Yaratıcı düşünceye sahip çocuklar, geleceğin mucitleri olacak. Belli niteliklere sahip çocukların, büyüdüklerinde vizyon sahibi bireylere dönüşeceklerini tahmin etmek zor değil. Sanatsal yönü olan ve örneğin herhangi bir sanat dalıyla hobi olarak ilgilenen bir bilim insanının Nobel ödülü kazanma ihtimali, diğer adaylara göre çok daha yüksek. İddianın sahibi biz değiliz; The Wharton School of the University of Pennsylvania’da profesör olarak görev yapan Adam Grant.
Beş yıl üst üste Wharton’ın en iyi öğretmeni seçilen; yaratıcılığı ve yeni fikirlerin savunucusu olabilmeyi işlediği Originals: How Non-Conformists Move the World kitabının yazarı olan Adam Grant, Nobel ödüllü bilim insanlarının diğerlerinden ne farkları olduğu sorusunu soruyor. Sorunun cevabı, çocukları yaratıcı bireyler olarak yetiştirebilmeye dair önemli ipuçlarının kaynağı aslında. Grant’ın araştırmasına göre Nobel ödüllü bilim insanlarının, diğer adaylara ve kendi çağdaşlarına kıyasla sanatsal hobilere sahip olmak gibi bir farklılıkları bulunuyor. Bir aday herhangi bir enstrüman çalabiliyorsa iki kat; çizim yapabiliyorsa yedi kat; roman veya şiir yazabiliyorsa 12 kat; dansçı, aktör veya illüzyonist olmak gibi hobilere sahipse 22 kat daha yüksek ihtimalle Nobel ödülüne uzanıyor. Çocukluğunda keman çalmayı öğrenmiş olan Einstein için de müzik, düşünmesini kolaylaştıran bir araçtı.
HİÇBİR ZAMAN ÇOK ERKEN DEĞİL
Grant, ebeveynlere yaratıcılığın tohumlarını çok erken yaşta ekmeye başlamalarını öneriyor. Bunun için anne babalara üç temel önerisi var:
- Tel tek kurallara değil değerlere odaklanın.
- Belli bir davranışı onaylamak ve övmek yerine kişilik özelliklerini övün.
- Farklı perspektiflerden de düşünmeyi öğrenebilmeleri için okudukları çocuk kitaplarından dersler çıkarmalarına yardımcı olun.
Bu maddeler; yazarın, kitabında da yer verdiği öneriler. Grant, kuralların sınırlar koyduğunun; bunun da çocuklara ancak kısıtlı bir dünya görüşü geliştirmeyi öğrettiğinin altını çiziyor. Kurallar yerine değerlere odaklanmak bu yüzden önemli. Tek bir davranıştansa belli bir kişilik özelliğini övmenin de çocuk gelişimine katkısı büyük. Grant’a göre bunun yolu, birine yardım ettiğinde onu övmekten değil, “yardımsever biri olmanın” önemini göstermekten ve söylemekten geçiyor. Çocuk kitaplarındaki karakterlere referans vererek belli bir durumdaki davranışlarını sorgulamalarını sağlamak da mümkün. Bu da farklı bakış açılarını gözden geçirmeyi öğrenmelerine yardımcı olabilir.