçlayan Cumhuriyet’in İlk Yılı sergisi, Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlanan aynı isimli kitaptan yola çıkılarak hazırlandı. O yıllarda çıkan gazete ve dergilerin titiz bir taraması yapılarak Banu İşlet, Binnur Mörel Büyükertan ve Eser Demirkan tarafından hazırlanan Cumhuriyet’in İlk Yılı kitabında Cumhuriyet’in kurulduğu yıl yaşanan olaylar kronolojik bir sırayla sunuldu.

Toplum nasıl eğleniyordu?

Evde gramofon eşliğinde dans edenler. 9 Şubat 1924

Cumhuriyet’in ilk yılları genellikle yaşanan önemli siyasi ve toplumsal anlarla anlatılır. Hayatın günlük akışında yaşanan ilginç olaylar ise nispeten daha az bilinir. 29 Ekim 1923 – 29 Ekim 1924 arasındaki o günlerde Türkiye’de neler oluyor, toplum nasıl yaşıyor, neler konuşuyor, neler seyrediyor, nasıl eğleniyordu? Cumhuriyet’in İlk Yılı sergisi, bu soruları yaşanan ilginç anların belgeleri eşliğinde cevaplıyor. Cumhuriyet’in ilanı ve ilk yılı kutlamaları, Başkomutanlık Meydan Muharebesi’nin kazanıldığı Dumlupınar’da 30 Ağustos 1924’te yapılan büyük tören ve 5-6 Ekim 1924’te İstanbul’un Kurtuluşu’nun ilk yıl kutlamaları serginin merkezine yerleştirdi.

On Sene Sonra Kadın Erkek

Sergi, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yılını gazete ve dergi sayfalarında yer alan ilginç olayların görsel belgeleriyle izleyicisine yeniden yaşatmayı hedefliyor. Bu örnekler, basının o günkü haber dili, sayfa düzeni, grafik anlatımı hakkında da bilgi veriyor. Bir yıl içinde yaşanan günlük hayatın eğlenceli ve renkli enstantaneleri kültür sanat, spor ve eğlence alanlarından seçilen fotoğraflar, karikatürler, reklam ve belgesel filmlerden kesitlerle sergileniyor. Mustafa Kemal Atatürk’ün yaptığı yurt gezileri ile ülkenin yeniden inşası için başlatılan hamleler de yine anlatı içinde yer alıyor.

Küratörlüğünü Cengiz Kahraman’ın, sergileme tasarımını ise Yeşim Demir Pröhl’ün yaptığı Cumhuriyet’in İlk Yılı, 16 Haziran – 3 Eylül tarihleri arasında Yapı Kredi Kültür Sanat’ta görülebilir.

Sergide yer alanlar

1924 yılında kız liselerinde yalnız onuncu sınıfı bitirenlere diploma verilecektir. Bu hanımlar eskiden olduğu gibi yüksek mekteplerle, Darülfünun’a kabul edileceklerdir. Eylül ayından itibaren ise kız liseleri öğrencilerinin on bir senelik tahsil görmeleri gerekmektedir. (Çapa Kız Öğretmen Okulu öğrencileri.) 23 Haziran 1924.

Cengiz Kahraman Arşivi

Taksim Stadı’nda Harbiye-Pera özel bir maçta karşı karşıya geldi. Pera futbol takımı Harbiye futbol takımını 2-1 mağlup etti. 23 Mayıs 1924.

Yapı Kredi Tarihi Arşivi Selahattin Giz Koleksiyonu

İstanbul’da posta dağıtıcıları, ücretlerini yetersiz bularak topluca istifa ettiler. 30 Haziran 1924

Barış Tanır Arşivi

İstanbul Patenli Hokey Birinciliği müsabakalarına katılmak isteyenlerin müracaatları için bir toplantı yapıldı. Yeni teşkil olunan patenli hokey resmi lig maçlarında ilk müsabaka 8 Şubat 1924’te Taksim’de Sporting Palas’ta Nişantaşı ve Vefa kulüpleri birinci takımları arasında yapıldı. Nişantaşı Vefa’yı 4-0 yendi. 26 Ocak 1924.

Ömrümüz Nasıl Geçiyor?

[sağdan sola] 3 sene temizlik; 8 sene eğlence; 3 sene tahsil; 3 sene konuşmak; 5 sene yürümek; 6 sene yemek; 6 sene okumak; 11 sene çalışmak; 1 sene askerlik; 24 sene uyku.

Resimli Gazete, 5 Temmuz 1924