Türkiye’de kültürel ve tarihi mirasın korunması ve toplumun bu konulardaki bilincinin yükseltilmesi için çalışan Aşıklı Höyük Dostları Derneği, Kültür Bilincini Geliştirme Vakfı ve Tarih Vakfı, British Museum koleksiyonlarından 2 bine yakın eserin çalınması üzerine ortak bir girişim başlattı.
Açık mektupta dile getirilen kaygı ve taleplere bireysel olarak destek vermek isteyecekler için, “British Museum çalınan eserlerin tam listesini açıklasın” başlığıyla change.org platformu üzerinden bir kampanya da başlatıldı.
Dernek ve Vakıf taleplerinin müzenin Mütevelli Heyeti’ne iletildiği açık mektupta; müze envanterinde bulunan, Türkiye kökenli eserlerin yeniden gözden geçirilmesi ve orijinallik yönüyle incelenmesi, sonucun yetkililerle paylaşılması da talep ediliyor. Bu işlemin soygun olayının zarar verdiği güven ilişkisinin tamiri için iyi bir başlangıç olacağı belirtiliyor.
Müze tarafından geçtiğimiz günlerde yapılan bir açıklamada çalınan eserlerden 60’ının geri geldiğini, 300’ünün ise yerinin tespit edildiğini ve çok yakında geri geleceklerini açıklarken, çalınan eserlerin nasıl bulunduğuna dair yorum yapmadı.
“Çalınan eserlerin listesi açıklansın”
Çalınan eserler arasında altın takılar, yarı değerli taşlar ve cam eşyalar bulunuyor.
Soygunun ancak çalınan objelerin bir kısmının internette satışa çıkmasıyla anlaşılmasını ve etkin bir soruşturma yürütülmemesini dehşetle izlediklerini belirten Dernek ve Vakıf yöneticileri, “Çalınan eserler arasında Türkiye coğrafyasından giden eserler olup olmadığını bilmek, bu ülke kamuoyunun hakkı ve meşru talebi, bu nedenle, çalınan eserlerin listesinin açıklanmasını, en azından ilgili ülkelerin yetkili kurumlarıyla paylaşılmasını talep ediyoruz” diye ifade ettiler.
British Museum, çalınan eserlerin büyük kısmının Yunan ve Roma koleksiyonundan olduğunu duyurdu ve çalınan eserlerle ilgili soruşturmaya yardımcı olmak üzere web sayfası açtı. Müzenin web sayfasında kayıp eserlerin fotoğrafları ve ayrıntıları yok, ancak müze koleksiyonundaki benzer eserlerin görselleri var.
Dünyanın en büyük çalıntı sanat eseri veri tabanını yöneten ve soruşturmada British Museum’a destek olan Art Loss Register’ın sözcüsü, konuya dair “Görselleri yayınlamak elinde çalıntı eser olanları tamamen yeraltına itebilir, ya da eseri ‘hurda’ değerine satmak için tahrip edebilirler” dedi.
Buna karşılık müzedeki duruma dair yorum yapan bazı uzmanlar, British Museum’un dijital kataloğunda ciddi eksikler olduğunu, çalınan eserlerin önemli bir kısmının fotoğrafı ya da ayrıntılı künyesinin olmayabileceğini belirtiyorlar.
Öte yandan, hırsızlık olayının ortaya çıkmasıyla birlikte müzedeki görevinden uzaklaştırılan bir kıdemli küratörle ilgili Londra polisinin yürüttüğü soruşturmayla da ilgili olarak henüz bir açıklama yapılmadı.