Dionysos’un memleketinde bir film festivali düzenleyince izleyicilerin de sinemacıların da hazdan haza sürüklenmesi kaçınılmaz. 2-12 Kasım tarihlerin arasında gerçekleştirilecek olan 58. Selanik Film Festivali toplu gösterileri ve özel seçkileriyle bu hazları garantiliyor.
Selanik’in mutfağı dillere destandır, yemeye içmeye doyulmaz. Ama eşdeğer lezzetleri film festivali de tattırır! İki şahane kadın sinemacıya, Ida Lupino ve Ildiko Enyedi’ye adanmış bölümleri başta olmak üzere 58. Selanik Film Festivali’nin tadı şimdiden izleyenlerin damağında kalmış sayılır!
Dünya sinemasının genç yeteneklerinin ilk ve ikinci filmleriyle Altın İskender için rekabet ettiği Uluslararası Yarışması, Kare / The Square ile Altın Palmiye kazanan İsveçli yönetmen Ruben Östlund retrospektifi, Türkiye sinemasına da itibar eden Balkan Survey’i ve Yunan sinemasının -15 yepyeni yapım dahil- farklı dönem ve kesimlerinden geniş seçkisi, 2017 Nisan ayında ölen Fransız yazar ve direnişçi Armand Gatti toplu gösterisi, Açık Ufuklar ve Özel Gösterimler bölümlerinde dünya sinemasından onlarca filmlik programı, dijital sinemaya ve deneysel sinemaya adanmış seçkileri ve başka birçok bölümüyle bu yıl daha da büyümüş ve zenginleşmiş olarak perdelerini yarın açıyor.
58. Festival bu gece Ildikó Enyedi’nin Berlinale’de Altın Ayı kazanan başyapıtı Ruh ve Beden/ On Body and Soul ile açılacak. Kapanışı ise yine Berlinale’de yarışıp Guild Film Prize’ı kazanan The Party adlı filmiyle yapacak. Seçkinin genelindeki cinsiyet dengesine bakınca Selanik FF’nin geçen yıl işe başlayan direktörü Elise Jalladeau’nun farkını hissettirdiğini söyleyebiliriz.
On Body and Soul, 67. Berlin Film Festivali’nde Altın Ayı ödülünü kazanmıştı
Yirminci yüzyılın cesur kadınları
Bu yılın toplu gösterilerinden iki tanesi de cesur ve iyi sinemacılara adandı. Sinemaya 18 yıl ara veren Enyedi’yi Avrupa sinemasındaki özgün yaratıcılardan biri olarak karşılandığı, kariyerinin ilk dönemindeki filmlerle tanıyacak genç kuşaklar. İlk filmi Benim Yirminci Yüzyılım, yaşlı kuşakların belleğinde yer etmiştir. Diğer sinemacı ise Dorothy Arzner’dan sonra Hollywood’u dize getirebilen nadir kadınlardan biri olan Ida Lupino. İngiltere’de doğan, oyunculuğa Hollywood’da devam eden ama yönetmenliği kafasına koyup bunu kabul ettirebilen güçlü bir kişilikti. Halen daha erkek egemen olan Hollywood’da 50’li yıllarda tutunabilen, üstelik o dönem için tabu sayılan birçok konuya el atan, sözünü sakınmamasıyla tanınan, sette kendisine anne diye hitap edilmesini talep eden Ida Lupino’nun Never Fear, Outrage, The Bigamist ve The Hitch-Hiker filmleri gösterime sunulacak.
Uluslararası Yarışma
58. Selanik Film Festivali Uluslararası Yarışması bu yıl oldukça iddialı geçecek. Seçkide şimdiden ödüller kazanmış birçok film yer alıyor. 2017’nin en beğendiğim filmlerinden, Cannes Film Festivali Belirli Bir Bakış bölümünde FIPRESCI Ödülü verdiğimiz Tesnota / Closeness benim için şimdiden Uluslararası Yarışma’nın favorilerinden biri. Aleksandr Sokurov’un rahle-i tedrisinden geçen Kantemir Balagov’un yönettiği film Kafkaslarda geçen farklı din ve etnisiteden bir çiftin ve ailelerinin yaşadığı zorlukları anlatan çok güçlü bir yapım.
Aynı güçte ve kompleks yapıda bir başka film de Yunanistan’dan seçildi. Elina Psikou’nun Sofia’nın Oğlu / Son of Sofia adlı filmi Tribeca FF’nin uluslararası kurmaca seçkisinin galibi olarak dünya prömiyerini yaptı. Yanında çalıştığı yaşlı Yunan oyuncu ile evlenen bir Rus kadının, eski kocası ölünce yanına gelen oğlundan durumu saklamasını, dilini ve kültürünü anlamadığı bir yerde yabancılık çeken çocuğun yaşadığı duygusal karmaşayı Freudyen katmanlarıyla anlatan çarpıcı bir film Sofia’nın Oğlu. Belçika’dan Gilles Coulier’in Yük / Cargo adlı filmi de babalarının komaya girmesinin ardından oğullarının yüklenmek zorunda kaldığı sorumluluk ve borçlar nedeniyle sarsılan bir ailenin öyküsünü psikolojik derinliğiyle anlatıyor. Başrolde Belçika’nın ünlü oyuncusu Sam Louwyck var.
Yük (Cargo)
ABD’den seçilen John Carroll Lynch imzalı “Lucky” ise kısa bir süre önce vefat eden Harry Dean Stanton’ın son filmi olarak dikkat çekiyor. Alman yapımı The Garden / Sommerhauser’de yönetmen Natalia Santa bir burjuva ailesinin bahçeli yazlık evle kurduğu ilişki üzerinden hem 70’li yılların atmosferini canlandırıyor hem de arkaplanda sınıfsal meselelere değiniyor.
