102 yaşındaki sanat taciri ve “eksper”, sanat değerleme uzmanı Alex Rosenberg, The Art Newspaper‘dan Anna Brady’ye konuştu: “‘Çağdaş sanata dokunmuyorum çünkü bir kumar.”
102 yaşındaki sanat eksperi Alex Rosenberg, Knoedler davası da dahil olmak üzere mahkeme davalarında bilirkişilik yapıyor. Sanat değerleme* uzmanı Alex Rosenberg, Long Island’da yaşıyor.
“Yavaşlayamam, korkarım. Sağlığım yerinde olduğu için mi çalışıyorum, yoksa çalıştığım için mi sağlığım yerinde bilmiyorum.”
102 yaşındaki sanat değerleme uzmanı Alex Rosenberg böyle söylüyor. Haziran ayında, ekspertizliğini yenilemek için iki kere yedişer saatlik birer sınava girdi, “hala bunu yapacak kadar aklı başında olduğumdan emin olmak için. Ama iki yıl daha yaşarsam, söz veriyorum bir daha sınava girmem” diyor.
Helaine Blumenfeld ve Alex Rosenberg, 1985
Alex Rosenberg, Brooklyn’de doğup büyüdü. İkinci Dünya Savaşı sırasında ABD Hava Kuvvetleri’nde pilot olarak görev yaptı. Politik bir aktivistti. 1968 Demokratik Ulusal Konvansiyonunda delegeydi. Salvador Dalí, Alexander Calder ve Henry Moore ile çalıştı, onlar için tıpkıbasım yayınlar yaptı.
Ünlü tacir ve uzman, “eninde sonunda hayatımda, sanat kadar itibarsız bir şeyle karşılaşacağımı her zaman biliyordum” diyor.
Rosenberg galerisini kapattıktan ve emekli olduktan sonra1985’te eksper(sanat değerleme uzmanı) oldu – şimdi Amerika Değerleme Uzmanları Birliği’nin (AAA) yaşam sertifikalı bir üyesi.
“Bütün sanat piyasası kültürel bir yapıdan ekonomik bir yapıya dönüşürken hazırlıksızdım” diyor. “Eski eğitimim sanatı finansal bir varlık değil kültür olarak görmek üzerineydi ve yapabileceğim başka bir şey bulmam gerekiyordu.” Oldukça kazançlı bir emeklilik eğlencesi: Rosenberg, saatte 500 dolar alıyor.
Knoedler davası Netflix’te Made You Look: A True Story About Fake Art belgeselinin de konusu. Davada üretilen mahkeme resim. Açık Kaynak
Çinli ressam Pei-Shan Qian tarafından yapılarak satılan sahte Rothko, Pollock gibi ressamların kopyası resimler için Rosenberg, “hükümetin görüşü bir Çinli ressamın (Pei-Shen Qian) tüm bu sahte eserleri yarattığı yönünde. Ancak buna katılmıyorum çünkü sahteler arasında yaklaşık on sanatçı var ve herhangi bir kişinin on farklı sanatçıyı kopyalayabileceğine ve her birinin o kadar iyi olduğuna inanmıyorum ki bu görüşüm, ABD’deki birincil uzmanların dikkatinden kaçıyor.”
Davada bilirkişi olarak galerinin gerekli özeni gösterdiği için sahtekarlık yapmadığını kanıtlamak Rosenberg’in görevi oldu:
“Ann Freedman bir riskti çünkü onun uzman değil bir satıcı olduğunu kanıtlamam gerekiyordu. Galericiler uzman değil, satış elemanıdır.”
Rosenberg’in görüşüne göre: “Müşteriler dolandırıldı ancak Knoedler bunun farkında olduğu için değil.” Ann Freedman’ın sahte ürün satmakta suç ortağı olduğunu düşünüp düşünmediği sorulduğunda ise Rosenberg şöyle diyor:
“Benim işim, onun bir sanat eserini satmadan önce bir satıcıdan beklediğiniz şeyi yaptığını kanıtlamaktı. Ne benim ne de başka birinin zihninden geçenleri okumak imkansız.”
Sanat piyasası, Rosenberg’in “sanatın ticari bir değeri olmadığı, en azından orta sınıfların karşılayabileceği sanatın olmadığı” 1940’larda başladığından beri tanınmayacak kadar değişti. Rosenberg, günümüzün çağdaş sanat piyasasına güvensiz bir bakış atıyor:
“Çok zengin bir insan, en iyi galerilerden biriyle birlikte çalışıyor ve aniden bir sanatçı için çok fazla tanıtım görüyorsunuz. Sonra aynı sanatçının müzayedede işlerini görüyorsun. Sanatçının fiyatları çok yükseliyor. Ertesi yıl ama aynı sanatçı yeteri kadar satmadığı için sponsorluğa devam edemiyorlar. Ve artık o sanatçı hakkında hiçbir şey duymuyorsunuz. Ve bütün bu olan bitenin hepsi gayri resmi.”
Bütün bunlar, Rosenberg’in, günümüz sanat dünyasının tek bir büyük amacı olduğu teorisine katkıda bulunuyor. O da banka ve yatırımcıları borçlandırmak:
“Şimdi kâr, insanlara bir şeyler satın almaları için borç para vermekte yatıyor. Sanat artık bir yatırım aracı.”
Rosenberg, çağdaş sanatın satıldığı fiyatın değerini asla göstermediğini düşünüyor:
“Çağdaş sanata değer biçmek imkansız. Biri çok iyi gidiyor, diğer dokuzu çok kötü. Satıldığı fiyat asla değerini göstermiyor. Çağdaş sanata bulaşmam çünkü şaşırtmakla kalmıyor mahiyetiyle ilgili somut delillere sahip değil.”