Atilla Çapraz, artık serbest. Son sözleriyse “Ampul Dar, Hüküm Dar”
“Atilla Çapraz (AX). Yol dadaisti. Kendine renksiz çapraz diyor. Taksim’de duvarlara yazı yazıyor. Yazılarda kafa karıştırıcı sözcükler, sorular, harfler. Kendi hayatının şiirini duvara yazıyor. Sokak öğretmeni kıvamında sorular soruyor. Yazdıklarının hepsi birbiriyle bağlantılı… Oturup Atilla abiyle hayat üzerine biraz konuştuk.”
Tarık Bal, Ot Dergisi, Mayıs sayısı[1]
Tarık Bal: Biraz kendinizden bahseder misiniz?
AX: Ben yalnız ve sıkıntılı bir adamım. Yalnızlığımla baş başa kalmışım. 1961 senesinde Kastamonu’nun Araç ilçesinde doğdum. İnsancıl bir insanım. Avcı bir insanım. Üç yaşında sol gözümü kaybettim. Karaçalı dikeni yok etti gözümü. Ondan sonra her şey tekti benim için. 12 yaşında sigaraya başladım. O zamandan beri içerim. Son yıllarda günde ortalama 4 paket içiyorum. Bir ara saz çaldım ama anlam çıkaramadım, bıraktım. 24 yaşlarıma kadar orada büyüdüm sonra ayrıldım.
Tarık Bal: Neden ayrıldınız?
AX: Gezmek için çıktım. Hayatım boyunca çeşitli işlerde çalıştım, sigortasız ve seviyesiz işlerde. Ben kendi adıma hiç maaş almadım. Liseden sonrasını da okumadım. Üniversiteyi kazandım ama gitme gereksinimi görmedim. Ben sarhoş doğdum, ayyaş oldum.
Tarık Bal: Neden?
AX: Bütün öğretmenler kopyacıdır. Tüm profesörler kopyacıdır ama hepsi öğrenmek için kopyacıdırlar. Kitaplar kopya. Emekçilik çok zordur. Bende öğretmenim bir yerde farkım yok. Soru soruyorum.
Tarık Bal: Duvarlara ne zamandan beri yazıyorsunuz?
AX: Kendimi bildim bileli duvarlara yazarım. Bak benim sol gözüm yok. Güzel gözle bakmak sakıncalıdır. Rahmetlikler bunun için güzel gözle bakar. Ben hem sarhoşken hem değilken yazarım.
Duvar yazıdır. Yazı duvardır. Emek gücüdür duvar yazısı.
Soruyorum; sağ gözümde mi daha çok günah var sol gözümde mi?
Tarık Bal: Duvar yazılarınızda genelde A harfine karşı bir takıntı var. Bunun nedeni nedir? Neden A?
AX: Neden alfabenin baş harfi A? Yazdıklarımın temeli, beynimin temeli tektir. Temel sorudur, problemdir. Söz yalnızdır. Ben öğrenmek ve öğretmek için soruyorum. Bizim gibiler büyümedikçe, kimse anlaşılmaz. Biz o kadar emek verdik ki; kimse yüzümüze bakmadı. Yazıları biz yazarız, cezasını biz çekeriz. Onlar çekmez.
İnsanın temeli, cevap veremediklerini yazmaktır.
Tarık Bal: İstanbul dışında yazdığınız bir şehir oldu mu?
AX: Ankara’da da yazıyordum. Ben ilk duvar yazılarına ‘Tek Yol Devrim’le başladım. Dev-Yol’cuydum. 1980’de Türklük Araştırma Vakfının senesinde içeri girdim. 4 sene 2 ay ağırlaştırılmış hapis cezası aldım bunun üçte ikisini yattım. Sonrasında 17 ay 20 gün Eskişehir’de gözetim altında kaldım. Ali Asker cezaevi arkadaşımdı. Ben yazmaktan o türkü söylemekten içerdeydi. Ben hayatımda herkesle, herkes olmaya çalışan biriyim.
Tarık Bal: Aile kurmayı düşündünüz mü?
AX: Hiç evlenmedim. Nişanlanmak isterdim ama. Ben hiçbir zaman bir kadını aldatmadım. Hiçbir kadın benimle evlenmek için yanıma gelmedi.
Tarık Bal: Siyasi olarak görüşleriniz şimdi nasıl?
AX: (Dilini göstererek) Dilim nerde benim? Ne sağda ne solda… Ortadadır benim dilim.
Tarık Bal: En son duvar yazınızda ‘T HARFİ BENİM’ yazmışsınız. Bunun anlamı nedir?
AX: Evet, T harfi benim. Türkiyeli olduğum için, bu benim.
Tarık Bal: Nerede kalıyorsunuz?
AX: Unkapanı’nda bir otelde kalıyorum. Bazı oteller bitli olduğu için kalamıyorum oralarda. Bit, sokakta olmaz. Hastane bahçesinde uyumayı tercih ediyorum bazen. Orada yatmak pozitif bir yaşam biçimi oluşturur insanda. Geceleri gelen yaralıların, ölmek üzere olanların sesleri çıkmaz aklınızdan.
Tarık Bal: Kitap yazmayı düşündünüz mü hiç?
AX: Yok, düşünmedim ama küfürde olsa insan yazmalı. Alkolizmin etkileri gibidir kitap, ilk baş ağrıları çekersin ama sonra geçer baş ağrılarından kurtulursun alkolik olduğun zaman. Ufak yazılar olmazsa büyük yazılar çıkmaz ortaya. Ben ufak yazılardan yanayım. Yoksa bu memlekette bir daha Aziz Nesin’ler yetişmez.
Atilla abinin ağzından çıkan cevaplar ve sorular:
*A verir. Öc alır. Bu anlaşılırsa Tek-Yol’a gelirsin.
*alan-verenle aynı yerde bulunmaz.
*Latincenin adını kim koydu?
*Baba yaşımız ne olacak?
*Kanuni Sultan Süleyman, ana yaşı mıydı? Baba yaşı mı?
*İstinaden kurulmuş anayasa.
*Ataturizm
*Camın yaşı kaç?
*Suyun yaşı kaç?
*Korkma bir şey olmaz İstanbul’dan.
*Molla Çelebinin öğretmeni kimdir?
*34 TR hürdür hür kalacak.
*Araç kozmos. Kozmos makinedir. Makine vekillik. Vekilsin, vekilim. Vekillik inisiyatiftir. İnisiyatiflik de; ya sensin ya benim ya da onlar.
*Çizgiyi çizen adamın adı ne? Bunun cevabı toprak kavgasına götürür herkesi.
Not: Bu röportaj ilk olarak Ot Dergisi, Mayıs ayında; çevirisi de Patricide (İngiltere) dergisi, Haziran 2013 sayısında yer almıştır.