Demokrasi kavramını icat eden Antik Yunan, elde edilen son kanıtlara göre, engelli erişiminde belki de bugünden bile ilericiydi. Yeni bir çalışma, birçok Antik Yunan tapınağının girişine uzanan rampaların büyük olasılıkla engelli insanların binaya erişmesine yardımcı olmak için kullanıldığını savunuyor.
Antiquity dergisinde yer alan makaleye göre, Antik Yunanlar tapınaklardan bazılarına (özellikle de şifa verdiği düşünülenlere) engelli insanların erişebilmesi adına rampalar yaptı. Araştırmanın baş yazarlarından Dr. Debby Sneed, Antik Yunan‘ın herkese adil davranan ütopik bir toplum olmadığını ancak herhangi bir sivil haklar mevzuatı ve zorunluluk olmadan engelliler için harekete geçmesinin Antik Yunan toplumunu yeniden değerlendirmemiz, kimlere öncelik verdiğini düşünmemiz gerektiğini söylüyor.
Rampalar hasta veya engelliler, yaşlılar, hamileler ve çok küçük çocuklar için inşa ediliyordu. Özellikle iyileştirici anıtlar olarak hizmet veren tapınaklarda bulunuyorlardı. Bu kutsal alanlarda engelli insanlar Yunan tıp, şifa ve doktor tanrısı Asklepios’tan şifa diliyordu.
Antik dünyaya dair bakışı değiştiren kanıtlar
Asklepios Tapınağı’nın rekonstrüksiyonundaki engelli rampası
Araştırma Antik Yunan’da en azından kısmen de olsa engelli insanların kabul edildiğini ve bu kişilere yardım edildiğini gösteriyor. Eski Atina’da bir engelli emeklilik sistemi vardı – engelli olmanız ve engelli olmanızın bir sonucu olarak çalışamıyorsanız, şehirden bakım alma hakkınız vardı. Sneed, M.Ö. 4. yüzyılda Atina’da engelli olan ve bu yüzden kendilerini destekleyemeyen yetişkin erkek vatandaşlara düzenli geçindirme ücreti sağlandığına dair belgelere ulaştıklarını açıklıyor.
Engelliler Antik Yunan mitolojisinin de bir parçası. Olimposlu demircilik ve taş duvarcılık tanrısı Hephaestus’un bir bacağı doğuştan engelliydi. Antik Yunan çanak ve çömleklerinde yaşlılarla baston kullanan insanların resimlerini görüyoruz.
M.Ö. 480’lere ait bir amforada, bir savaşçıya veda eden bastonlu bir yaşlı görülüyor (Metropolitan Müzesi)
Rampalar ve diğer bıulgular antik dünyanın engelli kişilere karşı her zaman sosyal dışlama muamelesi yapmadığının en büyük kanıtları…
İLGİLİ HABERLER
Göbeklitepe’ye dair işler ve Ara Güler’in gözünden Göbeklitepe