İlk ve ikinci filmlerin Altın ve Gümüş İskender ödülleri için yarıştığı Selanik’te yarışmanı diğer filmleri şöyle sıralanıyor: İngiltere’den Beast / Michael Pearce. Avusturya’dan Life Guidance / Ruth Mader, İran’dan No Date, No Signature / Vahid Jalilvand, İsveç’ten Ravens / Jens Assur, Kolombiya’dan The Dragon’s Defense / Natalia Santa, Filipinlerden Those Long Haired Nights / Gerardo Calagui, Yunanistan’dan The Ox / Yorgos Nikopoulos, Danimarka – İzlanda ortak yapımı Winter Brothers / Hlynur Pálmason, Almanya – Yunanistan ortak yapımı The Surface of Things / Nancy Biniadaki.
Bu keyifli seçkiyi değerlendirecek olan jüri ise Filistinli yönetmen Annemarie Jacir, İranlı yönetmen Payman Maadi, Karlovy Vary Film Festivali direktörü Karel Och, Fransız ses tasarımcısı Bruno Tarrière ve Yunan aktris Maria Nafpliotou’dan oluşuyor.
Balkan Survey
Balkan sinemasından yeni ve seçkin örneklere adanan The Balkan Survey, Selanik FF’nin karakteristik bölümlerinden biri. Son yıllarda özellikle Türkiye ve Romanya sinemaları, haklı bir kalite farkıyla, ağırlıklı yer kaplıyordu. Eski Yugoslavya’yı oluşturan ülkelerde bir canlanış olduğu bu yılki seçkiden belli oluyor. Yine de Türkiye iki filmle temsil ediliyor: Semih Kaplanoğlu’nun Buğday’ı ve Kazım Öz’ün Zer’i. Biri geleceğin distopyasından çıkış yolları ararken diğeri geçmişte yaşanmış bir dönemin nasıl bir distopya olduğunu hatırlatıyor.
Zer
“Çocuk Pozu” ile Altın Ayı kazandıktan sonra bu yıl Berlinale’ye “Ana, mon amour” ile dönen Rumen Călin Peter Netzer, henüz kariyerinin başında olmakla birlikte usta bir yönetmen olduğunu bir kez daha gösteriyor. Sırbistan’ın Oscar adayı, Bojan Vuletić imzalı “Requiem for Mrs J.”de ünlü oyuncu Mirjana Karanović zor durumdaki bir kadının bunalımını mükemmel canlandırıyor. Bölümün en iddialı filmlerinden biri de başarılı belgeselleriyle tanıdığımız, Bulgar yönetmen Ilian Metev’in Locarno’da Altın Leopar kazanan ilk kurmaca filmi “3/4”.
Romanya’dan Andrei Cretulescu’nun “Charleston”ı, Makedonya’dan Gjorce Stavreski’nin “Secret Ingredient”ı, Hırvatistan’dan Igor Bezinovic’in “Brief Excursion”ı, Slovenya’dan Hanna Slak’ın “The Miner”ı, Romanya’dan Ivana Mladenoviç’in “Soldatii, Poveste Din Ferentari”si bu coğrafi bölgeden 2017 yılının seçmeleri.
Balkan Survey kapsamında bu yılki toplu gösteri Sözlerden İmgelere: Balkan Edebiyatı ve Sinema başlığı altında sunuluyor. Metin Erksan’ın Necati Cumalı uyarlaması, Altın Ayı ödüllü “Susuz Yaz” ile Grant Gee’nin Orhan Pamuk’un Masumiyet Müzesi’nden esinlenen “Hatıraların Masumiyeti” adlı doküdraması da bu bölümde gösterilecek.
Grant Gee’nin Orhan Pamuk’un Masumiyet Müzesi’nden esinlenen filmi “Hatıraların Masumiyeti”
Efthimis Filippou’nun seçtikleri
58. Festival, Yorgos Lanthimos’un “Köpekdişi”, “Alpler”, “Istakoz” ve “Kutsal Geyiğin Ölümü” filmlerinin ödüllü senaristi, ünlü Yunanlı yazar Efthimis Filippou’ya açık çek verdi. Onun seçtiği filmlerden oluşan bir bölüm yaptı. Filippou tamamen Batı sinemasına odaklı bir seçki yaptı. Üstelik ’60’lardan ’80’lere dar bir döneme ait filmleri tercih etti. Rainer Werner Fassbinder’in Alman televizyonu için çektiği “Martha” haricinde tam da onun ‘kalemine göre’ tercihler yaptığı söylenebilir:
A View To A Kill / John Glen, Barry Lyndon / Stanley Kubrick, Benny’s Video / Michael Haneke, The Butcher / Claude Chabrol,
Stand By Me / Rob Reiner, The Conversation / Francis Ford Coppola, The King Of Comedy / Martin Scorsese, The Photograph / Nico Papatakis, Who’s Afraid Of Virginia Woolf? / Mike Nichols.
Spesifik bölümler bu kadarla da kalmıyor Selanik’te. Her tür sinemasevere hitap ediyor program. 2017’den titiz bir derleme yapılmış. Warwick Thornton’ın Sweet Country’sinden, Fatih Akın’ın Solgun’una ve Rungano Nyoni’nin “I am not a witch”ine dek yılın ses getiren filmlerinin pek çoğu 58. Selanik Film Festivali’nin lezzetine lezzet katıyor.