Sanat dünyasının pandemi esnasında geçirdiği zor günlerin imdadına sayıları salgın ile birlikte gözle görülür biçimde artan çevrimiçi müzayedelerin yetişmesi maddi olarak büyük bir durgunluk içindeki alışverişi biraz olsun hareketlendirirken bu sistemden gelir elde eden kişilerin de kısmen nefes alabilmelerini sağladı.
İnternet evreninin sunduğu nimetlerden sadece dev müzayede evleri ya da dünya mirası değerlerine yaklaşan eser fiyatlarına milyon dolarlar harcamaya hazır alıcılar yararlanmadı. İstanbul’da düzenlenen haftalık mezatlarda sahaflar arasında sık sık el değiştiren eski eşya ve matbuatın yanında nadiren görünen orjinal resimli roman/mizah dergisi çizimleri de artık instagram’da düzenlenen açık artırmalarda tıpkı acayipsahaf hesabında olduğu gibi meraklılarıyla buluşuyor.
Güven Erkin Erkal, Türk Rock dinleyicisinin yakından tanıdığı bir isim. Ülkemizde yapılan sert müziğin 80′ sonrası dönemine olan hakimiyeti, radyoculuk, tv programcılığı ve yazarlık gibi faaliyetlerin yanısıra koleksiyonunda yer alan sayısız konser afişi, fanzin, demo kaset kapakları gibi zanaate dayalı bir çok grafik ürünle perçinli. Rock dünyasından yakın dostu olan çizerler Aptülika (Aptülkadir Elçioğlu) ve Metin Demirhan sayesinde 90’lar mizah dergilerinin klasikleşmiş sabahlama ritüellerinin tanığı olmuş. Ve bu ortamdan arkadaşlar edinmiş. Erkel, 30 seneyi aşan ahbaplık bağlarının halâ çok güçlü olduğunu söylüyor.
Bahadır Boysal, Kemancı Tuvaleti
Fantastik sinema, çizgi romanlar ve bilim-kurguya olan ilgisini de biriktirme içgüdüsüyle besleyen Erkal, arşivini genişletmek için sürekli uğradığı Feriköy eski eşya pazarında gözlemlediği ticarete koleksiyonunun elden çıkartmak istediği parçalarını satıp yeni ürünlere kaynak yaratmak amacıyla dahil olmuş. Pandeminin dünya üzerine karabasan gibi çöktüğü günlerde benzer ürünler toplayan yazar, 1990’ların kült dergisi Negatif dergisi ekibinden Ege Görgün’ün Instagram hesabına taşıdığı açık arttırmalarını örnek alıp, ‘geek’ kesime yönelik başlattığı acayipmezat’ın 25. haftasında, sahip olduğu çizer çevresi ile orjinal çizim meraklıları arasında köprü olmak istemiş.
Bir Cengiz Üstün karikatürü ile başlayan orjinal çizim müzayedeleri, 30. haftasına girerken Erkal, usta isimlerin eserlerini uygun fiyata koleksiyoner ya da sahaflara ulaştırarak değişik bir enerji yakalamış.
“Gazete bayilerinde boy boy görmeye alıştığımız mizah dergileri bugün bir elin parmaklarının sayısından daha az olsa da ne okurun belleğinde yer etmiş sanatçılara olan hayranlık ne de çizerlerin üretip paylaşma arzusu kaybolmuş durumda” diyen Erkal, bu tür müzayedelerin sanatçılar için bir geçim kaynağı olmaktan çok yeteneklerinin farklı bir biçimde değer gördüğü motive edici bir mecra olduğunu ifade ediyor:
“Kemâl Aratan, Kenan Yarar ve Bülent Üstün’ün tüm eserlerine talip olan bazı fanların kendi aralarında heyecanla yarıştığına, Ergün Gündüz, Engin Ergönültaş, Nuri Kurtcebe gibi efsanelerin işlerinin yatırım yapmak isteyen sahaf ve koleksiyonerlerin takibi altında olduğuna şahit olmak, çizerlerin üretim güdüsünü olumlu yönde tetikleyebiliyor. Bazı çizerler eski işlerinin yanı sıra sadece bu mezatlar için yeni yapıtlar ortaya koymaya başladılar.”
