Başlıkta Harvey Weinstein ismini gördüğünüzde bu yazının konusunun taciz ve skandallarla ilgili olabileceğini kestirmeniz zor değil. Ancak bu defa yaşananların öznesi Weinstein, sektör de sinema değil. Dünyada çağdaş sanat alanının önde gelen isimleri yarattıkları skandallarla boğuşuyor.
Sanat dünyasındaki cinsel taciz vakaları aslında yeni bir olgu değil. Ancak 2017’nin ekim ayından itibaren su yüzüne çıkan iddialar ve açılan davalar sorunun ciddiyetini ve görünürlüğünü daha da artırdı. Bu dalganın son halkası, ünlü koleksiyoner ve kumarhane patronu Steve Wynn oldu. Sanat alanında yaptığı yatırımlarla tanınan Wynn, Jeff Koons’un heykeli için 28 milyon dolar ödemişti, bu ay başında kendisinin şirketi olan Wynn Resorts’un CEO’luğundan istifa etti. Sebebi çok şaşırtıcı değildi: Kadınlara yönelik cinsel taciz suçlamaları. Aynı şekilde Kanadalı sanat koleksiyoneri François Odermatt, tüyler ürpertici şekilde bir kadın tarafından tecavüz, tam 11 kadına yönelik de cinsel taciz iddiasıyla suçlanıyor.
Artforum’u sarsan suçlamalar
1962’den bu yana okuyucularla buluşan, dünyanın en prestijli sanat dergilerinden arasında yer alan Artforum, son dönemde epey zor günlerden geçiyor. Derginin sahipleri arasında yer alan Knight Landesman‘a yönelik cinsel taciz iddiaları geçtiğimiz sonbaharda manşetlerde yer almıştı. O dönem derginin yazı işleri müdürlüğü görevine getirilen David Velasco, değişimin zorunlu olduğunu şu sözlerle ifade ediyordu: “Sanat dünyası kadın düşmanıdır. Sanat tarihi, kadın düşmanıdır. Aynı zamanda ırkçı, sınıfçı, transfobik, yönetici, homofobik.. Bunu kabul etmeyeceğim. Yapılması gereken çok şey var. Şimdi, işe koyulma zamanı.”
Fitili ateşleyen manşet TIME dergisinden gelmişti. Aralık ayında “Sessizliği Kıranlar” başlığıyla verilen haberde, Landesman tarafından tacize uğradığını iddia eden küratör ve eski Artforum çalışanı Amanda Schmitt, sesini yükselten kadınlar arasındaydı. Schmitt, “Kariyerimin henüz başlangıcında tacize uğradım. Zamanla bu durum bütün sanat sektörü tarafından kabul edilmeye başlandı.Yaşananları durduracak güce sahip olmadığımdan korktum. Ancak bu korkuyu artık hissetmiyorum” diyordu.
Yalnızca Schmitt değil, stajyerlikten yazarlığa uzanan yelpazede farklı görevlerde bulunan kadınlar da Landesman’ın tacizinden nasibini aldı. Artnet‘te konuyu başarıyla mercek altına alan Rachel Corbett, söz konusu isimlerin ifadelerine yer verdi. Ancak tüm bunlara rağmen mesele halı altına süpürülüyor gibi. Gerek Landesman gerekse derginin avukatları Schmitt’e dava açmış durumda. Sanat alanının “büyükbaşları” üç maymunu oynuyor. Neyse ki sosyal medyadaki yankıların ardı arkası kesilmiyor.
Hollywood’un ünlü isimlerinin çığlığına dönüşen “#Metoo” etiketinin, sanat dünyasındaki karşılığı “#Notsurprised” oldu. Binlerce kadın sanatçı, not-surprised.org’da yayınlanan iki açık mektuba imza attı. Hedefleri talepleri karşılanana dek Artforum’u boykot etmek.
Jenny Holzer, Truisms, 1982, enstalasyon görüntüsü, Times Meydanı, New York, (Public Art Fund)
Anthony d’Offay İngiltere’yi nasıl karıştırdı?
Cinsel tacize maruz kalan kadınlar, maalesef coğrafya, eğitim ve kültür farkı gözetmeksizin her yerde hedef altında…
Koleksiyoner Anthony d’Offay İngiltere galerilerine en çok bağış yapan sanat severlerden biri olarak tanınıyordu. Son dönemde 78 yaşındaki koleksiyonerin 1997 ila 2004 yılları arasında uygunsuz davranışlarda bulunduğu ve taciz suçu işlediği iddiaları ortaya atıldı. D’Offay, iddiaları reddetse de suçlamalardan haber olduklarını açıklayan Tate ve National Galleries Scotland, ortak bir açıklama yayınladılar. Artist Rooms koleksiyonunu birlikte yöneten sanat kurumları Anthony d’Offay’le olan ilişkilerini Aralık 2017’den itibaren askıya aldıklarını ve koleksiyoner bu iddialardan aklanmadığı sürece tekrar birlikte çalışmayacaklarını duyurdular.
Kurban erkek modeller oldu, Conde Nast davranış kuralları yayınladı
2017’nin ekim ayında dünyanın ve moda sektörünün en ünlü dergileri GQ, Vogue ve Glamour gibi markaları içinde barındıran Conde Nast International, modellere yönelik taciz suçlamalarından ötürü ünlü fotoğrafçı Terry Richardson’la çalışılmaması kararı almıştı. Ancak sular bir türlü durulmadı.
British Vogue, Şubat 2018 sayısı
Bu seferki kurbanlar ise erkek modellerdi. Ünlü moda fotoğrafçıları Mario Testino ve Bruce Weber geçtiğimiz ay cinsel istismar suçlamalarıyla karşı karşıya kaldı. Bunun üzerine dergi grubu, sektörde görev yapan 150 profesyonelin danışmanlığında rehber niteliğinde bir davranış kuralları kitapçığı yayınladı. Kitapçığa göre modeller 18 yaşın altında olmayacak, hepsine özel soyunma odaları sağlanacak, fotoğrafçı veya makyaj sanatçısı ile yalnız kalınmaması önerilecek. Çıplaklığın veya uyuşturucu-alkol kullanımının yer aldığı pozlar modellerin onayına sunulacak.
Darısı Türkiye’nin başına…
Yazının girişinde Harvey Weinstein’ı andık, yine onunla bitirelim. Kendisinin Hollywood’da yarattığı deprem, oyunun kurallarını değiştirdi, birbirinden cesaret alan kadınlar çıkıp, her şeyi çatır çatır anlatmaya başladı. Tabii ki neden bunca yıl bekledikleri ayrı bir tartışma yarattı. Orası ayrı bir mesele.
Bütün bu yaşananlar hakim hegemonyanın kendiliğinden yıkılmadığını gözler önüne serdi. Dileriz bir gün Türkiye’de de birbirlerini yiyen isimlerin aynı yüreklilik ve işbirliğiyle hareket ettiğini görürüz. Aksi takdirde “Yılmaz Güney, eşi Nebahat Çehre’yi öldüresiye dövüyordu” şeklindeki haber başlıklarına tıklamaktan öteye gitmemiz zor gibi.
İLGİLİ HABERLER
Tate cinsel taciz iddiaları üzerine D’Offay ile ilişkisini kesti