Bülent Üstün yorumuyla Red Kit
Yılların verdiği basın yayın deneyimi sayesinde Erkal için uzun uzadıya konuşmak ya da ürünlerin görsel ifadelerini kelimelere dökmek sorun değil. Ama Acayip Mezat ve benzerlerinden elinde tokmakla alıcıları etkilemeye çalışan münadiler ya da ürün yerleştirmeleri yapan beyaz eldivenli profesyoneller beklemek yersiz. Mekân, kayıt, arttırma, çekilme, ödeme gibi müzayede öğelerinin hepsi amatörce ve esnek. Acayip Mezat, katılımcıların ilk hedeflerinin eğlenmek olduğu özgür ruhlu bir arena. Sevgilisi tarafından azarlanırken ürünü kaçıranlar, tam teklif verecekken bağlantısı kopanlar, köpeği havlarken arttırmayı unutanlar, görüntüsü donanlar, chat’e dalanlar, ve tüm diğer iştirakçileri ile yeni nesil bir sanat pazarı ya da underground bir müzayedecilik örneği. Açılış fiyatınının sanatçının görüşü ile belirlendiği satışların herhangi bir suistimale mahal vermeden tamamlanması da taraflar arasındaki samimiyetin kanıtı niteliğinde.
Nuri Kurtcebe
Acayip Sahaf’in müdavimlerinden plastik cerrah Oytun İdil beğendiği çizerlerin üzerinde bilhassa uğraşılmış, çaba harcanmış eserlerine ilgi duyuyor. Satın aldığı çizimlerin muayenehanesini süslediğini, eserler üzerindeki kalem oynamalarını ve en ince ayrıntıları tekrar tekrar görmeye çalıştığını söylüyor. Kendisi de çizer olan İdil son olarak, Türkiye’de yayınlanan dış kaynaklı çizgi roman kapakları ve film afişleri çizimleriyle tanınan Ömer Muz’a ait bir Ken Parker resmi edinmiş.
İdil, “eserle iletişim kurduğunuzda sanatçının o yapıt için harcadığı zaman, o sırada kafasından geçenler ve o anki ruh hali de size sirayet eder. Çevrimiçi bir alım da olsa nefis kış manzaralı Ken Parker çizimi öylesine güzeldi ki, havanın temizliğini, dinginliği, ortamın soğuğunu ilk görüşte hissettim” diyor.
Ömer Muz, Ken Parker
Sanatçı gözünden de her şey sevimli ve yeterli. Amerikalı Dynamite Comics’in yayınladığı Ergun Gündüz’ün çizdiği bir Vampirella’ya kapak hazırlayan çizer Levend Çanga da Instagram üzerinden alıcıların gördüğü eser fotoğraf ve videolarına dayalı açık arttırmalardan oldukça memnun. Gerçek bir sergi ve müzayedeyi sanal ortama yeğlese de, ruhen acayip mezat ortamı ve çevresinin bu tarz satışlara oldukça uygun olduğuna inanıyor, benzeri organizasyonlarda da yer alabileceğini belirtiyor.
Levend Çanga, Tılsım
Güven Erkin Erkal yayınları kendi evinden D.I.Y. yöntemlerle yaptığını ancak zaman zaman Cihangir’de kollektif kullanılan bir atölyede alıcı ve çizerleri bir araya getirerek tematik sergi + mezat buluşmaları da düzenlediğini anlatıyor ve yirmi seneyi aşkın süredir birbirlerini görmemiş olan sanatçıların bu organizasyonlarda bir araya gelerek mesleki heyecanlarını tazelemelerinden büyük haz duyuyor.
Bu süreçte kendisini en çok etkileyen sözler ise faaliyetlerden duyduğu memnuniyeti “Yeni bir mizah dergisi açılmış gibi sevindim” diyerek dile getiren Aptülika’dan gelmiş.
Aptulika’dan Don Kişot